We zijn over de helft van de serie die ik naar aanleiding van een cursus Theologie schrijf. De inhoud van iedere les brengt mij op gedachten die ik wel wil delen. Vandaag:
Handleidingen voor het leven.
Voor mij vat het begrip “dommamisme” prima samen wat christendom, jodendom, islam, hindoeïsme, boeddhisme, shintoïsme, taoïsme en natuurgodsdiensten gemeen hebben: een handleiding om als mens overeind te blijven in een onbegrijpelijke werkelijkheid. Volg de handleiding, en alles wordt je vroeg of laat duidelijk. Je weet waar je vandaan komt, waar je nu staat, wat er van je wordt verwacht en waar je naartoe gaat. Vooral niet doorvragen! Ook niet over alles nadenken. Accepteer gewoon alles wat knappere, wijzere koppen dan jij al voor jou hebben bedacht, doorgegeven en opgeschreven en leef je leventje braaf en gehoorzaam en je zult zien: alles komt goed! Kortom, zeg nu maar gewoon ja en amen, neem de gestelde regeltjes voor waar aan en volg ze op. Klaar. Zo simpel kan het mijns inziens zijn. Miljoenen mensen doen het , nee… miljarden mensen zelfs, en ze zijn allemaal min of meer gelukkig. Ok, de een wat meer min en de ander wat minder meer, maar dat mag de pret niet drukken.
De cursus theologie besteedt acht lessen aan verschillende religies, beter gezegd: groepen van religies, want je kunt iedere religie zien als een boom met een stam en takken. Het geeft mij de kans weer wat in te lopen. Eerst maar deze drie handleidingen: christendom (les 33), jodendom (les 32) en islam (les 34).
De correcte, historische volgorde is: jodendom, christendom, islam. Zonder jodendom zijn de andere twee onbestaanbaar. Zowel het jodendom als de islam baseren zich op aartsvader Abraham, die als eerste slechts één God erkende en diende. Het christendom baseert zich op Jezus van Nazareth, de gezalfde (= de Christus), een volbloed joodse jongeman die ook wel eens ‘rabbi’ wordt genoemd. Een rabbi is een joodse geleerde of wijze (het één hoeft niet automatisch ook op het andere te wijzen) die alles weet van de joodse wet en geschriften. Het verschil tussen jodendom en islam is dan weer dat het jodendom de lijn volgt van Abrahams zoon Isaac en de islam die van Ismaël. Dat zit zo: toen Sarah, de wettelijke echtgenote van Abraham geen kinderen leek te kunnen krijgen, verwekte Abraham een zoon bij Hagar, een slavin. Dat deed ie met volledige instemming of zelfs op aansporing van Sarah!. Maar toen Sarah later toch een eigen zoon baarde, stuurde Abraham Hagar met haar zoon Ismaël zonder pardon de woestijn in. Natuurlijk wist Abraham niet dat dat later in de Islam een puntje van belang zou blijken. Het zou nog honderden jaren duren voor Mohammed het levenslicht zou zien. Abraham wist ook nog niks van het christendom… zelfs niets van het jodendom, want Mozes was er ook nog niet. Kortom, Ik vraag me af wat Abraham zou hebben gedaan wanneer hij had kunnen overzien welke gevolgen zijn handelen eeuwen later zouden hebben. Daarover nadenken is echter volstrekt zinloos.
Ik ga hier niet verder in op het jodendom. Wat ik wel bijzonder vind is dat antisemitisme zich uitsluitend op joden concentreert! Sem was een zoon van Noach – die man die met zijn ark de zondvloed overleefde. Sem was een voorvader van Abraham! Logischerwijze zou het antisemitisme zich dus ook op islamieten en zelfs christenen moeten richten, aangezien de aanhangers van zowel het christendom als de islam hun geloofsovertuiging baseren op Abraham… nakomeling van Sem. Zonder Sem, géén Abraham en dientengevolge géén Isaac en géén Ismaël en in het vervolg daarvan weer géén christendom en géén islam. Of ben ik nu gek?
Het christendom baseert zich allereerst op ‘de Christus’, lees: de gezalfde.
Die gezalfde heet Jezus van Nazareth. Zoals gezegd, een joodse jongeman. Dat van die zalf heeft te maken met het gebruik om iemand met een aan god gewijde welriekende vettigheid in te smeren om aan te geven dat die persoon daarna (of daardoor?) aan god gewijd is. Dat gezegd hebbende is dus iedereen die vandaag de dag met chrisma ( een mengsel van olie met balsem) is ingesmeerd ook een soort “christus”. De katholieke kerk doet dat met ongeveer twaalfjarigen, tijdens een ceremonie die ‘het vormsel’ wordt genoemd. Ook bij de ziekenzalving en priesterwijding gebruikt de kerk ‘chrisma’. In orthodoxe kerken heet ‘chrisma’ anders: Myron. Je moet chrisma overigens niet verwarren met charisma. Charisma betekent: sterke persoonlijke aantrekkingskracht; uitstraling. Dat heeft dus niets met welriekende olie te maken. Hoewel, ik gebruik zelf graag wat druppeltjes Sandelhout-olie in een baardolie, omdat ik dat wel lekker vind ruiken.
De islam komt pas enkele eeuwen ná het christendom van de grond. Het baseert zich op wat de zoon van Abdallah ibn Abd al-Muttalib aan iedereen die naar hem wilde luisteren vertelde over de openbaringen die hij van de engel Gabriël had ontvangen. De profeet Mohammed, zoals die zoon heet, kende zowel verhalen van het jodendom als van het christendom. Daar gaf de engel Gabriël een aanvullende en kennelijk nogal opzienbarende uitleg aan. Behalve Mohammed was er niemand die weet wat de engel allemaal openbaarde en er zit derhalve weinig anders op dan Mohammed te geloven. Hij moet behoorlijk wat charisma hebben gehad! Dat er allerlei overeenkomsten zijn tussen jodendom, christendom en islam is evident. Ze delen allerlei verhalen met elkaar. Ze geven er alleen ieder een eigen draai aan. Voor mij begint het daardoor al gauw op een soort “wie van de drie” te lijken. Helaas staat de vertegenwoordiger van de ene onversneden waarheid niet op! Alle vertegenwoordigers staan op en claimen te weten hoe het precies zit.
Wil je meer weten over het jodendom, het christendom en de islam? Ik adviseer: bestudeer ze maar alle drie. En volg dan de middenweg, want zoals eigenlijk altijd: de waarheid ligt ergens in het midden. Als ie daar tenminste te vinden is.
Wulf zegt
Fijn dat er meer paden zijn om uit te kunnen kiezen. Of je eigen pad met respect voor andere pad-volgers.