‘Wanneer is een weg, een omweg? Die vraag dringt zich op na het lezen van ‘Waar een wil is, is een omweg’ van Wouter ter Braake. Hij neemt de lezer chronologisch mee op zijn levenspad waarin zijn schrijnende jeugd de grondtoon bepaalt voor decennia van verzet, vlucht en afwijzing. Na vele omzwervingen, valpartijen en ontmoetingen ontstaan geleidelijk acceptatie en vergeving en begint zijn transformatie.
Het is een autobiografie die niet zozeer door de beschreven ervaringen als wel de reflecties daarop het particuliere overstijgt; hij neemt je mee op reis in zijn binnen- en buitenwereld. Naast karakter, leefwijze en leefomstandigheden worden facetten van de sociale geschiedenis belicht; de jaren 70 met de Rotterdamse havenstaking, de linkse beweging, de stadsvernieuwing. Ook daardoor is zijn beschreven ‘zoektocht van een ziel naar zin’ de moeite van het lezen waard.
Wouter verstaat de kunst van het vertellen en als hij had gewild was dit een roman geworden; hij laat een accordeonkist veranderen in een doodskist, in de circuspiste komt hij thuis bij mensen van vlees en bloed waar hij geen rol hoeft te spelen, leidt zijn val van een bouwplaats hem naar de weg ophoog en geeft de ijle lucht in Nepal hem adem. Fictie of non-fictie, roman of autobiografie? Wouter mixt beide genres.
Hij neemt je mee door te tonen en te benoemen, door stukjes van de werkelijkheid gedoseerd te serveren en af te wisselen met verklaringen, duidingen en conclusies. Vanuit die stijlcombinaties wordt een dapper, (onder)zoekend en betrokken mens zichtbaar. Aan het slot vraagt Wouter zich af hoe levenslust en contemplatie, maatschappelijk actief zijn en meditatie hand in hand kunnen gaan. Het antwoord is zin-geven en het unieke vermogen van de mens tot scheppen, tot creëren aan te wenden. En precies dat heeft Wouter gedaan met ‘Waar een wil is, is een omweg.’ De weg ontstaat immers door erop te lopen’.
