• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Sumi-e: Japans inktschilderen als meditatie

Sumi-e: Japans inktschilderen als meditatie

3 oktober 2018 door gastauteur

Enige jaren geleden ben ik in aanraking gekomen met de traditionele Sumi-e: Japans inktschilderen zoals dat is ontwikkeld door en-monniken sinds de 14de eeuw. De internationaal bekende Sumi-e meester Beppe Mokuza Signoritti, gespecialiseerd in de combinatie van Sumi-e en Zen, gaf destijds een workshop in mijn zendo in Haarlem. Ik werd onmiddellijk geraakt door het meditatieve aspect van Sumi-e, het gaf me de kans om in contact te komen met het diepste en meest wezenlijke van mezelf. Het is voor mij een onmisbare en waardevolle verdieping geworden van de zen-meditatie. Sinds die tijd ben ik een gedreven beoefenaar van Sumi-e geworden en graag deel ik mijn ervaringen. Zodat meer mensen kennis kunnen maken met deze bijzondere vorm van meditatief schilderen.

Door Sonja Jishin Nijon

Sumi-e als bewustwording

Sumi-e kan als de oorsprong van kunst-therapie worden beschouwd. Deze manier van schilderen, die in het Westen nog steeds vrij onbekend is, stelt mensen in staat om hun eigen lichaamsbewustzijn en ademhaling te verdiepen. Zo werd ik me bijvoorbeeld bewust vanuit welke bron m’n handelingen voortkwamen. Sumi-e laat namelijk inkt-sporen na en zo kon ik zien waar ik wel of niet geconcentreerd was, al dan niet samenviel met de actie. Je kon het letterlijk zien aan de vorm van een bamboeblad of -stam. Een bewustzijn dat me ook hielp in het op de juiste manier leren aanslaan van de meditatie-bel of het hout van de mokukyo.

Geen competitie

In tegenstelling tot veel andere kunstdisciplines in Europa, is er in Sumi-e geen onderlinge competitie. De traditionele Sumi-e is ook geen esthetische oefening. Niet zozeer de geschilderde lijnen op het papier zijn van belang, alswel de innerlijke ervaring, de presentie in de beweging, de concentratie op de lichaamshouding en ademhaling, die van elk gebaar een uniek gebaar maken. Er is geen streven om een doel te bereiken, enkel het vergroten van je eigen gevoeligheid door geduldige herhaling van de door de leraar geschilderde modellen. Je leert je gebaren te verfijnen. Hierdoor worden je penseelstreken soepel en expressief, alsof het maken van bamboe een natuurlijke uitdrukking is van ons eigen lichaam.

afbeelding: Beppe Mokuza

Waarom zo vaak bamboe?
Volgens de traditionele overdracht is bamboe het eerste onderwerp van studie.

Bamboe belichaamt eeuwigdurende vriendschap en een lang leven. Het vertegenwoordigt flexibiliteit geworteld in kracht. Het verwijst naar een innerlijke houding van grote flexibiliteit die iemand sterk maakt, omda, t geconfronteerd met de gebeurtenissen van het leven, die persoon daar niet tegen vecht, maar – net als bamboe – met die veranderingen meebuigt en zich aanpast.
In het begin leer je de verschillende onderdelen van de bamboe te schilderen: de stam, de knopen, de takjes en de blaadjes. Wanneer je elk onderdeel voldoende beheerst kun je verder gaan met de compositie van de eerste volledige bamboe.
Na de bamboe kun je doorgaan in het schilderen van overige onderwerpen, zoals planten, bloemen en bomen, insecten en vogels, en rotsen. Al zal dat enige jaren beoefening kosten.

afbeelding: Beppe Mokuza

Het lesgeven is aangepast aan iedere individuele student.
Ieder van ons is anders, afhankelijk van onze eerdere ervaringen, zoals opvoeding, scholing en sociale en culturele vorming. Het advies en de aanwijzingen worden niet op een gestandaardiseerde en mechanische wijze overgedragen, integendeel, de leraar past de lesmethode en de te bestuderen onderwerpen aan voor iedere individuele student. Dankzij deze op maat gesneden lessen kan ieder van ons zijn of haar kwaliteiten en mogelijkheden verder ontwikkelen en verdiepen.Het is dus niet zozeer het aanleren van een eenvoudige schildertechniek, alswel samen met de leraar je eigen innerlijke weg creëren die uniek is en persoonlijk.
Wat levert de Sumi-e je op?
Dankzij een groter bewustzijn van het eigen lichaam en van de eigen gebaren, verkregen tijdens de beoefening van Sumi-e, word je je bewust van eventuele verkeerde lichaamshoudingen die pijn of spanningen veroorzaken die, over de jaren, steeds erger kunnen worden. De verandering in je mentale houding en het aanleren van een betere, meer ontspannen en natuurlijke lichaamshouding zal een positief effect hebben op het functioneren van je lichaam. Je zult ook beter en dieper gaan ademhalen, je lichaamshouding wordt rechter en nobeler en ook je algehele gezondheidstoestand, inclusief je psychisch evenwicht, zal verbeteren.
Door meditatie en Sumi-e ontwikkel je ook het aandachtig aanwezig zijn in het hier-en-nu en de concentratie. Tegelijkertijd worden stress en angstgevoelens gereduceerd. Het kan ook leiden tot een diepere en meer rustgevende slaap. Door een groter zelfvertrouwen, het beter leren omgaan met emoties en een kalmere innerlijke staat kunnen we de gebeurtenissen van het leven rustig tegemoet treden, met meer wijsheid reageren en de vreugde van eenvoud ervaren.

Sumi-e is geschikt voor iedereen die op zoek is naar wie hij of zij ten diepste is. Iedereen kan het leren zolang je de geest van de leraar volgt, de aanwijzingen zijn vaak gebaseerd op intuïtie.
De relatie tussen leraar en student is gebaseerd op wederzijdse uitwisseling en groei.

In november organiseert Sumi-e meester Beppe Mokuza Signoritti twee workshops in Nederland: Haarlem: vrijdag 9 november 2018 gratis demonstratie om 17.00 uur.
10 – 11 november Weekend-workshop.
Nijmegen: vrijdag 16 november 2018 gratis demonstratie vanaf 17.00 uur
17-18 november Weekend-workshop
Meer info: www.sumi-e.nl

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden Tags: bamboe, Beppe Mokuza, meditatie, Sonja Nijon, Sumi-e

Lees ook:

  1. Zeven maanden training in Soto-zen en Sumi-e in Italië
  2. Beppe Mokuza – ‘Het is niet de schilder, maar het leven dat zichzelf creëert’
  3. Let zen disturb you
  4. Japans Inktschilderen als meditatie

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Paula Kuitenbrouwer zegt

    4 oktober 2018 om 09:29

    Wat een fijn stuk om te lezen. Ondanks dat traditionele Sumi-e geen esthetische oefening is, spreken de prachtige illustraties van Beppe Mokuza dit tegen. De uitstralingen van de inkt tekeningen veroorzaken in een bepaalde mate ook een soortgelijk verhoogd of verfijnd bewustzijn, zoals de maker van het werk ongetwijfeld heeft bereikt.

    • Sonja Nijon zegt

      5 oktober 2018 om 09:57

      Wat mooi verwoord, Paula, je spreekt over de uitstraling van het werk van Beppe Mokuza als verfijnd bewustzijn. Dat is inderdaad wat je beoefent tijdens het schilderen, door het herhalen verfijnen je gebaren maar ook ontwikkelt zich een zekere sensiviteit. De kijker ontvangt dit verfijnd bewustzijn, en dat resoneert direct met het verhoogd bewustzijn van de kijker. Het is de levensenergie, Ki, dat wordt doorgegeven en direct ervaren.

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
27 mrt
Wekelijkse Zen in Twente meditatie avond op maandag
27 mrt 23
28 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
28 mrt 23
28 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
28 mrt 23
Rotterdam
29 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Waarin verschijnt Bewustzijn? De holle retoriek van de non-dualist
    • Wereldwijd blinddoeken wetenschappers standbeelden en eisen klimaatactie
    • Guy – De aandacht van satipatthana (2)
    • Ludo – Eén
    • Bhutan: ‘Bruto Nationaal Ongeluk voor 140.000 verzwegen vluchtelingen’

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens