De militaire machtsovername en verscherpte sancties van de VS tegen Birma (Myanmar) in dat land is een test geworden voor de multilaterale diplomatieke strategie van de Amerikaanse president Joe Biden. Diens regering verbindt zich ertoe het fenomeen van de democratie te verdedigen en de toenemende invloed van China tegen te gaan in een regio die de laatste jaren een aanzienlijke democratische erosie heeft gekend.
De hand reiken aan bondgenoten is voor de VS een noodzakelijke stap aangezien er weinig drukmiddelen zijn die Biden kan aanwenden na het verhogen van de sancties tegen dat land naar aanleiding van de mensenrechtenschendingen tegen de Rohingya-minderheidsgroep in dat land. Meer dan 700.000 Rohingya sloegen op de vlucht naar Bangladesh om uit handen van het Birmese leger en moordende en brandstichtende boeddhistische bendes te blijven.
Het valt echter nog te bezien of Biden’s multilaterale diplomatieke aanpak effectief zal zijn in een regio waar autoritair bewind in toenemende mate de norm is in plaats van de uitzondering. De Birmese staatsgreep volgde op democratische terugvallen in de regio, onder meer in Brunei, Vietnam, Laos, Cambodja en de Filipijnen. Het Birmese leger heeft banden met China en die met Rusland, een vijand van de VS aangehaald.
Indonesië en Maleisië, landen met een moslimmeerderheid die alarm hebben geslagen na de wreedheden tegen de Rohingya, hebben opgeroepen tot een speciale bijeenkomst binnen de ASEAN. Dat liever heeft dat de VS zich bezighoudt met Birma en de toenadering van het land tot het Westen voortzet die werd verstoord door sancties vanwege de Rohingya-crisis in 2017 aan de daders van de gruweldaden tegen Rohingya, onder wie opperbevelhebber generaal Min Aung Hlaing en zijn plaatsvervanger, generaal Soe Win.
Aung San Suu Kyi en haar partij, de Nationale Liga voor Democratie, behaalden in november vorig jaar een klinkende overwinning. Juist op de dag dat de nieuwe regering zou worden geïnstalleerd, op 1 februari, greep het leger de macht en werd de staatsraad en andere politici gearresteerd. Sindsdien is het onrustig in Birma, bijna elke dag gaan mensen de straat op om te protesteren tegen de militaire machtsovername.
