De organisatoren van de retraite ‘De Midweek’ gaan in de toekomst indringender intakegesprekken voeren met mensen die zich aanmelden voor deze retraites. Twee deelneemsters aan de retraite voor (ex)kankerpatiënten, in oktober in het Emmausklooster in Velp, zeggen door de volgens hen kille en misleidende aanpak van de twee begeleidsters ‘ziek en ellendig’ te zijn geworden en hebben de retraite voortijdig verlaten.
Maatschappelijk werkster en tekentherapeut Nynke Humalda, een van de begeleidsters, zegt in een reactie dat er in oktober tijdens de retraite iets totaal verkeerd is gegaan. ‘Wij hebben de verwachtingen van deze vrouwen verkeerd ingeschat. Zij hadden een totaal ander idee waar wij mee bezig waren en konden bieden. Het intakegesprek voerde ik via de telefoon, en dat gaan we in de toekomst anders doen. Alvorens we mensen tot onze retraite toelaten willen we eerst een beeld hebben van wat kandidaten ervan verwachten en wat wij ze kunnen bieden. Wat betekent zo’n retraite voor je. Dat willen we vooraf weten, want voor de een is zo’n retraite een warm bad en voor een ander een verschrikking.’
De retraite waar het om gaat heet voluit ‘”De Midweek, natuurlijk herstel, de helende kracht van meditatie voor vrouwen met kanker’ en is dit jaar twee keer gegeven- in maart en oktober. Deelnemers zijn kankerpatiënten en vrouwen die genezen zijn verklaard. Onderdelen van deze retraites zijn onder meer groepsbijeenkomsten Insight Dialogue, heilzaam schilderen en vipassanameditatie. Begeleiders zijn Nynke Humalda en psychotherapeut Inez Roelofs, assistent-leraren vipassana. Het geheel staat onder supervisie van Jotika Hermsen. Nynke zegt zich bekwaam en bevoegd te voelen om met deze kwetsbare groepen mensen als begeleidster om te gaan.
Gerda Duim en Sue Balledux, twee vriendinnen meldden zich aan voor de retraite. Beiden zijn kankerpatiënt. Gerda zou bekend zijn met vipassana, Sue, beeldend kunstenaar, doet aan transcendente meditatie en beoefent andere vormen van meditatie om beter met haar ziekte om te kunnen gaan. Met beide vrouwen wordt door Nynke een intakegesprek gevoerd. De vriendinnen zeggen in dat gesprek nadrukkelijk aan te geven dat ze niet over hun ziekte willen praten, maar rust, stilte en verdieping zoeken. Nynke zou ze dat hebben toegezegd.
Sue: ‘Het leek me heerlijk om een week in een klooster in retraite te gaan. De verdieping te zoeken, maar niet over kanker te praten. Ik heb de ziekte allang geaccepteerd. Dat was ons ook toegezegd. De eerste dag werd ons geleerd dat het woord kanker niet bestond, ze gaven het een andere naam, zeg maar pindakaas. Ik had me van tevoren wat in theravada verdiept, had gelezen dat dat behoorlijk streng in de leer is. Dus had ik mijn sieraden en make-up thuisgelaten. Maar de volgende morgen ging het bij het ontbijt al fout. Ik vroeg om het brood door te geven, was niet op de hoogte dat ik dat non-verbaal moest doen, door te wijzen. Later op de dag ging het fout tijdens een insight dialogue, toen ik moest vertellen over mijn ziekte. Alles in mij verzette zich daar tegen, maar ik heb het toch gedaan. Ik kreeg vreselijke huilbuien maar werd niet getroost of gesteund. Het was vreselijk. Ze zeiden alleen maar ‘je mag er zijn’, maar wat heb ik daar nou aan. Het ergste vond ik dat ze de afspraak hadden geschonden om niet over kanker te praten. De begeleiders maakten mij duidelijk dat ik me door mijn gedrag buiten de groep plaatste. Ik mocht wel in het klooster blijven, maar niet meer aan de retraite deelnemen. Na het voeren van wat gesprekken zijn we opgestapt. Er is zoveel akeligs gebeurd daar, ik ben er ziek van. Er was geen enkele communicatie mogelijk. Ik ben zelf 71 en voelde daar de behoefte om anderen te troosten. Ik wilde iemand helpen met opstaan, maar dat mocht niet. ‘Daar ben ik voor’, zei een van de begeleidsters. De liefde was er ver te zoeken. En nu hebben ze het vermogen om wat krom is recht te praten.’
Gerda Duim valt haar vriendin bij. ‘Ik heb er zoveel stress opgedaan. Er is tegen gemaakte afspraken in gehandeld. Ik was zo ziek van die retraite dat ik twee weken nodig had om te herstellen. Al snel bleek in het klooster dat wij niet in de groep pasten. Ons werd op een subtiele manier te kennen gegeven dat we maar beter konden vertrekken. In de cursus waar ik mij zeer op verheugde zou het gaan over de vipassanameditatie met uitleg, schilderen en tekenen, insight dialogue. En niet over kanker, nou ja, misschien een beetje. Even wat anders, dacht ik. Ik voel me teleurgesteld en als ik hieraan terug denk, kwaad en misleid.’
Nynke Humalda wil wel reageren op de klachten van Gerda en Sue, kiest haar woorden bedachtzaam, wil het conflict niet uitvergroten. ‘Wij denken dat we beide vrouwen wel liefdevol hebben opgevangen en begeleid. Ik ben bij Sue gaan zitten toen ze zo overstuur was. We hebben ook met beide vrouwen gepraat in een afrondend gesprek en gevraagd of ze aan konden geven wat dan wel hun wensen waren. Die konden ze niet aangeven en daarop besloten ze te vertrekken. Wij hebben ze nog uitgezwaaid, ze leken niet erg ongelukkig bij het vertrek. Maar blijkbaar is er toch iets heel erg fout gegaan. Ik heb inderdaad het intakegesprek gevoerd. Maar daarin is niet toegezegd dat we niet over kanker zouden praten. Ik heb zelfs nog iets uitgelegd over insight dialogue. Op mijn site kan je alles lezen over de aard van de midweek. Ik vind het echt naar dat zij dit zo ervaren, dat dit is gebeurd. Voor ons is het een les geweest, dat wij intakegesprekken nog indringender moeten voeren. En nadrukkelijk, informeren naar de verwachtingen en wensen van de kandidaten. We hebben Sue en Gerda inmiddels een brief gestuurd om ze een en ander uit te leggen. En zelf leren we ook van alle lessen.’
Lees ook helende kracht van meditatie voor vrouwen met kanker
Syl zegt
Een botsing van twee werelden.
Nynke, het gaat er niet om of jullie wel of geen goede begeleiding hebben gegeven vanuit jullie visie. Dat is ego.
Het gaat erom dat mensen in een emotionele put zijn beland en zich eenzaam hebben gevoeld. Ik mis daarbij een empathische reactie.
De ervaring leidt tot een welles-nietes spelletje, waarbij de leraar zich terugtrekt in “ik heb het prima gedaan”.
Daar gaat het helemaal niet om.
Als begeleider te zeggen dat mensen zich buiten de groep plaatsen door hun gedrag betekent dat je ze afstoot en uitstoot. Dat wordt ook letterlijk gedaan door de toegang tot de retraite te ontzeggen.
De les die eruit wordt getrokken is dat de intakes indringender moeten zijn.
De leraar zoekt de leerling die bij hem past.
Ik mis de wijsheid en het open hart die een echte leraar heeft om ook de leerling die vrijwillig komt, vertrouwt, de veiligheid te bieden zichzelf te mogen zijn. De echte leraar herkent men niet aan het brave groepje, maar aan hoe hij omgaat met de leerling die anders is dan zijn verwachtingen. Acceptatie en mededogen…
Metta zou niet alleen een meditatie moeten zijn, maar dagelijkse levenshouding.
alluman zegt
Leuk, nu krijg ik een beter beeld van wat er aan de hand zou kunnen zijn. Dank, Joop!
Verder ben ik het deels eens met Syl. Je behoort je als begeleider in te zetten voor je mensen. Ik vraag me zeer af welke achtergrond de begeleiders hebben, want ik kan moeilijk opmaken of het om een onfortuinlijke protocolfout gaat of gewoon incompententie.
Joop Hoek zegt
Alluman, elke dag beseffen wij dat we er zijn voor en bestaan dankzij de lezers. Good fortune.
alluman zegt
_/\_
Para Nirvana zegt
“Nynke zegt zich bekwaam en bevoegd te voelen om met deze kwetsbare groepen mensen als begeleidster om te gaan.” ….
‘zich bekwaam en bevoegd te voelen’ … ’te voelen’?!?!
Je ‘bevoegd voelen’ is klinkklare onzin. En in deze situatie echt onverstandig (er is ook een eenlettergrepig woord voor) en gevaarlijk. Ik ‘voel’ mij bevoegd om het verkeer te regelen … maar mag ik dan zomaar midden op elk kruispunt gaan staan zwaaien?
Hier ligt dus de crux: amateurs die denken dat zij zomaar alles kunnen en mogen. Schande.
P.N.
Adriana van Daalen zegt
Heel jammer dat de retraite zo is verlopen. Hoe stemt men in Velp af op gasten? moeten ze passen in het programma, of wordt er een programma op maat aangeboden. Ik zelf geloof alleen in een retraite op maat omdat ieder mens zijn of haar eigen weg gaat. Juist het peilen om te kunnen afstemmen waar de gast naar zoekt, wat de verwachtingen zijn en wat je als retraiteplek werkelijk te bieden hebt is voorwaarde om iemand te kunnen ontvangen. Dit vraagt zelfbewustzijn van de begeleiders.
Ik wil de 2 vrouwen graag een retraite bij ons op les Busserolles aanbieden tegen een gereduceerd tarief.
Zeldenrust zegt
Dit komt erg weinig professioneel op mij over. Mijns inziens kun je niet spreken over “helingen”. Ik heb ervaring in het begeleiden van mensen met kanker en zal nooit spreken over heling of genezing. Mensen die op die mogelijkheid wel aanspraak maken zijn in mijn ogen kwakzalvers.
Een retraite die in stilte verloopt lijkt me sowieso niet zo zinvol voor kankerpatiënten, er is in veel gevallen juist behoefte aan lotgenotencontact, het vertellen van je verhaal.
Schokkend vind ik de opmerking van de begeleidster die zich “deskundig voelt”. Deskundigheid kun je meten aan de hand van het opleidingsprofiel en is geen gevoelskwestie.
Retraites hebben nut voor hen die de stilte in hun leven opzoeken en dat kunnen dus ook mensen met kanker zijn. Als tegenhanger van de vaak heftige voorgaande periode waarin behandelingen lichamelijk nogal intrusief en emotioneel belastend zijn kan dat als rustgevend ervaren worden.
Psychotherapie moet gedaan worden door daartoe gekwalificeerde therapeuten en heeft niets met boeddhisme te maken.
Sam zegt
‘Zeldenrust’ geeft in zijn/haar commentaar aan een opmerking van de begeleidster schokkend te vinden.
Wat ik schokkend vindt, zijn vooral de commentaren: ik lees termen als ‘onprofessioneel, klinkklare onzin, onverstandig, gevaarlijk, protocolfout of incompetentie, het missen van wijsheid en het missen van een open hart’ als het over de begeleiding van de midweek gaat. Het opmerkelijke is (verbeter me s.v.p. mocht ik me vergissen) dat niemand van degenen die hier commentaar leveren, erbij is geweest? Hoe is het dan toch mogelijk: je leest een artikel met daarin een subjectieve beschrijving van een gebeurtenis – en de oordelen staan aan alle kanten al klaar? Op een website die nota bene ‘boeddhistisch dagblad’ heet? Ik heb weinig verstand van boeddhisme, maar als dit geen gebrek is aan wijsheid, inzicht, empathie en zeer zeker aan een open hart, dan weet ik het niet meer.
Het is doorgaans geen goed plan om ongevraagd advies te geven. Toch kan ik me in dit geval niet inhouden. Dus voor iedereen die hier commentaar heeft geleverd, een advies dat dan wel ongevraagd, maar wel van harte is:
Ga even bij jezelf na wat het met je doet, als je zo snel je oordeel klaar hebt. Ben je erbij stil gaan staan wat je wel weet – en vooral ook wat je niet weet – over wat er echt is gebeurd, voordat je er iets van kunt vinden, laat staan erover kunt oordelen?
Ik wens jullie veel wijsheid toe.
(En ja, ik ben erbij geweest.)
Velp2012 zegt
Lieve mensen,
Vorig jaar heb ik aan de midweek deelgenomen waar dit artikel over gaat. Ik hoorde nu pas van het bestaan van het artikel en ben er nogal van geschrokken. Wat jammer dat geen andere deelneemsters zijn geïnterviewd. Dat geeft een heel eenzijdig beeld. Daarom via deze weg een reactie.
Ik wil Sue en Gerda graag in hun waarde laten, maar ik herken in hun beschrijving alleen het punt dat zij niet hadden verwacht dat het expliciet over kanker zou gaan. Dat was nogal een verrassing op dag twee – niet alleen voor de begeleidsters, maar ook voor de rest van de groep. Een midweek voor vrouwen met kanker zonder dat je het mag hebben over kanker? Hoe het ook gebeurd mag zijn, dat misverstand was er i.i.g. en voor Sue en Gerda was dat een enorme teleurstelling. Begrijpelijk, als je iets heel anders had verwacht. Wat er dan gebeurde, was echter ontzettend jammer en naar mijn idee niet de schuld van de begeleiding: vanaf het moment dat duidelijk was dat het over kanker zou gaan, was alles – maar dan ook echt alles aan de midweek – voor de twee deelneemsters plots ‘verkeerd’. Dat is het beeld dat je terugziet in het interview. Ik herken helemaal niets van wat er wordt beschreven over gedwongen stil moeten zijn en erop afgerekend worden, als je het niet doet; een ander niet mogen troosten; niet getroost worden enz. Zo is het niet gegaan. Het was juist een liefde- en begripvolle omgeving (de mensen van het klooster) en begeleiding en niet op de laatste plaats ook een zeer professionele en deskundige begeleiding. Maar het ging wel over kanker. Gelukkig maar. Het was een heel waardevolle ervaring. Nynke en Inez, dank jullie wel.