Na een kort ziekbed is in de vroege ochtend van maandag 30 september Zuster Maria Adriaens op 84-jarige leeftijd overleden in het St Jozefklooster te Schijndel. Zij droeg haar archief met meer dan tienduizend tekeningen in 2016 met instemming van haar congregatie over aan het Nederlands Boeddhistisch Archief (NBA). Deze tekeningen waren het resultaat van een levenlang tekenen in de traditie van het Zen Zien Tekenen (ZZT), een vorm van tekenmeditatie die in de vorige eeuw is ontwikkeld door de Nederlands-Amerikaanse kunstenaar en zenbeoefenaar Frederick Franck.
zen zien tekenen
NBA – Beknopt overzicht van het boeddhisme in Nederland
Het bezoek van Z.H. de Dalai Lama in 1973 bleek een ander hoogtepunt voor het boeddhisme in Nederland, waar in 1976 het eerste Tibetaans boeddhistisch centrum, Karma Deleg Chö Phel Ling, werd opgericht. Let ook in dit verband op: tempels die Tibetaanse, Thaise, Sri Lankaanse, Indonesische, Birmese, Vietnamese en Chinese boeddhistische ceremonies organiseren in heel Nederland, en hun gevarieerde bezoekers.
Dick – Ons leven zien
Je zou kunnen zeggen dat Zen Zien Tekenen je de mogelijkheid aanreikt je diepgaand te verbinden met de ander en het andere – met wat je leven is. Wat is dit dan voor zien, waarbij de ziener en het geziene eigenlijk één worden via het tekenen? Het is een ‘ziensvorm’ die alles met ‘zijn’ te maken heeft. Het is ‘gewaarzijn’. Bij deze vorm van zien zijn niet alleen de ogen betrokken maar ons hele wezen. Met ons hart als spil.
Dick – Jongste zenkunst
In zijn drang mens en wereld diep gewaar te zijn, schiep Frederick Franck (1909-2006) een nieuwe zenkunst. Het gebeurde rond 1957 op de evenaar in Lambarene waar hij als tandarts samenwerkte met Albert Schweitzer. Om de Afrikanen daar echt te leren kennen, liet hij zijn camera plaatsmaken voor zijn schetsboek.
Albert Schweitzer en de tekenende tandendokter Frederick Franck
Werk van Frederick Franck is opgenomen in collecties van o.a. het Museum of Modern Art (New York) maar ook de Radboud Universiteit in Nijmegen bezit een aantal werken van hem, waaronder een kruisweg, die bijzonder is omdat hierin het passieverhaal dat wortelt in rooms-katholiek erfgoed wordt verbonden met het boeddhisme.
Nieuw boek over zen zien tekenen
Het Zen Zien Tekenen – Inspiratieboek is het vervolg op de boeken van Frederick Franck en het boek Ruimte Zien van Maria Adriaens. Het boek bevat naast oefeningen en inspirerende teksten veel tekeningen van Frederick Franck, Maria Adriaens, Leo van Vegchel, Lenie Otten, maar ook oefeningen van leerlingen.
Tienduizend tekeningen Maria Adriaens overgedragen aan NBA
Het NBA ziet de collectie als echt ‘Nederlandse’, in de betekenis van in Nederland ontstane en ontwikkelde boeddhistische stroming.
Unieke zen-zientekeningen Maria Adriaens eenmalig te koop
Het is de bedoeling dat deze prachtige collectie zen zien tekenen voor eenieder toegankelijk wordt gemaakt. Daarvoor zal de NBA in samenwerking met de universiteit van Leiden alle tekeningen ook digitaliseren.
Uniek archief zen-zien-tekenen in handen NBA
Het complete tekenarchief van zuster Maria Adriaens (1939) bevat ca. 10.000 zen-‐zien-‐tekeningen in het kader van de spirituele oefenweg zoals Frederick Franck die ontwikkelde.
Zen-zien-tekenen, de oefening, niet het resultaat
Voor niet zenzientekenaars zijn dit maar rare, slechte tekeningen. Maar het gaat om de oefening, niet om het resultaat. De oefening was goed!
Drie generaties zenzientekenen
In deze column leg ik de wondere weg neer van drie generaties Zenzientekenen. De vraag is of deze nieuwe, uit de vorige eeuw daterende zenkunst, tijdig zal worden doorgegeven om haarvoor de wereld te behouden als een weg van ware verbinding en van waarlijk waarnemen.
