Wanneer Thich Nhat Hanh voetstappen zette voor de vrede, dan werden de stappen langzaam gezet, langzamer dan de tred waarmee anderen in een demonstratie lopen. Deze boeddhistische aandachtsoefening beoogde een dubbel effect, een vredeswens aan de wereld en een vredeswens aan de deelnemers, dat vrede in hun harten mag regeren.
Gisteren hebben meer mensen de Rode-Lijndemonstratie in Den Haag gelopen dan in de vorige versie op 18 mei 2025. Vóór de mensenrechten van de Palestijnen, tegen voortgezet geweld op de Gazastrook. Om druk te zetten op de regering, opdat Nederland meer doet om druk te zetten op Israël. Het is een vertoon van machteloze solidariteit met de inwoners van de Gazastrook, dat Israël aan zichzelf te danken heeft omdat het de oorlog heeft voortgezet nadat het het leiderschap van Hamas had uitgeschakeld. Niemand weet wat het exitplan voor Gaza is van Israël en niemand wat het plan voor een toekomstig bestuur van de strook.
Israël is ondertussen niet blind voor de reputatieschade die het oploopt. De binnenlandse onrust ging al vooraf aan de aanval van Hamas op 7 oktober 2023, op het moment dat duidelijk werd dat de regering-Netanyahu de onafhankelijkheid van justitie en rechtspraak wilde aantasten. Na de schok van ‘7 oktober’ hebben de rijen zich in eerste instantie gesloten. Maar gaandeweg hebben de families van gegijzelden zich er steeds duidelijker over geuit dat het lot van hun geliefden niet ondergeschikt mag worden gemaakt aan een oorlog zonder eind. En hebben de politieke oppositie en duizenden actieve militairen en ex-militairen publiekelijk hun verzet kenbaar gemaakt tegen het voortgaande, zinloze geweld in Gaza.
Drie dagen vóór de tweede editie van de Rode Lijn zijn de rijen binnen Israël opnieuw gesloten. Iran heeft gelogen over de omvang van de verrijking van uranium. Israël is begonnen zijn aartsvijand aan te vallen, golf na golf, dag na dag, officieel om de ontwikkeling van nucleaire wapens tegen te houden. Je zou echter ook kunnen vermoeden dat het pogingen doet de voorwaarden te scheppen waaronder de bevolking korte metten maakt met het gehate theocratische regime van de islamitische republiek.
Terwijl Israël de Iraanse bevolking zoveel mogelijk ontziet en zich richt op militaire en economische doelen, laat Iran bij wijze van vergelding zijn ballistische raketten en drones lukraak los op Israël. Iran is een makkelijker doelwit nu het land zelf en zijn bondgenoten Hamas (Gaza) en Hezbollah (Libanon) militair zijn verzwakt.
Te midden van de strijd tegen Iran gaat Israëls oorlog in Gaza voort. In zoverre heeft een Rode-Lijndemonstratie zin. Laten we echter realistisch zijn: demonstratie in Nederland is een grondrecht, in Gaza echter niet, want Hamas onderdrukt iedere vorm van vrije meningsuiting met terreur. Hamas is een amorele organisatie die de eigen bevolking graag opoffert aan een hoger doel. Het gebruikt de bevolking als menselijk schild, ziekenhuizen als commandocentra en lanceerplaatsen voor raketten en kaapt en rooft voedseltransporten van hulporganisaties, getuige de rapporten van Amnesty International en Human Rights Watch van de afgelopen jaren. Wie Hamas vergelijkt met het Nederlandse verzet in de Tweede Wereldoorlog is niet goed bij zijn hoofd.
Wat kan de Rode Lijn dan wel verwachten van de Nederlandse regering, nadat deze samen met de Zweedse de Europese ministerraad voor buitenlandse zaken heeft overtuigd dat er moet worden onderzocht of Israël de voorwaarden het associatieverdrag met de EU heeft overtreden? Waarop kunnen de journalisten rekenen die in een gezamenlijke brief de Nederlandse minister van buitenlandse zaken vragen om hun bescherming te garanderen wanneer zij in Gaza opereren?
Het antwoord op beide vragen is: weinig. Landen als Groot-Brittannië en Noorwegen kunnen zelfstandig sancties instellen tegen Israël, maar in de EU worden zulke beslissingen collectief genomen. Journalisten bewegen zich op eigen risico in Gaza; van voorspraak van Nederland valt weinig te verwachten.
Nu Israël Iran de oorlog heeft verklaard, maakt Nederland mét vele staten in de regio zijn misnoegen kenbaar, maar achter de officiële reacties gaat bij menigeen opluchting schuil. De haat tegen Iran, en die tegen Hamas, is veel groter dan de verklaringen doen vermoeden, die voor de gemoedsrust van de publieke opinie worden uitgegeven.
Als boeddhist zou je wensen dat mensen beelden niet een op in vertalen in emoties, maar deze laten bezinken en verwerken. Dat zwart-witdenken plaatsmaakt voor een vredeswens voor iedereen, overal, onszelf inbegrepen. Bij gebrek aan voorlieden zoals de Dalai Lama en Thich Nhat Hanh zie je boeddhisten alle kanten uitvliegen, seculariseren en uitkomen in bewegingen die niet breed genoeg, niet boeddhistisch genoeg, inzetten op die vrede. Waar is wat dit betreft nieuw leiderschap in eigen kring, in woord, in daad?
Geef een reactie