Nederland draait op zuivel. Ik drink al jaren geen melk van een dier meer. Koeien en geiten en andere dieren met een uier worden als slaven door veehouders uitgebuit en moeten dagelijks gemolken worden voor hun gewin en om niet te exploderen. Stel je voor dat zwangere mensenvrouwen na de geboorte van hun kind gedwongen worden om melk te blijven produceren. En dat is toch wat er gebeurt bij die zogenoemde melkkoeien.
Na de geboorte van hun kalf- dat vaak direct wordt weggehaald bij de moeder, blijven ze melk geven omdat ze elke dag worden gemolken. Uitgemolken eigenlijk. Ze worden niet gezien als dieren maar als productie-eenheden. Gaan ze minder melk geven dan gaan ze naar het abattoir. Een enkele oudere koe mag blijven leven. Ik las ooit ergens dat er in elke liter melk wel een vingerhoedje pus zit van de ontstekingen.
Zondagavond keek ik naar De boer van de toekomst een documentaire van Rob van Hattum en uitgezonden door de VPRO. De lockdown van dit jaar heeft laten zien hoe kwetsbaar ons voedselsysteem is. In de docu werd het invoeren van biodiversiteit belicht, het ene gewas beschermt en stimuleert het andere naastgelegen gewas. De ui beschermt de peen. In de toekomst zullen robots als lichte tractors worden ingezet om het land te bewerken en te oogsten. Ze zijn goedkoper dan de zware landbouwmachines van nu die al gauw vele tonnen kosten en de bodem in mekaar drukken en voor droogte op de akkers zorgen. De lichte machines worden steeds intelligenter en worden nu al in kassen ingezet om paprika’s te plukken. Er waren beelden te zien van een proeftuin van de Universiteit Wageningen waar boeren zich konden laten informeren over hun toekomst. Drones die de gewassen controleren. De boer krijgt meer tijd om andere dingen te doen.
Ik zag een drijvende stal in een water in Rotterdam met koeien, het eten dicht in de buurt, zonder lange, vervuilende transportlijnen. Tja, ook die koeien moeten gemolken worden. Maar het gaat om de filosofie: eten telen in de stad. Dat drijvende melkveebedrijf is voor veel stedelingen ook een eerste kennismaking met de koe. Ik zag ‘flatgebouwen’ in een stad, enorme kwekerijen, luchtdicht van de buitenwereld afgesloten, waar groenten en kruiden werden gekweekt voor de omwonende burgers. Onbespoten. En dat is fijn want in de docu werd ook belicht dat 98 procent van ons voedsel met chemicaliën bespoten wordt, ook dat waarvan vegetarische producten worden gemaakt.
De meeste belangstelling had ik voor vegetarische slager Jaap Korteweg, vroeger een fervent vleesch eter, nu de stichter van een eigen, en inmiddels aan Unilever verkocht bedrijf De vegetarische slager, met vleesopvolgers, geen vervangers, lees ik op hun site.
Jaap wil dieren, met name koeien zo begreep ik, weer hun vrijheid terug geven, een eind maken aan hun horige bestaan als melkproducent. Hij kocht met dat doel voor ogen een laboratorium op waar nu in ketels en kolven wordt geëxperimenteerd met gras en een gen van een koe, zo begreep ik, om er zelf melk te maken. Nu nog moeten de koeien het gras eten om melk te kunnen geven. Het dier moet uit de voedselketen, vindt Korteweg. Hij vindt het haalbaar dat straks van het gras en de gen in plaatselijke melkbrouwerijen kazen en andere melkproducten worden gemaakt, zonder smaakverlies, belooft hij.
Gaan de koeien dan helemaal verdwijnen? Dat niet. Hij ziet een toekomst voor ze als wilde runderen op meer uitgestrekte landschappen, zoals het vroeger was, voordat de mens zich meester maakte van deze dieren. Voor de melk zijn ze niet meer nodig.
Nu de bevrijding van de kippen nog.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Henk van Kalken zegt
Albert Heijn is het niet met je eens. De tv toont dagelijks hun kiloknallende aanbiedingen rauwe, bloederige hompen van een voorheen levens wezen. Gelukkig heb ik bij reclame altijd het geluid uitstaan.