“Terroristen zijn mensen die ziek zijn door het terrorisme-virus. Het virus is gemaakt van angst, haat en geweld. Je kunt een dokter zijn voor een persoon met deze ziekte.”
Sommige mensen plegen terroristische aanslagen uit naam van hun waarden en geloof. Misschien hebben zij het idee dat anderen slecht zijn omdat dezelfde waarden niet worden gedeeld. Zij voelen zich gerechtvaardigd om hun vijanden uit naam van God te vernietigen. Mensen die dit soort geweld plegen, sterven wellicht met de overtuiging dat ze hun leven geven voor de goede zaak. Handelt ons land ook niet uit dezelfde overtuiging als wij diegenen doden die wij als bedreiging zien? Elke kant gelooft van zichzelf dat het het goede belichaamt en dat de andere kant het slechte vertegenwoordigt.
Angst is een andere oorzaak van geweld en terrorisme. Wij terroriseren anderen zodat ze geen kans hebben om ons te terroriseren. Wij willen doden voordat wij gedood worden. In plaats van dat het ons vrede en veiligheid brengt, escaleert hierdoor het geweld. Als wij iemand doden die wij een terrorist noemen, wordt misschien zijn zoon een terrorist. Door de geschiedenis heen is te zien dat hoe meer wij doden, des te meer terroristen wij creëren.
Over de hele wereld lijden mensen aan veel dezelfde dingen: sociale onrechtvaardigheid, discriminatie, angst en fanatisme. Fundamentalisme is springlevend in landen over de hele wereld. Veel mensen geloven dat zij alleen aan Gods kant staan en zij gedragen zich alsof alleen zij de kinderen van God zijn en dat de levens van anderen niet waardevol zijn. Zij willen dat God hun land boven alles zegent, en niet anderen waarvan zij voelen dat ze het kwaad vertegenwoordigen. Maar denken dat alles wat de andere groep doet slecht is en alles wat wij doen goed is, weerhoudt ons ervan om de waarden van anderen te begrijpen en om hun lijden en angst te herkennen. In plaats van dat het ons sterker maakt, zorgt onze onwil om te luisteren ervoor dat we kwetsbaar en bang blijven.
God kiest geen partij. Jezus, Boeddha, Allah – alle grote wezens spreken over mededogen en inclusiviteit. Wij moeten niet denken dat wij vredig kunnen zijn door het elimineren van de andere kant.
Een dokter wilt de malaria in een zieke vernietigen en niet de patiënt zelf. Terroristen zijn mensen die ziek zijn door het terrorisme-virus. Het virus is gemaakt van angst, haat en geweld. Je kunt een dokter zijn voor een persoon met deze ziekte. Je medicijn is de beoefening van het herstellen van de communicatie.
Maar als een dokter niet kan praten met de patiënt, als de patiënt weigert om mee te werken, hoe kan de dokter dan helpen? Als de patiënt de hulp van de dokter weigert, haar niet vertrouwt en bang is dat de dokter hem probeert te doden, zal hij nooit meewerken. Zelfs als de dokter wordt gedreven door een groot verlangen om te helpen, kan zij niets doen als de patiënt niet meewerkt. Dus het eerste wat de dokter moet doen, is manieren vinden om de communicatie op gang te brengen. Als je met de patiënt kunt praten, is er hoop. Als de dokter kan beginnen met het erkennen van het lijden van de patiënt, kan er wederzijds begrip ontstaan en is er ruimte voor samenwerking.
Om ons huidige dilemma op te lossen, moeten we zoals deze dokter zijn. Nadat onze leiders hebben aangetoond dat wij als een natie het vermogen hebben om te luisteren en te begrijpen, kunnen wij ons richten op diegenen die wij als terroristen beschouwen. Onze leiders kunnen ze benaderen met liefdevol spreken.
“Wij weten dat jullie hebben geleden en ons diep moeten hebben gehaat om ons aan te vallen. Jullie moeten hebben gedacht dat wij jullie als leden van een religie, als ras, als volk willen vernietigen. Jullie moeten hebben geloofd dat wij het kwaad belichamen, dat wij jullie religie en spirituele waarden niet erkennen. Wij betreuren dat jullie zoveel lijden. Wij willen jullie vertellen dat het niet onze intentie is om jullie te vernietigen als volk, als ras, of als leden van een religie. Het is niet onze intentie om jullie spirituele waarden af te wijzen.
Wij willen jullie respecteren. Vanwege een gebrek aan begrip van onze kant zijn wij niet vaardig genoeg geweest om ons respect en onze zorg voor jullie te laten zien en zijn wij verstrikt in ons eigen lijden. Vertel ons alsjeblieft wat er in jullie harten leeft. Wij willen jullie lijden begrijpen. Wij willen weten wat voor fouten wij hebben gemaakt waardoor jullie ons zo erg haten.
Wij willen niet lijden of in angst leven en wij willen ook niet dat jullie lijden of in angst leven. Wij willen dat jullie in vrede, in veiligheid en in waardigheid leven omdat wij weten dat niemand van ons vrede zal kennen totdat ieder van ons vrede heeft. Laten wij samen een gelegenheid creëren voor wederzijds luisteren en begrip, dat de basis kan zijn voor echte verzoening en vrede.”
G.J. Smeets zegt
Wat mij betreft illustreert deze ‘oplossing’ het probleem: geen enkele terroristische organisatie accepteert het om weggezet te worden als zieke patiënt. Toch is dat wat Thich Nhat Hanh in dit stuk uit 2005 deed.
Laten we wel wezen: terrorisme is radicale en ultieme intolerantie en daar valt onmogelijk mee te communiceren. Terrorisme is geen psychische ziekte die met mindfull middelen behandeld zou kunnen worden. Het is een (geo)politiek vraagstuk en zo kan het maar het best benaderd worden.
Ter memorie: tientallen VN diplomaten hebben afgelopen decennium met empathie en engelengeduld en mindfulness achter de schermen gepoogd om het terrorisme binnen de perken te houden. Zero resultaat.
Ujukarin zegt
En toch…. de Dhammapada is er duidelijk over: haat zal nooit weggepoetst kunnen worden door andere haat.
De kunst is inderdaad niet primair theedrinken met de terroristische organisatie. Maar wél met de twijfelaars, zij die (vanuit hun intolerante begrip van hun religie – en helaas zijn er voorbeelden in alle religies) mogelijk bereid zouden zijn om ‘onze jongens’ de terroristen te steunen maar mogelijk ook om zich daarvan af te keren.
Dus met andere woorden, makkelijker gezegd dan gedaan ;-) door te doen waar religies inclusief Boeddhisme voor bedoeld zijn. En dat is bruggen te bouwen, geen muren-om-je-heen-tegen-alle-anderen.
With folded palms,
G.J. Smeets zegt
Ujukarin,
het bruggen bouwen wordt in de VN gedaan. Wetten, overeenkomsten, intentieverklaringen. Sommige groepen willen daar gewoon niet aan. En de harde realtiteit is dat 1 onwelwillige volstaat om de speelruimte van alle andere te bepalen. Kwestie van probability analysis. Met de psychologische factor ‘haat’ heeft het allemaal niets te maken, dat is een louter individueel ding.
bart zegt
‘Een mindful antwoord op terrorisme’ is volgens mij een geïnterpreteerde vertaling van: “Calming the Fearful Mind”. Ik denk ook niet dat het artikel uit een aandachtige geest is voort gekomen, maar uit het inzicht dat Thich Nhat Hanh verworven heeft. Ik neem aan dat dit inzicht uit zijn boeddhistische beoefening voort komt met name het in acht nemen van het achtvoudige pad. Dat in de vertaling specifiek naar de zevende regel van het achtvoudige pad word verwezen ontgaat mij.
Ujukarin zegt
GJ, je ontwijkt alle tegenvragen en -suggesties. Terrorisme ontstaat niet uit het luchtledige, het heeft een voedingsbodem. DIE moet je wegnemen – kijk maar naar vredesprocessen zoals Noord Ierland hoe dat stapsgewijs kan. En daarin hebben serieuze geëngageerde boeddhisten, vanuit Metta, een even sterke rol in als anderen die niet willen dat haat de maatschappij overneemt. Bruggen bouwen is ook, en vooral, een individuele taak!
With folded palms,
G.J. Smeets zegt
Ujukarin
ik ontwijk geen vraag want er is me geen vraag gesteld. Ik ontwijk ook niet de suggestie dat terrorisme een ziekte is die met psychologische middelen te verhelpen is, zoals het blogstuk stelt. In tegendeel, ik duid die suggestie als off thé mark. En ik heb er expliciet op gewezen dat de VN diplomaten met al hun metta en engelengeduld en empathie het terrorisme niet kunnen indammen. De reden is dat enkele radicaal intolerante groepen helemaal niet zijn geïnteresseerd in bruggen. Face it, dat is het ongemakkelijke feit waarmee we zijn opgezadeld: radicale intolerantie.
Wat allemaal uiteraard niet wegneemt dat Metta een voortreffelijk middel is om de eigen emotionele opwinding te kanaliseren. Daarover geen misverstand.
Ujukarin zegt
Nee hoor, het is keihard ontwijken. Ik stel dat theedrinken met de twijfelaars, met de potentieele voedingsbodem voor de terroristen, essentieel is voor een geengageerd boeddhist. En dat is niet off-the-mark, dat is een geheel bewezen recept in o.a. Noord Ierland. En heel wat andere situaties wereldwijd waar terrorisme uiteindelijk wél afgezworen is en vervangen is door een meer constructieve onderlinge dialoog; heel soms zelfs door ploegscharen. Dus bij deze de vraag: kun je hierin meedoen of niet?
Met wat je tot op heden schreef is het niet anders dan die kans op bruggen bouwen negeren, je eigen verantwoordelijkheid als boeddhist (tenzij je perse claimt niet-geengageerd te zijn :-) te ontlopen etc. etc. Daarmee suggererend dat terrorisme in een luchtledig ontstaat inplaats van de realiteit dat hier een afhankelijk ontstaan (van die voedingsbodem) aanwezig is. Ik noem dat wegkijken, oogkleppen opzetten, struisvogelgedrag en wat dies meer zij. Gelukkig zijn er heel wat boeddhisten die wél waarde hechten aan TNH’s advies hier…
With folded palms,
G.J. Smeets zegt
Ik vermoed een misverstand. Ik doel op terrorisme zoals de aanslagen in New York, Parijs, Brussel. En dat is iets anders dan burgeroorlog c.q. stammenstrijd zoals destijds in Noord Ierland en nu in Syrië, Afghanistan, etc.. In het laatste geval is er uiteraard de ruimte voor brug en onderhandelingstafel, ruimte die er in het eerste geval niet is.
Los daarvan, het lijkt me wel wat om me niet de maat te nemen inzake verantwoordelijkheid nemen, je hebt daar geen weet van en het is hier ook niet aan de orde. Ik wijs er enkel op dat sommige mensen *radicaal* intolerant zijn en dat daar geen psychologisch of communicatief kruid tegenop is gewassen.
Ujukarin zegt
Okay okay, ik hoop dat het slechts ‘langs elkaar heen praten is’. Ik blijf bestrijden dat er geen ruimte is bij die aanslagen; ook die terroristen hadden schuiladressen, vrienden/familieleden die zelf niet direkt terreur wilden steunen maar het hen verraden aan de politie erger vonden dan zelf indirect medeplichtig worden. (Omdat ze de vriendschappen met mede-geloofsgenoten belangrijker vonden dan burgerschap van de staat waar ze wonen, bijvoorbeeld; heel wel wetend dat die mede-geloofsgenoten door hun aanpak vele andere geloofsgenoten ook zouden vermoorden.) Die mensen hebben wél ruimte om ‘de goede kant op beïnvloed te worden” door theedrinken.
Dat is ook wat in Noord Ierland gebeurde: primair werd het draagvlak van de terreur uitgehold door het verkleinen van de achterban, grassroots-work etc. Dat, samen met voldoende terreurbestrijding zodat langzaamaan het besef groeit dat je met terreur niet bereikt wat je claimde, en tot slot die onderhandelingen met de groepen tesamen kunnen dan de balans doen omslaan.
Dus mijn bottom line blijft: wie geengageerd boeddhist wil zijn dient zijn verantwoordelijkheid te nemen. Dat zegt zeker niet dat iedere boeddhist dat zou moeten willen zijn; er zitten beperkingen aan het engagement zoals ik ook in de praatjes medio december aangaf, er zijn allerlei risico’s analoog aan het ‘fighting for peace’ dilemma. Maar Metta wegzetten als alleen maar “een voortreffelijk middel is om de eigen emotionele opwinding te kanaliseren” vind ik dan weer zelfs voor iemand die niet geengageerd wenst te zijn wel érg ver wegduwen in een hoekje. En ja, daarin vind ik dat je als boeddhisten elkaar scherp dient te houden. Als anderen dat interpreteren als ‘elkaar de maat nemen’ (wat niet zou mogen) dan zou ik toch een essentieele dimensie van sangha gaan missen in online mediums als deze, in IRL sanghas doe je uiteindelijk niets anders dan dat (op een positief opbouwende manier).
With folded palms,
Piet Nusteleijn zegt
Wanneer ik deze woorden van TNH lees, weet ik dat hij juist spreekt. Het is zacht, waardig, menselijk. Bijna te moeilijk omdat het een vergeten benadering lijkt. Alsof het in deze tijd niet meer toegepast zou kunnen worden.
“Het spijt me, vergeef me, ik hou van je, dank je wel” Deze ho’oponopono zin spreek ik uit. Hiermee neem ik verantwoording voor mijn eigen persoonlijke aandeel in de golf van geweld en ellende. Met groet.
Klaas zegt
Zoals je met metta-meditatie alleen geen brood kunt bakken: moge het brood gaar worden. Zo heeft Boeddhisme ook geen antwoord op machtsvraagstukken. Dat is voor mij het hele eieren eten.
Dit neemt niet weg dat het heilzaam is om niet met haat te reageren, ook niet ten opzichte van terroristen.
G.J. Smeets zegt
:)
G.J. Smeets zegt
Ter info hier een feiten-overzicht wat betreft hedendaags terrorisme zodat we mindful weten waar we het over hebben:
https://en.wikipedia.org/wiki/Global_Terrorism_Index
Frans-Jozef zegt
Mooi gezegd Piet! Fijn en waar rustpunt in deze discussie. Alleen liefde kan haat verzachten.