Wijsheid, waarheid, werkelijkheid, heeft zichzelf in pacht. Er is niemand die mij dat kan laten ervaren dan ikzelf. De grootste vragen over mijn bestaan kunnen niet uitgelegd worden door een ander. Kunnen niet worden beantwoord door een dogma. En ook niet door een guru, een priester, een dominee, een roshi, een lama, een monnik of wie dan ook.
ethiek
Uitvaren met een schip dat op zee zal vergaan
Het lijden (dukkha) is niet het centrale idee van het boeddhisme. Geluk (sukha) is een even courant woord in de Palicanon. Ook de eerste edele waarheid is niet meer dan een platitude. Het is een simpele vaststelling. Er is nu eenmaal lijden. Overigens, als dat niet jouw ervaring is dan heb je er weinig boodschap aan. Geen probleem, er zijn nog interessante dingen in de wereld. Niemand zegt dat je de Boeddha moet geloven.
Is serieuze ethiek in onze tijd nog mogelijk?
Dat is een moeilijke vraag, omdat een goed antwoord een serie lagen van de werkelijkheid moet omvatten. Immers, het gaat om: ‘serieus zijn’, onze tijd, de tijd in het algemeen, mogelijkheden en onmogelijkheden, enzovoort. Of dat juist niet, gelijk zeggen welk aspect je als breekijzer voor de ethiek wilt gebruiken. Maar kan dat serieus wel? Laten we eerst eens globaal kijken en dan toespitsen, levert dat een stevige of ware ethiek op? En waar gaan we deze ethiek dan vervolgens gebruiken? Tekst Jasper Schaaf.
Hoe bewust is mijn ethisch handelen?
Boeddha definieerde de drie vormen van lijden als drie obstakels voor geluk. Hebzucht, afkeer en onwetendheid noemde hij bovendien ook ‘vergif voor zowel het verstand als het lichaam.’ Die drie obstakels vormen een ketting en versterken mekaar.
Seculiere moraal en spirituele moraal
Op het pad van de Boeddha komen we in aanraking met een spirituele moraal, dat wil zeggen een moraal die onderdeel van een spiritueel pad is. In de wereld om ons heen horen we mensen vaak een beroep doen op een seculiere moraal, dat wil zeggen een moraal die niet door een religie gerechtvaardigd wordt, maar wel verondersteld wordt op een of andere manier te gelden voor iedereen in de samenleving. De eerste moraal heeft als oogmerk de geestelijke bevrijding van de mens; de tweede, een goed verloop van het maatschappelijk verkeer. Oppervlakkig gezien hebben beide moralen veel gemeen; bij nadere beschouwing zijn de verschillen groot, belangrijk en leerzaam.
Op alle terreinen van het leven?
Ineens heeft de mensheid het door, de nieuwe ontwikkelingen van de computer gaan grote consequenties hebben voor alle leven, zeker dat van de mens. En daar hadden we toch niet om gevraagd? Alle schrijvende schrijvers reageren nu tegelijk. Kunstmatige intelligentie, de woorden bestaan al lang, maar de daden blijken nu verstrekkend. Alles kan, misschien niet vandaag maar dan toch morgen wel. De overrompelende snelheid van de geest uit de fles zal nog heel veel losmaken.
Boekbespreking- De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren
Het begrip ‘moraal’ is niet voor iedereen even duidelijk, dus laat ik hier eerst een definitie ervan geven. In het algemeen is ethiek het nadenken over wat je hoort te doen en waarom. Moraal is het stelsel van normen (gedragsregels) en waarden (dingen waar je om geeft) dat daarmee samenhangt. Waarom zou iemand nu zijn moraal willen verbeteren? Klaas Rozemond, filosoof, jurist en universitair hoofddocent strafrecht aan de VU, is ervan overtuigd dat hier een grote behoefte aan is.
Boekbespreking – De filosofes
Volgens Anscombe moeten we een daad beoordelen op de intentie, de bedoeling van waaruit deze is uitgevoerd. Door omstandigheden en onverwachte gebeurtenissen kunnen de gevolgen van een daad immers heel anders zijn dan je had verwacht. Geen mens kan verantwoordelijk worden gehouden voor alle gevolgen van zijn daden. Hiermee heeft ze ruimte gemaakt voor een nieuwe opkomst van de deugdenethiek.
Coronacrisis vanuit een boeddhistisch perspectief
Tijdens een dharmales kwam de volgende vraag ter sprake: ‘Hoe zou een inzicht vanuit boeddhistisch filosofisch perspectief eruitzien dat kan bijdragen aan het gesprek over verlichting van de huidige coronacrisis?’
Het jaar 2021 – dag 314 – verontrust
Het zwarte scenario en de Aldi.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
De vermeende vrijheid van de enerzijdsen en de anderzijdsen
Komt het door de Corona dat de politiek meer dan ooit veel praat en weinig beslist of voor elkaar krijgt? Er heerst momenteel een raar sfeertje in de politiek. Waar gaat het heen? Staat de volgende pandemie al voor de deur of moeten we wachten op de afwikkeling van de klimaatcrisis voor de verdere implosie?
Boekbespreking -De filosoof van de liefde
We ervaren de liefde wel in de wereld, maar het waarom, wie en wat we liefhebben is aan ons. De liefde is op zich grenzeloos, ze strekt zich door de ervaring ervan met een andere eindige persoon uit naar alle dingen zonder uitzondering
Ethiek zonder religie
Ruimhartige, onbevooroordeelde compassie is de voedingsbodem van alle positieve innerlijke waarden, zoals geduld, vriendelijkheid, vergevingsgezindheid, zelfdiscipline en tevredenheid. Het vormt het fundament van de ethiek, van spiritualiteit en vormt zelfs de basis voor rechtvaardigheid.
Karma – behoedzaam op weg, boeddhisme als redelijk alternatief…
De fascinatie voor het boeddhisme – althans, gezien door de bril van de westerse cultuur – wordt vooral gevoed door het feit dat het boeddhisme wordt beschouwd als een authentieke vorm van religiositeit zonder de problematische noties van God, ziel, schepping, zonde, hiernamaals, enz.; m.a.w. als een soort ‘seculiere spiritualiteit’ waarin de mens misschien niet centraal, maar wel zelf aan het roer staat.
Varkens in Nood – ‘schokkende denkwijze inzake stalbranden’
Varkens in Nood is van mening dat het opsluiten van duizenden levende wezens in een hermetisch afgesloten gebouw ethisch niet acceptabel is. Een uitloop, of een vluchtweg die de dieren kennen en dus zullen gebruiken bij een calamiteit, moet verplicht worden voor alle gebouwen waar dieren in leven.
Bay Hagebeek – de sangha als Boeddha
Bay Hagebeek: ‘De sangha als Boeddha gaat uit van de kracht van vriendelijkheid, connectie en vrijheid.’
Meester Tja 59 – Mensen doden en laten doden
Mensen doden en laten doden, maar ze noemen het geen doden. Ze noemen het gerechtigheid. Ze noemen het euthanasie. Ze noemen het ruimen. Ze noemen het eten.
BUN – themadag vertrouwenspersonen
Met de VU is de BUN in gesprek over een te organiseren symposium over ethisch handelen in religieuze gemeenschappen.
Mark Schalken – wat er gebeurde voor ik vertrok bij Zen Centrum Amsterdam
Na twee jaar [van?] afstand nemen, vertelt oud-bestuurder Schalken hoe de buitenechtelijke relatie van Nico Tydeman met een studente diens bestuur en sangha raakte.
De lege moraal
Dus pas maar op, beste mensen. Met die armen van geest weet je het maar nooit.
Samdong rinpoche – Mensen moeten de moed hebben om in ethische zin de Boeddha te volgen
Er zijn duidelijke signalen dat het mis gaat maar de wereldbevolking is niet bereid of in staat daar een invulling aan te geven, het tij te keren.
De lotusbloem en zijn wortels: maatschappij-ethiek en groepsdenken
Als Nederlandse samenleving tolereren wij uitstekend dat groepen zoals stereotypische Staphorsters ‘in privékring’ homosexualiteit, vrouwengelijkstelling en ‘losbandige westerse waarden’ veroordelen en ook kinderen die andersdenkend zijn min of meer uit hun familie verbannen.
De mest is geen heilige
Als ik naar mijn gevoel moest luisteren waren er al duizend doden gevallen.
Juist spreken is onzinnig gepraat
Nederchinees tweegesprek tussen chanmeesters Foei! en Boei’en.
