Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.
Andrew Olendzki
‘We weten dat geluk niet tevreden stelt’
De ‘ik’ in het lied Alles kan een mens gelukkig maken ontbreekt het aan niets. Toch zou die ik iets vaker simpelweg gelukkig willen zijn. Een luxeprobleem, of toch niet? De behoefte aan geluk is geen onzin. De ik uit het lied heeft het mooi voor elkaar, zoals dit in het dagelijks taalgebruik heet. Anderen hebben het minder goed getroffen, bijvoorbeeld vanwege hun gezondheid en andere obstakels.
Moraliteit en geen-zelf 2.0
Het boek van psycholoog Bruce Hood toont op grond van decennialang neurowetenschappelijk en aanverwant wetenschappelijk onderzoek aan dat het zelf ontstaat door ervaringen met de omgeving waarin het functioneert en door de invloed van andere zelven (beter: zelf-illusies) in deze omgeving. Hij concludeert: ‘Je bestaat slechts als een patroon dat ontstaat uit alle andere dingen in je leven die je vormen.’ Dit betekent echter niet dat iemand helemaal niet bestaat, stelt de psycholoog ons gerust.
De Boeddha en de amoebe
Er zijn twee fundamenteel verschillende manieren om gelukkig te worden, schrijft Andrew Olendzki in The non-pursuit of happiness van zijn boek Unlimiting mind. De eerste manier om gelukkig te worden is zo diep geworteld in onze beschaving dat bijna alles in onze cultuur het ondersteunt. De tweede is de manier die de Boeddha ons schonk, 2.500 jaar geleden. De auteur vermoedt dat deze manier ons de meeste kans biedt op succes.
Andrew Olendzki -advocaat van Mara
Het zal best wat de Boeddha beweerde over die zelfloosheid, toch voelt het anders voor Olendzki. Als advocaat van de boeddhistische ‘duivel’ Mara noemt hij vijf redenen waarom. Een literaire stijlfiguur natuurlijk, maar niet minder serieus. Wat beweert hij vrij vertaald en samengevat?
Andrew Olendzki – Boeddha, de ultieme radicaal
Elke afbeelding van de Boeddha die we zien, weerspiegelt zoveel kalme, geamuseerde aanvaarding, dat het niet makkelijk te beseffen is wat een radicale figuur Siddharta Gautama Boeddha in feite was. Maar als we eens beter kijken naar zijn handelwijze in de wereld waarin hij leefde, en naar de leringen die hij ons naliet, kun je volgens mij gerust zeggen dat de Boeddha een van de radicaalste mensen was die ooit op aarde hebben rondgelopen.
Ontwaken: lastig, maar niet onmogelijk
Als we het pad volgen, laten we dan niet vooral kijken naar de bestemming, hoog boven in de wolken, maar zorgvuldig de ene voet voor de andere zetten.
