Op twitter circuleert een zin uit mijn laatste boek: ‘Een leraar kan nooit meer macht hebben dan de leerlingen bereid zijn hem te geven.’ Inderdaad, maar als je de zin naakt en zonder context neerzet, lijkt het allemaal zo eenvoudig. In de context van het recente en zoveelste schandaal van grensoverschrijdend gedrag door een boeddhistische leraar, zou je een zin als deze zelfs kunnen misbruiken om de slachtoffers te culpabiliseren. Je had de dader dan maar niet die macht moeten geven. Zo eenvoudig is het helaas niet.
We nemen gemakkelijk woorden in de mond als misbruik, grensoverschrijdend gedrag, seksueel of psychisch geweld. Maar het is niet steeds even duidelijk wat we met die woorden bedoelen. Welke grens wordt overschreden, vroeg iemand zich af, die van de wet, die van een gedragscode? Codes en wetten zijn zeker nodig. Seksueel contact met een kind is altijd een misdrijf, wat ook de omstandigheden. Als een arts een relatie aangaat met een patiënt is dat een inbreuk op de deontologische code. Maar met wetten en codes kun je niet meer dan het topje van de ijsberg vatten. Veel blijft verborgen.
En waarom wordt er enkel over seksueel misbruik gesproken? Soms krijg je de indruk dat we meer op sensatie belust zijn dan dat we begaan zijn met de slachtoffers. Ik heb ooit aan een leraar proberen uit te leggen dat als ik als arts met mijn patiënten zou omgaan zoals hij met zijn leerlingen, dat ik dan een groot probleem zou krijgen met de tuchtcommissie. Het ging daarbij niet over seksueel contact maar over hulp in het huishouden, klussen, babysitten. De leraar zag daar geen graten in. In zijn traditie was dit soort dienstbaarheid inherent aan het leerling zijn. Ik heb daar grote moeite mee. Voor een arts of psychotherapeut zou het een ernstige grensoverschrijding zijn. Mag een boeddhistische leraar dan alles behalve seks?
Grensoverschrijdend gedrag gaat veel verder dan wetten en regels. De grens is die van de persoonlijke integriteit van de ander. Ik ken geen sluitende definities van geweld of misbruik. De pragmatische definitie die ik voor mezelf hanteer is: het geen bestaansrecht toekennen aan het perspectief van de ander. Kort door de bocht betekent dit: ‘het kan mij geen bal schelen of jij het niet leuk vindt of niet, ik wil het omdat ik het leuk vind.’
Er zijn twee manieren om met iemands kwetsbaarheid om te gaan. In een relatie van misbruik is de kwetsbaarheid van de ander de plek waar je moet zijn. Daar kun je hem raken. Daar kun je zijn grens overschrijden. In een respectvolle relatie is de kwetsbaarheid van de ander de plek waar je halt houdt, waar je zo nodig de ander gaat beschermen.
Grensoverschrijdend gedrag kan heel duidelijk zijn, maar ook heel subtiel. Seks afdwingen onder dreiging van een wapen is heel duidelijk. Maar als iemands kwetsbare plek zijn of haar onzekerheid is en je gaat op iemand inpraten van: ‘Je bent zo een bijzonder iemand, je hebt zo een diepe ziel …’ Tot je iemand zo gek krijgt dat ze op al je avances ja zegt. Dan is er helemaal geen wet die overschreden wordt, dan is er strikt genomen sprake van wederzijdse toestemming, maar uiteindelijk is het nog steeds misbruik. En de ander zal zich, zodra de roes voorbij is, ook misbruikt voelen, en beschaamd, want voor onze emotionele kwetsbaarheid schamen we ons. Die schaamte maakt ons nog kwetsbaarder.
Niemand voelt zich beschaamd dat zijn huid niet kogelvrij is. Niemand ziet er graten in dat de politie kogelvrije vesten draagt. Als we de vraag stellen hoe een slachtoffer van seksueel of psychisch geweld zich had kunnen beschermen, riskeren we het verwijt dat we de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer leggen in plaats van bij de dader. Maar we zeggen toch ook niet tegen onze kinderen: ga maar mee met iedere volwassene, het is niet jouw verantwoordelijkheid als hij je misbruikt. Het is belangrijk om onze kwetsbaarheid onder ogen te zien en ernstig te nemen.
Waar zit onze kwetsbaarheid als leerling tegenover een boeddhistische leraar? In de eerste plaats in het misverstand van te denken dat we het niet goed doen, dat we het allemaal nog niet begrepen hebben, en het daarbij horende misverstand dat de leraar het wel allemaal begrepen heeft en wel goed bezig is.
Hoeveel hedendaagse boeddhistische literatuur praat ons niet het gevoel aan dat we het niet goed doen? We hebben te veel ego, we zitten nog vast aan onze gehechtheden. Als je de oudste boeddhistische teksten leest zie je de Boeddha nooit die toon aanslaan. De Boeddha spreekt altijd heel feitelijk. ‘Door het ontstaan van dit, ontstaat dat.’ Hij antwoordt op vragen, of hij geeft heldere instructie. De Boeddha zit nooit met een opgeheven vingertje te zwaaien dat we het allemaal niet goed doen.
De klassieke dooddoeners zijn ‘gehechtheid’ en ‘ego’. Op de site van Sweeping Zen staat een schrijnend gedicht van een van de leerlingen van Sasaki Roshi.
Roshi, you are a sexual abuser
“Come” you say as you pull me from a handshake onto your lap
“Open” you say as you push your hands between my knees, up my thighs
fondle my breasts
rub my genitals
french kiss me
…
I told you I don’t like it.
I asked you why you do this?
You said, “nonattachment, nonattachment, you nonattachment
Het zoeken naar ego-afbraak zou volgens een auteur een essentieel element zijn, niet alleen van het boeddhisme maar van veel religieuze ideeën en praktijken, lees ik in het BD. Als illustratie staat er een tekst uit de Palicanon bij.
Alle verschijningsvormen zijn vergankelijk
Alle dingen die vergankelijk zijn strekken uiteindelijk tot leed
Alles is instabiel, zonder blijvende essentie, zonder ‘zelf’
Dit zijn de drie karakteristieken van het bestaan
Ziet niemand de flagrante contradictie? Het oudste boeddhisme heeft niet eens de notie van een ego zoals we dat woord nu gebruiken, laat staan dat we het zouden moeten afbreken. Anatta, niet-zelf, is een karakteristiek van alle verschijningsvormen. Het is een uitgangspunt, niet iets dat moet worden bewerkstelligd. Maar het kan een krachtig wapen worden in de handen van een leraar. Alles wat je doet en denkt is een expressie van je ego dat nog moet afgebroken worden. Op die manier wordt misbruik zelfs inherent aan het boeddhisme. Het perspectief van de ander is niet iets dat bestaansrecht moet krijgen, maar dat zo krachtig mogelijk moet afgebroken worden. Het verzet van de leerling daartegen is niet meer dan zijn eigen ego.
Het kan een cultuur worden in een sangha. Klagen bij je medeleerlingen bevestigt dan alleen maar dat je ongelijk hebt en hoever je nog van echte egoloosheid verwijderd bent. We denken dat het zo hoort. De leraar doet alleen maar wat zijn leraar met hem gedaan heeft. Door leerling te worden heeft de leerling hem daar toestemming toe gegeven. Zo werkt het.
Wees je eigen leraar zeggen we dan. Het lijkt de ultieme erkenning van je eigen perspectief. Maar als ik graag jouw recept voor appeltaart wil leren, dan verwacht ik niet dat je mij antwoordt: ‘wees je eigen leraar’. Dan wil ik dat je het mij leert, of aangeeft dat je het voor jezelf wil houden, of dat je toegeeft dat je het ook niet weet. ‘Wees je eigen leraar’ kan het definitieve einde betekenen van iedere notie van leraarschap. Maar als ik naar mijn eigen leven kijk: ik heb van zoveel mensen geleerd. Dat had ik ook niet willen missen.
‘Wees je eigen leraar’ wordt snel een paradox waar heel autoritaire leraren je de kop mee inslaan. Als je een antwoord wil: ‘wees je eigen leraar’. Vind je je eigen antwoord: ‘dat is weer je ego’. Paradoxen zijn stijlfiguren die kunnen helpen om in gewone taal uit te drukken wat in gewone taal niet uit te drukken is, net als metaforen en hyperbolen en andere stijlfiguren die we in een dichterlijke taal kunnen terugvinden. Maar ze kunnen ook misbruikt worden als een double blind waarmee de leraar de leerling telkens weer in de kwetsbare positie weet te houden.
We vinden ook dat misbruik sneller gemeld had moeten worden, door het slachtoffer, door andere betrokkenen en verantwoordelijken. ‘Ík zou niet met mezelf kunnen leven als ik gezwegen had’ zegt een advocaat. Zoals gewoonlijk staan de beste stuurlui aan wal. De realiteit is dat er ondertussen nogal wat mensen verder te leven hebben met zichzelf en met het feit dat ze gezwegen hebben, of dat ze gesproken hebben en niet gehoord zijn, of gesproken en met de grond gelijk gemaakt zijn.
Nico Tydeman beschrijft in zijn boek over transmissie hoe zijn leraar er mee dreigde om hem zijn bevoegdheid als leraar te ontnemen als hij zich niet voegde. Zo verging het mij jaren geleden toen ik een leraar op zijn gedrag wou aanspreken. Ik had moeilijk met mezelf kunnen leven als ik dat niet gedaan had. Het effect was dat ik prompt publiekelijk geëxcommuniceerd werd, uit de sangha waar onze groep bij hoorde en uit de BUB. Iemand die een conflict heeft met zijn leraar is niet geschikt om les te geven over boeddhistische ethiek werd mij daar gezegd. Wie bewaakt de leraar?
Gaan we dit oplossen met regelgeving en gedragscodes? Het boeddhisme heeft een 2500 jaar oude gedragscode die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Dat heeft helaas niet voorkomen wat er allemaal gebeurd is. Naast codes hebben we behoefte aan transparantie. ‘Een leraar kan nooit meer macht hebben dan de leerlingen bereid zijn hem te geven.’ Daarvoor is nodig wat nu gebeurt: dat mensen durven spreken, dat aan het licht komt wat al die tijd verborgen is gebleven, dat de mechanismen blootgelegd worden. Die transparantie lijkt mij de beste preventie.
LEVEN IN DE MAALSTROOM blog
G.J. Smeets zegt
Beste Edel Maex.
ik kan me goed vinden in je analyse, m.n. van de mystificaties rond het anatta-concept. Het is kennelijk lastig voor menig meditatie-instructeur om het onderscheid in de gaten te houden tussen het ego als onvermijdelijke, en noodzakelijke, psychologische & psycho-sociale realiteit en het niet-zelf als karakteristiek van het leven. Met alle gevolgen van dien: dubbele binding, hulpverlening verwarren met lesgeven, de leerling in het privé-domein toelaten om af te wassen en op de baby te letten.
Verder een opmerking ter memorie: de transparantie waar je stuk voor pleit is m.i. inderdaad de koninklijke weg. Maar soms onttrekt zich iets of iemand aan transparantie en het lijkt me naïef te denken dat dat in de toekomst NIET meer het geval zal zijn. Kortom, boeddhistische meditatie-leraren in NL dienen te leren elkaar te bewaken en er niet voor terug te schrikken af te spreken dat grensoverschrijders uit het (intervisie)klasje worden gegooid. Intervisie is net zo min als lesgeven hulpverlening. Of zie ik iets over het hoofd?
duckaert zegt
volledig mee eens ,, en ja soms worden woorden en zinnen verkeerd geïnterpreteerd ,, maar daar zijn de rechtzettingen of uitleg van de betekenis in andere zinnen geformuleerd zeker op hun plaats ,,dank u groetjes paul
Willie zegt
Verhelderend verhaal. Dank je Edel.
nummer6 zegt
Ik moet hier erg van huilen. Omdat het mijn hart raakt.
Want inderdaad: het is niet altijd gewoon duidelijk verkrachting. Of gewoon duidelijk onvrijwillig. Het kan op heel subtiele wijze gaan. Die afbraak van persoonlijke integriteit, die je gaat verwarren met ego. Door jarenlange overgave en jarenlang je best doen in die verschrikkelijke sanghacultuur waarin je alles “dus” maar moet verdragen. Want anders heb je het niet goed genoeg bij jezelf gezocht. Op een gegeven moment weet je niet meer wie je bent en dat persoonlijke integriteit bestaansrecht heeft.
Sektarisch.
Wat een verdriet. Zoveel verdriet.
Edel Maex zegt
een diepe buiging nummer 6
_/\_
Borisboyo zegt
Wederom weer een zeer verhelderend stuk over leraar, misbruik, kwetsbaarheid en ego/geen zelf. Herkenning alom in het feit dat ik ego ook ging verwarren met persoonlijke integriteit, één en al verwarring en ellende alom. Ik heb ook geleerd van zeer inspirerende mensen en zal ik altijd blijven doen, en ik weet dat er ook een heleboel kennis en wijsheid in mezelf zit, die ik probeer te ontdekken met vallen en opstaan. Mooi geschreven Edel!!
Connie Franssen zegt
Dank je wel, Edel. Je stuk doet de complexiteit van de realiteit recht.
Sjoerd zegt
Helemaal eens Edel, met de inhoud je stuk, onze ideeën over zelf en ego verschillen dramatisch van de familie en clancultuur in die tijd. Maar wat moet er gebeuren als een gestoorde slimmerik met andere bedoelingen zich het leraarschap toeeigend en op charmante en intelligente wijze “transparantie” etalerend zich niets van reacties van anderen aantrekt?
Het gaat o.a. om al die situaties waar men zich binnen de formele wet en regels beweegt, maar toch fors over de schreef gaat in het exploiteren van mensen (leerlingen).
Katinka Hesselink zegt
Je zet de problematiek helder en vol invoeling neer.
Maar even op beleidsniveau: De gedragsregels zijn onduidelijk als het hebben van sex met leerlingen vergeleken wordt met het zelf kopen van een treinkaartje door een monnik (recent op deze site). Je eigen voorbeeld van de mate van toewijding die traditioneel gevraagd wordt – tot de kleinste klusjes, en dat jarenlang geeft ook al aan dat zich hier een cultuurkloof opent.
De regels zijn weliswaar 2500 jaar oud, maar zijn ze in het Nederlands vertaald? Zijn ze terug te vinden? Zijn er procedures – vertaald naar de Nederlandse situatie – om misbruik aan te kaarten? Ik heb niet de hele stapel aan Boeddhistische literatuur in het Nederlands gelezen. Ik weet wel dat veel sanghas nog GEEN duidelijke procedures hebben. Leraren functioneren zonder duidelijk tegenwicht.
kees moerbeek zegt
Boeddhistische misbruikers kunnen zich al 2.500 jaar niet beroepen op onwetendheid over dit (seksuele) wangedrag. Het Achtvoudige Pad is kristalhelder.
Bovendien is er sinds 10 jaar en langer veel publiciteit geweest over dit soort misbruik, in het onderwijs, op het werk, in de rk, in de protestantse kerken, in de GGZ-instellingen, in de gehandicaptenzorg, in de behandelruimtes van zogeheten therapeuten, coaches …
Van de gedragscodes bestaan nog geen NL vertaling, wel in het (Amerikaas-) Engels.
Wel is gisteren de integrale Nederlandse vertaling van het Diamant sutra op de site van de VvB verschenen. Graag even een moment van rust, zodat aan dit unicum aandacht besteed kan worden.
https://www.youtube.com/watch?v=z4GYHcJgRcI
Piet Nusteleijn zegt
Helder; de ‘leraar’ die terechte kritiek en weerstand van de leerling labelt als ‘ego’ dat dus nog aanwezig is en alsnog verder achtergelaten moet worden.
Geen goed leraarschap. Dit is misbruik. We kunnen leren:
Als leraar ben je ook leerling. Als leerling ben je ook leraar. Het gaat er volgens mij om dat..en nu citeer ik Paul Brunton uit ‘De Innerlijke werkelijkheid’ (1951): “Religie zal haar ware
taak vervuld hebben als de mens heeft geleerd om van zijn
eigen hart een stille kerk te maken en daarin zelf de dienstdoende geestelijke te zijn”.
Peter zegt
Ook in België is er nood aan vertrouwenspersonen bij wie mensen die zo hun twijfels hebben over het gedrag van hun leraar terecht kunnen voor een vertrouwelijk gesprek, advies en doorverwijzing. Of dit volstaat weet ik niet, maar als ik het zo lees moet er wel iets gebeuren. Als (eeuwig twijfelend) buitenstaander zie ik hier een rol weggelegd voor de BUB, of zie ik ook dat verkeerd ?
wv zegt
Gedragscodes, vertrouwenspersonen en wat voor andere maatregel dan ook, hoe nodig misschien ook in de huidige situatie, zullen m.i. inderdaad slechts een zeer beperkt effekt kunnen hebben. Het is als dweilen met de kraan open.
Aangezien er een m.i. bovenproportioneel aantal gevallen van misbruik naar buiten komt in min of meer besloten, celibatair levende gemeenschappen ligt het voor de hand de vraag te stellen of dit nog wel de juiste weg is in onze moderne tijd. Misschien was het de beste of enig mogelijke weg in de tijd dat de buddha leefde, maar dat betekent niet automatisch dat dat nu nog het geval is.
Zoals ik het zie kan een celibatair leven het gevolg zijn van het sublimeren, transformeren van sexuele energie naar een hoger niveau, maar dit kan nooit bewerkt worden door het onderdrukken van deze energie door allerlei voorschriften. Dit laatste kan slechts tot gevolg hebben dat deze energie in allerlei geperverteerde vormen een uitweg zoekt, streven naar geld, macht, status of sexueel misbruik.
Edel Maex zegt
Het probleem is niet de seksualiteit, maar het respect voor de ander. Het meeste seksueel misbruik vindt plaats binnen het huwelijk. Het zou wel erg cynisch zijn om het probleem te willen oplossen door het naar het echtelijke bed te verplaatsen.
G.J. Smeets zegt
Beste Edel Maex,
het probleem in deze context is wel degelijk de sex. Voor elke leraar, analoog aan elke ouder, ligt het voor de hand om intiem en ook sexueel intiem te worden met een aantrekkelijke (for whatever reason) pupil c.q. kind. Een beetje ouder en een beetje leraar ziet daar van af om de simpele reden dat sex een zeer krachtige interpersoonlijke binder is. Dat geldt voor alle primaten, inclusief homo sapiens. Dus een beetje leraar of ouder bindt zijn pupil c.q. kind niet met erotisch geflirt, fysiek gepotel of stimulatie van de erogene zones. Pupillen en kinderen zijn er om hun eigen weg te laten gaan, niet om hen te binden. Dat is de essentie van het incest-taboe. Ik neem aan dat het duidelijk is wat ik bedoel.
Edel Maex zegt
Wat een griezelig idee dat seksueel misbruik het slachtoffer interpersoonlijk zou binden. Dat is inderdaad vaak de fantasie van de dader. In realiteit ervaart het slachtoffer het misbruik als afstotelijk en vernederend. Het is maar doordat dit afstoten plaatsgrijpt binnen de binding van een machtsrelatie, dat het kan blijven duren. Dit komt niet alleen voor in incestueuze relaties maar ook in perfect legitieme relaties als een huwelijk.
Anne zegt
Helaas heb ik dat verhaal eerder gehoord en varianten daarvan ook. De VSK kon mij indertijd vertellen dat dit verhaal helaas regelmatig verteld wordt in families waar misbruik voorkomt door misbruikers zelf en door familieleden die de goede vrede boven het slachtoffer stellen.
Ik kreeg te maken met een variant waarin het misbruikte kind werd aangemerkt als een gelijkwaardige partner in de relatie die ook schuld trof. De schaamte van de familie werd mijn verantwoordelijkheid.
Misbruik gaat niet om seks maar om macht over een ander.
Borisboyo zegt
Nooit zal ik vergeten dat mijn oom bij ons thuis was en tegen mijn moeder zei dat hij zo’n speciale band had met één van zijn pleegkinderen. Op het moment dat ik dit hoorde, ik was een jaar of zeventien ging er bij mij al een alarmbel rinkelen, dat dit niet helemaal klopte, waarom wist ik niet, maar het was de manier waarop hij het zei. Later bleek dus dat hij zijn pleegkinderen, die bij hem waren ondergebracht omdat ze sexueel misbruikt waren in hun eigen gezin, zelf stelselmatig misbruikte. Mijn conclusie bij hem is dat hij sex heeft gebruikt om de kinderen aan zich te binden. Ik zie gewoon bij het misbruik in de familie, dat ze geen idee hebben wat ze de slachtoffers aan doen, weinig tot geen vermogen hebben om zich in te leven in de slachtoffers, ze hebben volgens hun helemaal gelijk in hun handelen en vinden dat ze het recht hebben om kinderen voor hun genot te gebruiken. Ze staan echt buiten de realiteit en je dringt bijna niet tot ze door. Dat is pas echt eng!!! En volgens mij kan het tussen een leraar en leerling ook zo gaan. De leraar verheft zich en staat buiten de realiteit.
G.J. Smeets zegt
Ik ben kennelijk niet duidelijk geweest. Mijn aandachtspunt was niet gebruik of misbruik, maar überhaupt sexueel contact (flirten, bepotelen, erogeen stimuleren) tussen leraar / leerling c.q. ouder / kind. Omdat sexueel contact – hoe dan ook – een sterke binder is. En je kinderen of pupillen dien je niet aan je te binden. Dat is de *psychologische* betekenis van het incest-taboe die ik onder de aandacht wilde brengen. En uiteraard laat dat onverlet je terechte opm. over de machtsfactor. Overigens kan inter-generationeel sexueel contact (Lr / Lng c. q. ouder / kind) zowel aangenaam als onaangenaam zijn voor de minst machtige in de relatie. In beide gevallen is het contact voor de macht-loze een sterke binder. M.i. zie je daar overheen. Het is niet voor niets dat gedupeerden van misbruik vooral last hebben van die krachtige binding: de akelige alom tegenwoordigheid van die ander. En het is niet voor niets dat die krachtige binding pas oplost door vergeving, waarbij spijtbetuiging van die ander kan helpen. Duidelijker kan ik het niet maken.
Anne zegt
Je bent heel duidelijk geweest en herhalen van de zaken en er nog een schepje bovenop doen met nog meer pro misbruik excuses maakt het er niet beter op.
wv zegt
Misschien is het huwelijk op zich in z’n huidige vorm niet zo’n goede instelling. Er waren tijden dat het niet bestond en er zijn nog steeds een paar matriarchaal levende stammen waar het anders georganiseerd is en het beter schijnt te gaan allemaal.
Zie o.a. het boek “The language of ma” van de Annine van der Meer.
G.J. Smeets zegt
Beste Anne,
ik schrijf precies het tegenovergestelde van wat jij zegt te lezen. Je ziet kennelijk “pro-misbruik excuses” in mijn tekst. Die staan er echt niet. Integendeel, er staat dat er voor misbruik geen excuses zijn en op de redenen van die mening ben ik uitgebreid ingegaan.
Anne zegt
Roepen dat het bindend werkt en het daarmee normaliseren naar de seksuele functie tussen gelijkwaardige seksuele partners is een pro misbruik excuus.
Roepen dat het ook aangenaam kan zijn is een pro misbruik excuus.
Praten over noodzaak tot vergeving legt verantwoordelijkheid bij de misbruikte die daar niet hoort.
Roepen dat het voor de hand ligt om seksueel intiem te willen zijn met een ongelijkwaardige seksuele partner is generaliseren van de ervaring van de misbruiker naar de grote groep.
Seks met ongelijkwaardige partners gaat niet om binden, het gaat om macht. Net als bij alle andere vormen van misbruik. Seks is het middel om die macht uit te oefenen.
Sjoerd zegt
Beste Anne en G. J. Smeets .
Jullie snijden in de discussie een gecompliceerd en ingewikkeld onderwerp aan, waar veel kanten en tegenstrijdigheden een rol in spelen.
Zowel onder daders als onder slachtoffers komen volwassenen en kinderen voor met zeer uiteenlopende persoonlijkheden. Daar komt bij dat bij kinderen pas vanaf hun 18de over een meer stabiele persoonlijkheidsvorming wordt gesproken.
In situaties waarin (seksueel ) misbruik aan de orde is,wordt de onderliggende dynamiek vaak als een combinatie van zuivere egocentrische behoefte bevrediging gezien, die door nietsontziend machtsmisbruik wordt gerealiseerd.
Daarbij kunnen veel uiteenlopende middelen en strategieën worden toegepast. Hierbij kun je denkend aan heel subtiele manipulatie van een combinatie van dreigen met relatieverlies in combinatie met cadeautjes, maar ook aan dreigen met dodelijk sadistisch geweld in combinatie van pogingen het slachtoffer bij het daderschap te betrekken en zo te compromitteren tegenover nieuwe slachtoffers.
Deze processen kunnen al aanvangen op zeer jonge leeftijd. Vaak is er sprake van familienetwerken of sociaalculturele netwerken waarbinnen door de onderlinge omgangsstijl voor dit gedrag ruimte ontstaat.
De onderlinge banden worden vaak als hecht beschreven, terwijl uit observatie vaak naar voren komt dat veel individuele leden hun sociaal emotionele leven als eenzaam en geïsoleerd ervaren.
Uit de geschiedenis van zulke systemen komt vaak pregnant naar voren dat de egofunctionaliteit deel uitmaakt van het groepsego en dat de individualisering van personen niet goed is verlopen.
Het is te vergelijken met de onwikkelingsdynamiek van sektarische groepen. Ook daar spelen escalerende macht en afhankelijkheids pathologie een belangrijke rol.
Door de ervaring van uniciteit en afsluiting van een bredere sociale context vindt geen corrigerende feedback meer plaats.
Als ex-slachtoffer is de waarneming door de impact op het brein, het emotionele leven en de cognitieve beïnvloeding anders gestructureerd en gecalibreerd dan bij mensen die van uit afstand naar dit soort gebeurtenissen kijken.
Laat staan de waarneming van daders. Deze is gestructureerd vanuit een volledig gebrek aan inlevingsvermogen in zijn /haar slachtoffer.
Het behandelen en opheffen van deze heilloze dualiteit zal veel empathie, liefdevolle, maar waar nodig ook confronterende en nuchtere houding van derden vragen. Het beoefenen van een liefdevolle, maar ook voldoende gedistantieerde betrokkenheid is voorwaarde voor een helend proces.
Er valt hierover nog veel meer te zeggen , maar nu laat ik het even hierbij.
Anne zegt
“Als ex-slachtoffer is de waarneming door de impact op het brein, het emotionele leven en de cognitieve beïnvloeding anders gestructureerd en gecalibreerd dan bij mensen die van uit afstand naar dit soort gebeurtenissen kijken.”
Realiseer je met deze onbewezen claim slachtoffers van misbruik hun stem ontneemt. Die stem is immers slechts gebaseerd op niet normaal menselijk waarnemen en emotioneel leven. Het is niet de stem van een normaal ontwikkeld mens.
Ik ben misbruik, ik ben niet mentaal en emotioneel gehandicapt. Mijn hersens en mijn emotioneel leven hebben zich net als bij ieder ander mens ontwikkeld onder invloed van mijn aangeboren eigenschappen en ALLE ERVARINGEN in mijn leven.
In je tekst haal je nog meer van dit soort zaken aan die misbruikten wegzetten als een soort onderontwikkelde menssoort.
Om het helemaal compleet te maken stel je vervolgens dat derden verantwoordelijk zijn voor het herstel waar dan ook nog eens een verzonnen voorwaarde aan gekoppeld wordt. Hiermee de ervaringen van veel slachtoffers die toch echt zelf hun leven op orde hebben geholpen te niet doende.
Dit soort rare claims is een van de redenen dat slachtoffers in het openbaar hun mond maar houden. Het is namelijk niet fijn om telkens maar weer weggezet te worden als een zielig mensje dat nooit helemaal ok zal worden. Het is helaas wel een heel algemeen acceptabele manier van reageren op slachtoffers en daarmee ook de reden dat je als slachtoffer gemiddeld niets hebt aan de maatschappij en je sociale omgeving.
Edel Maex zegt
En zo wordt het pseudowetenschappelijk gezwets van de hulpverlener de volgende aanslag op de integriteit van het slachtoffer.
Anne zegt
dank
Helen zegt
Met verbazing lees ik de bijdragen van de heren Smeets en Sjoerd. Het lijkt wel of ze met veel rationeel wetenschappelijk ‘geweld’ (met lange stukken tekst en wetenschappelijke taal) eens en voor altijd duidelijk willen maken hoe het zit. Wat een afstandelijkheid, eenzijdig rationeel en betweterij. En het resultaat; de ander voelt zich niet gezien en weggezet. Anne je legt de makke van beide heren mooi bloot vind ik. Wat mis ik toch het open hart contact en respect voor de ander in dit soort rationele betogen. Zien ze zelf niet hoe vast ze zitten in het denken over de ander (net alsof ze een heel ander soort mens zijn) ipv zich open te stellen voor de ander en daarmee echt begrip te kunnen krijgen.
Sjoerd zegt
Tja, Edel Maex, een diskwalificatie is snel geformuleerd en een negatief oordeel snel en makkelijk geschreven.
Echter, als jij jouw vak als psychiater werkelijk verstaat, dan weet je beter.
Dat geldt eveneens voor jouw onbewezen bewering, dat het meeste seksueel misbruik in het huwelijk zou voorkomen.
Ik zou je natuurlijk een lijstje met literatuurverwijzingen kunnen geven, maar het lijkt me voor het niveau van het gesprek veel beter als je daar zelf eens induikt.
Sjoerd zegt
“Realiseer je met deze onbewezen claim slachtoffers van misbruik hun stem ontneemt. Die stem is immers slechts gebaseerd op niet normaal menselijk waarnemen en emotioneel leven. Het is niet de stem van een normaal ontwikkeld mens.
Ik ben misbruik, ik ben niet mentaal en emotioneel gehandicapt. Mijn hersens en mijn emotioneel leven hebben zich net als bij ieder ander mens ontwikkeld onder invloed van mijn aangeboren eigenschappen en ALLE ERVARINGEN in mijn leven.”
Beste Anne,
Het enige wat ik beschrijf is dat het voor derden op een afstand, vaak erg moeilijk is om zich werkelijk te verplaatsen in degene die het misbruik heeft ondergaan, omdat zij niet vanuit hun vastgelegde ervaring, in voelen, denken en lijfelijk ervaren, kunnen waarnemen en begrijpen wat de impact van het misbruik op een mens is.
Daardoor ervaren slachtoffers vaak onbegrip en ontkenning van hun omgeving.
Dat je het niet zo hebt gelezen en begrepen vind ik vervelend.
Ik merk dat je jezelf zeer persoonlijk aangesproken voelt, terwijl ik het gesprek ook graag richting de wat bredere context van de ‘boeddhistische wereld’ in Nederland zou willen brengen.
Ik zou zelf graag een wat meer rationele en afstandelijker serieuze uitwisseling wensen, die kan bijdragen tot afspraken ter preventie van toekomstig misbruik.
Gezien de heftigheid, emotionaliteit en neiging tot diskwalificeren van anderen in de respectievelijke reacties, was dit voorlopig mijn laatste bijdrage.
de redactie zegt
De discussie verhardt. We sluiten de reactiemogelijkheid.
Verdere opmerkingen hierover kun je sturen naar redactie@boeddhistischdagblad.nl
(PvB)