De Amerikaans-Duitse filosofe en politieke denker Hannah Arendt werd geboren in een politiek progressief, seculier joods gezin. Ze vluchtte in 1933 naar Parijs en werd later als Duitse stateloze geïnterneerd. Ze wist in 1941 te vluchten naar New York. Misschien werd zij het bekendst door haar boek The origins of totalitarianism en Eichmann in Jerusalem: a report on the banality of evil. Dit artikel geeft een indruk van haar denken over politiek en vrijheid.
revolutie
VrijdagZindag – lastdier mens
De mens is de andere diersoorten mijlenver vooruit. Dat komt door het menselijke vermogen om aan de eigen werkelijkheid allerlei betekenissen toe te kennen. Elke diersoort heeft één leefwijze, maar de mensensoort kent door die bijzondere gave vele talen, culturen en religies. De wetenschappelijke en technische revoluties van de laatste eeuwen zetten een donderend uitroepteken achter de unieke status van de mens. De mens heeft zich ontwikkeld tot ver voorbij het label ‘diersoort’, zou je zeggen.
Kijken door de ogen van de Boeddha
Ik zeg altijd: als je een vlinder wilt zijn zal je toch eerst door het stof moeten kruipen. Er bestaat geen vlinder naast de rups. Er zijn mensen die geloven in een innerlijke boeddha maar dat is volstrekte onzin. Je hebt geen twee geesten. De ene in de knoop met zichzelf en de andere vrij.
Een passend sociaal verhaal voor de nieuwe tijd
De gebundelde kracht die nodig is voor de grote verandering is dit keer – in Nederland – een Commissie over armoede. De Commissie Sociaal Minimum. Of liever tegen de armoede. Ingesteld door de Tweede Kamer, zeg maar de regering, althans een groot deel ervan.
Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk
We leven momenteel in het #metoo tijdperk. Er wordt eindelijk naar de stem van mijn ‘sisters’ geluisterd die een vuist maken tegen mijn ‘broers’ in verwarring. Als samenleving krijgen we steeds meer de moed om verwarde mannen verantwoordelijk te houden voor hun vrouwonvriendelijk gedrag: Billenknijpen, machtsmisbruik, aanranding, ‘catcalling’, verkrachting, onderdrukking en geestelijke en emotionele manipulatie. Gelukkig doen we niet langer alsof dit gedrag niemand schaadt en onze samenleving niet ontwricht.
Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur
Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?
De lege plek van de democratie
Het hart van de democratie is volgens de Franse filosoof Claude Lefort (1924-2010) een ‘lege plek’, onbepaald en ongrijpbaar. Niemand kan in een democratie de politieke macht grijpen of zelfs maar verpersoonlijken. Terecht, anders ligt volgens de filosoof totalitarisme op de loer. Dit artikel geeft een indruk van Leforts boek Wat is politiek? ‘Politiek is […]
Boeken – De stilte voor de storm
Over de oorsprong van radicale ideeën.
Portret van een moordenaar
Terrorisme is de enige gewelddadige tactiek die overblijft voor anderszins machtelozen en achter de schermen zijn er krachten die ervan profiteren voor eigen gewin. Het met geweld uitroeien van terrorisme is geen remedie, omdat het terroristen in de kaart speelt.
Boeken – grief en hoongelach
Is een revolutie een oplossing voor de huidige problemen? Theo Peters houdt ons een spiegel voor met een boek over bekende revoluties.
(R)evolutie
We schrijven mei 1969. De Beatles gaven hun laatste publieke concert vanaf het dak van Apple Records. De studentenopstanden in Europa braken na de revolte in Parijs in mei 1968 uit en waaiden over naar Nederland. De Katholieke Hogeschool Tilburg werd door studenten bezet. Ze eisten democratisering van het hoger onderwijs.
Revoluties
Wat blijkt? Revoluties dragen Januskoppen. Ze lachen ons toe èn kijken ons dreigend aan.
‘Communistische dictator Mao Zedong aanbeden als Boeddha…’
Direct na het betreden van het tempelcomplex valt een groot standbeeld van Mao Zedong op. Verzen die Mao als de “Boeddha” bestempelen, zijn gegraveerd op de basis van het standbeeld: “Heer Mao is de nieuwe Jade Keizer, die de hemelen, de aarde en de menselijke wereld beheerst;”
Boeddhisme herovert China
Voor een deel heeft de aantrekkingskracht van het boeddhisme te maken met een toenemende fascinatie voor Tibet. Veel Chinese stedelingen hebben romantische voorstellingen van het beschouwelijke leven in het afgelegen gebied.
