Vertrouwen, dat is het kernwoord van het oorspronkelijk Duitse artikel dat verscheen in de eerste aflevering 2017 van de kwartaaluitgave van Buddhismus aktuell. Eerwaarde Kogyo Ilona Evers is leidsvrouw van de Berlijnse Jodo Shinshu Sangha en de tweede voorzitter van Jodo Shinshu Deutschland. Hieronder volgt het vertaalde artikel van Eerwaarde Kogyo Ilona Evers.
In de Japanse Reine Landschool Jodo Shinshu geniet het vertrouwen een bijzondere betekenis. Maar opmerkelijk genoeg gaat het daarbij helemaal niet zozeer om zelfvertrouwen: het gaat om vertrouwen van de Boeddha.
Mijn spirituele thuis is de Japanse Reine Landschool Jodo Shinshu, ook wel shin-boeddhisme genoemd. De Reine Land-tradities van Oost-Azië behoren tot de grootste stromingen en uiten vertrouwen op een bijzondere manier. Hun aanhangsters en aanhangers nemen zich voor de fase van onomkeerbaarheid (avaivartika) te bereiken – in dit leven of na hun dood –, waarbij zij in een boeddhaland (buddha-ksetra) met de naam Sukhavati (Land van gelukzaligheid) geboren zullen worden. Reeds de Pali-Canon onderstreept het belang van vertrouwen, saddha, in verschillende passages. Westerse Dharmabeoefenaren neigen echter naar intellectualisme. In plaats van ervaringen op te doen met het geleerde, die hun vertrouwen versterken, houden ze ervan steeds weer nieuwe dingen te horen en te leren. Sommige boeddhisten leggen inmiddels het boeddhisme zelfs op een seculiere manier uit. In zo’n omgeving heeft de leer van de Reine Land-scholen het zwaar. Om de leer van Jodo Shinshu werkelijk te kunnen volgen, hebben de meesten een stevige worsteling met de leer en met zichzelf nodig.
Drie soorten van vertrouwen
De Japanse Jodo Shinshu-leraar Tamakaro Shigaraki onderscheidt drie soorten van vertrouwen. Shinrai is op ervaring en waarschijnlijkheid gebaseerd vertrouwen. Omdat de zon tot nu toe iedere ochtend opkwam, vertrouw ik erop, dat hij morgen ook zal opkomen. Shinko betekent naar iets hogers ‘opkijken’ zoals naar een god of boeddha. Het zijn Boeddha Amitabha of Amida naar wie wij ‘opkijken’ en zijn Reine Land is het centrum van aanbidding. Dit mag niet begrepen worden als het opkijken naar een monotheïstische God, maar het drukt het mythische oerbeeld van de boeddhanatuur uit.
De derde en belangrijkste vorm van vertrouwen, shinjin, ontstaat door een diepe spirituele ervaring – een beleven van de eigen boeddhanatuur, een overstijgen van de eigen persoonlijkheid, een onderdompeling in de eenheid met de Boeddha en zijn oneindigheid. Shinjin is een zeer persoonlijke ervaring en is amper in woorden te vatten. Afhankelijk van het temperament kan het ‘dramatisch’ uitvallen en met euforie en een sterk geluksgevoel vergezeld gaan, of het doet zich voor als een aaneenschakeling van weinig spectaculaire, maar diepgaande momenten van inzicht.
Hoewel Jodo Shinshu het vertrouwen zo sterk benadrukt, gaat het daarbij dus niet om de ontwikkeling van het zelfvertrouwen. Veeleer willen we met het vertrouwen van de Boeddha in aanraking komen en ons erdoor laten vervullen. Niet onze toewijding, niet onze praktijk, niet onze prestatie leidt naar een transformerende ervaring, maar we willen graag de ‘andere kracht’ en de grote praktijk van de Boeddha aanraken. Onze eigen inspanning bestaat eruit ons bezig te houden met de boeddhistische leer en ons te richten tot de Boeddha en de toevluchtsgelofte ‘Namu Amida Butsu’ (‘ik neem mijn toevlucht tot Boeddha Amida’) uit te spreken. Deze toevluchtsgelofte wordt ook als ‘naam van de Boeddha’ of als nembutsu aangeduid.
Jodo Shinshu is een eenvoudige weg, want het is voldoende om zich aan Boeddha Amida toe te vertrouwen en hem zijn werk te laten doen. Jodo Shinshu is een moeilijke weg, want weinig mensen kunnen zich zo eenvoudig met hun hele hart toevertrouwen aan de Boeddha. Vooral in het Westen, dat zo sterk op intellectualisme en individualiteit steunt, is het uitgerekend niet gemakkelijk een spirituele weg te gaan die zo weinig van de eigen inspanning verlangt. Shinran Shonin, de stichter van Jodo Shinshu drukt het zo uit: ‘De Boeddha schenkt ons zijn hart en neemt ons in zijn grote ervaring op.’
Vertaling Kees Moerbeek.
G.J. Smeets zegt
“Vooral in het Westen, dat zo sterk op intellectualisme en individualiteit steunt, is het uitgerekend niet gemakkelijk een spirituele weg te gaan die zo weinig van de eigen inspanning verlangt.”
Ik zie dat anders. Het Westen steunt m.i. op domme, niet-intellectualistische reclameboodschappen. En tegelijkertijd op het tegendeel van individualisme, democratie geheten.
Heeft jodo shinsu daar iets voor?
Lekker lopende vertaling trouwens. Compliment aan de vertaler.