De voortdurende pogingen van de Volksrepubliek China om de geopolitiek van Zuid-Azië te veranderen, zullen naar verwachting de belangen van het Verenigd Koninkrijk (VK) in de Himalaya-regio, waar het niet langer rechtstreeks bij betrokken is, in gevaar brengen, aldus een rapport van de denktank Council on Geostrategy. In zijn pogingen om de demografische structuur te veranderen, heeft de Volksrepubliek China infrastructuur aangelegd op Bhutanees grondgebied en ook zijn inmenging in Nepal opgevoerd.
Territoriale geschillen tussen Bhutan en China duren al tientallen jaren over hun 470 kilometer lange grens. Maar de laatste jaren heeft Peking zijn inspanningen opgevoerd om de feiten ter plaatse blijvend te veranderen. Bovendien toont dit gedrag de groeiende bereidheid van China om zich buiten zijn grenzen te doen gelden en resoluut op te treden om de status quo in zijn voordeel te wijzigen, zoals het elders heeft gedaan, bijvoorbeeld in de Zuid-Chinese Zee en over de Straat van Taiwan.
China heeft maatregelen genomen om de stroom Tibetaanse vluchtelingen die Nepal binnenkomen door de Himalaya over te steken, in te dammen. Peking heeft Nepal ook onder druk gezet om de Tibetaanse en pro-Tibet activiteiten binnen de Nepalese grens te onderdrukken. Deze reeds lang bestaande kwesties zijn een schril voorbeeld van hoe de groeiende invloed van de VRC binnen kleinere naties kan resulteren in de ondermijning van de mensenrechten en hun actieve steun voor het ‘één China principe’ van Peking.
Er bestaat ook bezorgdheid over de rivieren die India deelt met de Volksrepubliek China. Peking heeft het potentieel om precies te bepalen hoeveel water er stroomafwaarts zal stromen, en gezien het gebrek aan transparantie kunnen deze zorgen nog toenemen. De kwestie toont aan dat China bereid is internationale normen te negeren en een praktisch probleem voor politieke doeleinden aan te wenden, in dit geval als instrument in het ruimere territoriale geschil met India, aldus Council on Geostrategy.
De denktank heeft ook een aantal aanbevelingen voor de Britse regering opgesomd. Het Verenigd Koninkrijk zou zijn benadering van de Indo-Pacific moeten verbreden en daarbij zowel het maritieme als het terrestrische gebied van de regio moeten bestrijken. Het VK zou de situatie in Bhutan van zeer nabij moeten volgen en verdere invallen via gezamenlijke verklaringen moeten veroordelen. Het zou ook zijn handel met Nepal moeten uitbreiden om de Chinese invloed tegen te gaan. De inspanningen van het VK ter ondersteuning van de democratische overgang in Nepal, via de Westminster Foundation for Democracy en andere initiatieven van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, moeten worden voortgezet.
Het VK moet ook streven naar verbetering van zijn betrekkingen met India, zowel op bilateraal als op veiligheidsniveau. India’s eigen veiligheidsbelangen zullen ook belangrijker worden voor Groot-Brittannië naarmate het ernaar streeft de bilaterale banden met New Delhi te versterken. De denktank is van mening dat India moet worden gezien als meer dan alleen een handelspartner en dat zijn veiligheidsbelangen niet alleen als een bilaterale kwestie moeten worden behandeld.
Het VK moet ook initiatieven steunen zoals het ‘South Asia Water Initiative’, dat erop gericht is de kennis, technische en beleidscapaciteit te vergroten en betrekkingen op te bouwen met landen die betrokken zijn bij de riviersystemen in de Himalaya. Naast dit alles vindt de Council on Geostrategy dat het VK ook moet opkomen voor de Tibetanen. De Britse regering heeft weliswaar haar bezorgdheid geuit over de mensenrechten in Tibet. Maar zij moet haar bezorgdheid blijven uiten door in gesprek te gaan met internationale instanties. Zij moet de ontwikkelingen aan de grens met China in de gaten houden. Ook moet zij proberen steun te verlenen aan de Tibetaanse vluchtelingen door contacten te leggen met de Nepalese regering.
