Als je vitale ouderen vraagt waar ze hun hoge leeftijd aan te danken hebben, krijg je niet zelden te horen: ‘Omdat ik geleerd heb los te laten’. Zulke mensen hebben een diploma behaald aan de Universiteit van het Zijn: ze doen niet, ze zijn. Ze getuigen van waar in het Sanskriet een woord voor bestaat, namelijk agni (‘verteringskracht’). Deze mannen en vrouwen hebben, bij de confrontaties en tegenslagen die onvermijdelijk ook op hun pad kwamen, altijd blijk gegeven van flexibiliteit.
Met hun verteringskracht destilleerden ze de voedzame bestanddelen uit elke ervaring en elimineerden ze wat niet nuttig was, zodat ze niet blootgesteld bleven aan schadelijke resten. Ze hebben losgelaten, in het besef dat twijfel, pijn en verlies onlosmakelijk verbonden zijn met het leven, en ze hebben telkens de draad weer opgepakt.
‘Je kunt de dingen niet dwingen’: dat is een gedachte die wij, mensen, onszelf dagelijks zouden moeten inprenten. Het leven loopt als een trein – jammer genoeg vaak als een trein van de spoorwegmaatschappijen in België en Nederland: de geafficheerde dienstregeling klopt niet altijd met de praktijk. Alles gehoorzaamt aan cycli, de maan, de beurs, ons hart, de spiraalnevels: alles expandeert en trekt zich samen in een eigen ritme. Het geestelijk leven van ieder van ons is een aaneenschakeling van verlies en winst, pijn en genot.
‘Het accepteren van onze moeilijkheden betekent niet dat we apathisch worden en gelaten lijden’, benadrukt de Amerikaanse boeddhistische non Thubten Chodron. ‘Integendeel, onze ervaring op een bepaald moment – wat dat moment ook is – is de werkelijkheid van dat moment. Wanneer we dat weigeren te accepteren, zijn we in conflict met de werkelijkheid. Alleen hoeft het ervaren dat we op dit moment ongelukkig zijn, niet in de weg te staan dat we onszelf proberen te bevrijden van toekomstige onbevredigende ervaringen. Als we bijvoorbeeld inzien dat alles in de wereld van voorbijgaande aard is, zullen we geen dingen meer onder controle willen krijgen die toch niet beheersbaar zijn’.
Samensteller Manu Adriaens
Uitgeverij Lannoo.
