• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk

Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk

22 juni 2023 door Eunice Frijde

We leven momenteel in het #metoo tijdperk. Er wordt eindelijk naar de stem van mijn ‘sisters’ geluisterd die een vuist maken tegen mijn ‘broers’ in verwarring. Als samenleving krijgen we steeds meer de moed om verwarde mannen verantwoordelijk te houden voor hun vrouwonvriendelijk gedrag: Billenknijpen, machtsmisbruik, aanranding, ‘catcalling’, verkrachting, onderdrukking en geestelijke en emotionele manipulatie. Gelukkig doen we niet langer alsof dit gedrag niemand schaadt en onze samenleving niet ontwricht.

We kennen die verhalen allemaal

Als we zelf niet aan dit soort gedrag onderhevig zijn geweest, dan kennen we wel iemand die het heeft ervaren of hebben we het vlak voor onze ogen zien gebeuren. Het gebeurt in alle lagen van de bevolking en in alle sectoren: religieuze, politieke, Ngo’s en non-profit, in het bedrijfsleven en de sport. Maar ook op straat of op de dansvloer voelen vrouwen zich niet altijd veilig. We denken meestal in termen van daders en slachtoffers, maar is het eigenlijk niet iets genuanceerder? Een onderdeel van mijn dharmabeoefening is te contempleren op mijn gedachtenpatronen en verhalen. Het bracht mij tot de volgende vraag: kunnen daders slachtoffers zijn en slachtoffers daders? Of zijn er alleen maar slachtoffers; zijn we niet allemaal slachtoffers van (de dualiteit in) samsara? Wat hebben wij als samenleving nodig om uit te stijgen boven die hardnekkige illusies die ons zo enorm verdelen. Ik heb daar geen compleet antwoord op…

Ik ben een zwarte vrouw en daar is niks mis mee

Wat ik wel weet is dat ik als vrouw nooit het gevoel heb gehad dat ik minder waard ben of minder rechten heb dan een man. Ik ben een vrouw en daar is niks mis mee! Ik ben ook een zwarte vrouw en ik heb ook nooit het gevoel gehad dat ik minder waard ben of minder rechten heb dan een witte vrouw of man. Ik ben een zwarte vrouw en daar is niks mis mee! Ik prijs mij gelukkig dat ik uit een tijdperk kom en in een land ben geboren waar de wet niet meer beoogt mij klein te houden. Ik dank mijn moeder en oma; krachtige vrouwen, mijn rolmodellen. Als iemand een probleem heeft met mijn kleur en gender en mij hierdoor ongelijkwaardig behandelt, dan zie ik diegene als een slachtoffer van zijn illusies. Zijn slachtofferschap maakt mij verdrietig – wij hebben allemaal de potentie om zoveel meer dan dat te zijn!

De kater die we aan eeuwenlange institutionele ongelijkheid hebben overgehouden en die onder andere bewegingen als #metoo heeft voortgebracht, stemt mij hoopvol en verdrietig tegelijkertijd. Enerzijds is er zoveel verbeterd voor vrouwen, anderzijds hebben we nog een flinke weg te gaan. Ik mis echter de nuance in dit proces; zoveel van ons communiceren vanuit angst, woede, gebrek aan kennis of empathie, teleurstelling en jaloezie. Wat hebben we als samenleving nodig om boven die destructieve emoties uit te stijgen die ons collectief zo in de greep houden? Waardoor het helaas noodzakelijk is om in termen van dader en slachtoffer te praten om een statement te maken dat bepaald gedrag schadelijk is. Ik ben van mening dat we veel kunnen leren van koans en zal toelichten waarom.

Het verborgen licht: verhalen van vrije geesten

Als spiritual-storyteller en dharmabeoefenaar spelen verhalen, meditatie en contemplatie een belangrijke rol in mijn leven. Ik was direct enthousiast toen ik een bericht op Facebook las over ‘The Hidden Lamp’, een boek met koans en verhalen over verlichte vrouwen – vrije geesten die zich niet laten weerhouden door hun gender. Dit is het soort feminisme dat mij aanspreekt! Zij zijn mijn nieuwe rolmodellen en heldinnen, want ook de boeddhistische wereld ervaar ik nog steeds als één die wordt gedomineerd door mannen.

Inmiddels ben ik een onderdeel van een online groep die 2x per maand via Zoom bij elkaar komt om een koan uit ‘The Hidden Lamp’ te bespreken. Eén van de koans ging over Chiyono, een bediende in een zenklooster. Zij kan lezen noch schrijven en werkt lange dagen. Ze denkt dat ze weinig skills heeft en vraagt zich af of verlichting ook voor haar mogelijk is. Ze stelt haar vraag aan een non. Die antwoord enthousiast dat in het boeddhisme geen onderscheid wordt gemaakt tussen mensen. Wij moeten de wens hebben te ontwaken en onszelf te bevrijden van onze illusoire en bedrieglijke gedachten. Ze vervolgt haar betoog met het geven van een korte instructie van wat zazen is. Chiyono voelt zich gesterkt door dit antwoord, beoefent ijverig en ontwaakt.

Wie zijn wij wanneer we loslaten?

Wie zijn wij wanneer we onze beperkende gedachten, emoties en zienswijzen loslaten? Wat blijft er over? De koans dagen ons uit om te contempleren op onze ware aard en op onze relatie met onszelf en anderen. Ze inspireren ons om na te denken over alle aspecten van het leven: geluk, plezier, pijn en lijden. De koans zijn voedsel voor onze geest en gif voor ons ego. In de groep delen we onze inzichten en bespreken we hoe de koan ons heeft geïnspireerd om op een andere manier naar een vraagstuk te kijken. We leren van de koan en van elkaars visie op de desbetreffende koan. Ik geloof dat het bestuderen van koans een krachtige transformerende beoefening is voor diegenen die hun mind openstellen voor de diepe wijsheid die verscholen zit in dit type verhalen. Ik geloof dat de moderne man en vrouw veel kan leren van de verhalen in ‘The Hidden Lamp’. Ze helpen ons naar een staat van Zijn voorbij de verwarring die dualiteit met zich meebrengt. Willen we oprecht een gelijkwaardige wereld voor een ieder, ongeacht zijn sekse, gender, cultuur of etniciteit, dan hebben we meer verhalen nodig van heldinnen wier beoefening zo sterk was dat zij ontwaakten. De vrouwen in de koans herinneren ons aan onze potentie. Er schuilt een innerlijke revolutie in een ieder van ons.

Het boek ‘The Hidden Lamp’ biedt een schat van 100 koans en verhalen van vrouwelijke Dharma beoefenaren uit de tijd van de Boeddha tot op de dag van vandaag. Buitengewone uitingen van de vrijheid en moed van nonnen, de gewone vrouw en geroemde vrouwelijke leraren. Ik geloof dat deze verhalen enorm inspirerend zijn voor de moderne man en vrouw en dat het bestuderen ervan bijdraagt aan een meer gelijkwaardige en vreedzame samenleving.

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Columns, Geluk Tags: #MeToo, beoefening, koans, revolutie, the hidden lamp, vrouwen

Lees ook:

  1. Eunice Frijde – ‘Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk’
  2. Eunice Frijde – ‘Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk’
  3. Eunice Frijde – ‘Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk’
  4. Taigu – ‘Zen op je ziekbed’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Eunice Frijde

Eunice Frijde leeft als een moderne nomade en werkt als spiritual-storyteller. Vanaf 2006 mediteert ze en volgt ze trainingen bij Phuntsok Chö Ling in Rotterdam. Eunice richt zich met name op het integreren van haar boeddhistische beoefening in het dagelijkse leven: het leven beschouwt zij als de ultieme kans om haar mind te trainen. spiritual-storytelling.com 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
01 dec
Emptiness and Bodhicitta
1 dec 23
05 dec
Meditatie en lezing "De Boeddha en de Sint – geven in het boeddhisme "
5 dec 23
06 dec
Online Lezingenserie ‘Meewerken met de Natuur’ (2)
6 dec 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Vluchtelingenbeleid in grootmoederstijd 1914 -1918

    Kees Moerbeek - 19 november 2023

    Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen op doortocht naar aartsvijand Frankrijk en schond doelbewust de Belgische neutraliteit. De oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking, ook wel The Rape of Belgium genoemd, schokte de publieke opinie. Kort hierna kwamen de eerste vluchtelingen aan in ons land en na de Val van Antwerpen werden dit er 1 miljoen

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 335 – traditie
    • Heilige Herrie – bijbelteksten en popmuziek
    • Aardbeving met kracht 5,0 treft Tibet’s Xizang
    • Israëlische bombardementen op Gaza weer begonnen na einde wapenstilstand
    • Chanten voor de vrede – vrede is de weg

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.