Het is voor de meeste mensen tegenwoordig makkelijker gezegd dan gedaan, en dat geldt wellicht ook voor jou: je lijf door en door kennen en de taal van je lichaam verstaan. Wel, je hoeft niet in paniek te geraken wanneer je hart voelt kloppen. Dat hoort zo. Je hoeft ook niet meteen angstig te reageren wanneer je geborrel in je buik voelt. Dat is normaal. En als je ouder wordt, krijg je vanzelf PHPD, dat staat voor: pijntje hier pijntje daar. Niks om je zorgen over te maken. Ik weet echt niet meer wie het als eerste zei, maar ik heb de woorden wel onthouden: “aan de meeste kwaaltjes is niks te doen, en de rest gaat vanzelf over.” Dat is waar, mits je verstandig met je lijf omgaat. Doe je dat niet, dan is de realiteit vaak anders: “sommige kwaaltjes kunnen uit de hand lopen en de rest wordt chronisch.” De meeste kwaaltjes zijn kwaaltjes die het gevolg zijn van lichaamsgebruik: blaren, spierpijn, vermoeidheid, dorst, blauwe plekken, dat soort zaken. Die gaan in de regel inderdaad vanzelf over. Misschien moet je voortaan wel beter voor je voeten zorgen door op geschiktere schoenen te gaan lopen. Misschien moet je voortaan geen stapel boomstammen gaan kloven wanneer je daar niet eerst voor hebt getraind. En het is best verstandig om voldoende te drinken, en om voortaan eerst te kijken waar je loopt om te voorkomen dat je ergens tegenaan loopt. Maar als je dat allemaal niet doet, dan vraag je er min of meer zelf om: te krappe schoenen; ongetraind ineens proberen een topprestatie te leveren; doorwerken tot je er bijna bij neervalt; niet genoeg drinken; meer op je mobieltje kijken dan letten op waar je loopt. Bedenk: jezelf aanpassen aan jouw omgeving is vele malen makkelijker – en ook goedkoper – dan de omgeving aanpassen aan jou.
Maar … het is niet ondenkbaar dat je af en toe hulp nodig hebt van anderen. Er zijn er genoeg die je willen helpen. Meestal kost dat geld. En afhankelijk van onder meer jouw verzekering, jouw gemeente of jouw sociale netwerk, krijg je dat geld betaald of terug wanneer je het hebt voorgeschoten. Het is beslist geen schande maar eigenlijk wel jammer wanneer je hulp nodig hebt, want het had meestal helemaal niet zover hoeven komen wanneer je van kinds af aan wat attenter was geweest. Is het eigenlijk wel jouw schuld wanneer je niet opmerkzamer bent geweest? Ik denk eigenlijk van niet. En het is ook niet de schuld van jouw ouders of van jouw opvoeders of van de gemeenschap waar je deel van uitmaakt. Het is eerder het gevolg van menselijke kortzichtigheid gedurende vele generaties. Zeker in het zogenaamde ‘ontwikkelde Westen”. Ik leg wellicht in een ander een keer uit wat ik daarmee bedoel. Op deze plaats werkt het alleen maar verwarrend.
Het centrum van je lijf is je buik. Voor het zeer jonge kind is het lichaam zoals het is synoniem aan ‘buik’. De buik is het centrale deel van zijn fysieke bestaan. Het kind ervaart zichzelf vanuit de buik, en niet vanuit het hoofd of vanuit het hart of een ander deel van het kleine lijf. Iedere kinderarts zal beamen dat een peuter kan klagen over buikpijn wanneer het een ontstoken oortje heeft, of een zere teen. Het kind heeft namelijk pijn in zichzelf en het reflecteert daarop vanuit het centrum, onwetend welke rol zenuwen en hersenen spelen bij het registreren van pijnprikkels. En hoewel jij waarschijnlijk geen peuter meer bent, laat staan een pasgeboren baby, is het goed om je ook als volwassene te concentreren op het centrum van jouw lijf: jouw buik. Concentreer je op je buik, en probeer de rest van jouw lijf te ervaren rondom dat centrum. Dan benader je jouw lijf echt totaal anders dan vanuit je hoofd. Je kunt jezelf liggend, zittend, staand en zelfs lopend fysiek resetten door iedere keer weer met al jouw aandacht in dat centrum van je lijf te gaan zitten. Stel je dat centrum maar voor als een zachte basketbal die in jouw bekken dobbert. Zo’n bal heeft wat gewicht, wat volume en het beweegt met je mee. Bij alles wat je doet. Wanneer je het idee van een basketbal te groot vindt, visualiseer dan maar een kleine bal. Zelfs een pingpongballetje is prima, mits het maar keurig in het midden van je bekkenkom ligt. Dat wil zeggen: iets onder de navel, tussen je heupen en uiteraard aan de binnenkant.
Zit je eenmaal met al je aandacht in je centrum, je buik dus, ga daar dan als het ware in een ‘gemakkelijke stoel’ zitten. Doe niet alleen alsof je daar thuis bent. Realiseer je dat je daar werkelijk thuishoort! Geniet ervan. Ik stel voor dat je zo vaak als het kan je handen op je buik legt, zeker in het begin als je nog aan het idee moet wennen. Schenk vertrouwen aan je lijf en laat jouw lijf op jou mogen vertrouwen. Zelfs wanneer je chronisch ziek bent of een lichamelijk gebrek hebt, is het belangrijk dat jij jouw lichaam blijft vertrouwen en dat jouw lijf erop mag rekenen dat jij alles zult doen om jouw lijf te faciliteren. Jullie hebben er geen van beide belang bij elkaar te dwarsbomen. Weerzin tegen je lijf is absoluut niet bevorderlijk voor een goed functioneren ervan. Het klinkt wellicht vreemd, maar jouw lijf is ‘ook maar een mens’. Het is de stoffelijke uitdrukkingsvorm van jouw ‘zelf’ in deze wereld. Wanneer jouw lichaam protesteert wanneer het zich afgewezen of niet geaccepteerd voelt, zou dat zomaar een fysieke wijze van uitdrukken kunnen zijn dat jij jezelf afwijst en niet accepteert. Wat dat betreft is jouw lijf uitermate solidair met je. Dus, zeker zolang je nog in de veronderstelling leeft dat jij en lichaam ‘een en dezelfde’ zijn, zal jouw lijf zoveel mogelijk proberen jou ter wille te zijn door vooral jou te laten zien – op allerlei manieren – wat jij van jezelf vindt. Eigenlijk heel fideel.
Zodra jij met vertrouwen in jouw fysieke centrum ‘zit’, win je aan stabiliteit en kracht. Letterlijk en figuurlijk! Vanuit je centrum kost het je aanmerkelijk minder moeite jouw fysieke balans te bewaren of om het te herstellen wanneer die balans eens verstoord mocht raken. Je gaat dan meer op een duikelaartje lijken, je weet wel, zo’n poppetje dat altijd weer overeind komt wanneer je het omstoot. Het leven is simpelweg minder zwaar. Gebeurtenissen in jouw leefomgeving brengen jou bovendien minder gemakkelijk uit je evenwicht waardoor jouw incasseringsvermogen toeneemt. En dan nog iets: de sfeer in jouw huis is belangrijker dan de wijze waarop het is gebouwd, de buurt waarin het staat of zelfs de staat waarin het verkeert. Welke sfeer er in jouw huis hangt, bepaal jij en jij alleen, als bewonder van dat huis. Vanuit het dragende midden van jouw huis, kun jij op allerlei manieren die sfeer versterken, stabiliseren, uitdragen en beleven. De eerste die veranderingen op dat gebied ervaart ben jij zelf. Op den duur zullen mensen in jouw buurt het ook gaan opmerken. Zelfs een medisch gesproken zwak, gebrekkig of gemuteerd lichaam kan overtuigend uitdrukking geven aan een krachtige persoonlijkheid… mits hij gecentreerd is en zich in dat centrum thuis voelt. Daar staat tegenover dat zelfs een stevig gebouwd, sterk en gaaf lijf het toonbeeld kan zijn van een slappe, onzekere of disharmonische persoonlijkheid. De ontwikkeling die je vanuit het centrum van jouw lichaam in gang kunt zetten en onderhouden, zal je niet veranderen in een superatleet als je dat niet bent, maar helpt je wel uitdrukking te geven aan jou persoonlijkheid en alle kracht die daarin aanwezig is.
