Is niet-weten niet gewoon: erkennen dat je hier geen weet van hebt? En verder gaan op je weg met de coördinaten en de instrumenten die de contingentie je aanreikt, waaronder jouw voorstelling van wat ‘het’ boeddhisme te bieden heeft?
De anti-consensusboeddhist
Hoe meer ik in de Pali Canon lees, des te meer groeit de twijfel. Het boeddhisme van de Boeddha is niet het boeddhisme van ná de Boeddha.
Een boeddhistische maatschappijvisie?
Een ander soort bodhisattva leeft tussen ons in. Het zijn de onbaatzuchtige mensen die zich, al dan niet vanuit een boeddhistische overtuiging, geheel inzetten voor hun omgeving. Die niet blijven zitten op de mat, maar zich zo nodig zonder vrees tegen bestaande maatschappelijke verhoudingen in bewegen.
Solidair met de vragende underdog
Op het internet was ik er pas getuige van hoe de onschuld weer eens het onderspit dolf tegen het gelijk van degenen die het allemaal zeker menen te weten. In een Engelstalige discussiegroep over zenboeddhisme op Facebook vertelde iemand dat hij wat in de Pali Canon had zitten neuzen. Hij stelde de vraag welke rol er binnen zen eigenlijk is weggelegd voor het woord van de Boeddha.
Een zelfgenoegzaam, vrijblijvend iets-isme
Voor nu is er een extra inspanning nodig om te laten zien hoe je met boeddhisme de ‘eendimensionale mens’ uit de kluisters van zijn onwetendheid kunt losmaken.
De opvolger van Buddhaghosa XII
In niet helemaal vlekkeloos Engels hief hij de Hartsutra aan, gevolgd door het lied van Kwan Yin. “Beste mensen,” begon hij daarna, “welke taal je ook spreekt, alle woorden betekenen hetzelfde. Onze taak is alles te verstaan. Dat is het.”
Reclame voor geluk is trivialisering van de boeddhaweg
“Advertenties die ons verlangen naar bezittingen, seks en voedsel stimuleren, kunnen giftig zijn,” citeer ik Thich Nhat Hanh.
‘Onze Boeddha die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd’
Binnen het christendom bestaat meer dan de orthodoxie van ‘Rome’ tot gereformeerd. Er zijn gedeelde spirituele waarden die boeddhisme en christendom verbinden.
Beroepsgelovigen en amateurzitters
In het hedendaagse Japan zijn er maar weinig leken die zich interesseren voor Zen. Slechts een enkeling mediteert.
De herberg van geborgenheid: kanttekeningen bij de Avatamsaka-commentaren van Edel Maex
De Avatamsaka Sutra is dikker dan de Bijbel en vol wollige mythologische passages die mijzelf wel eens huiverig maken de rest voor vol aan te zien.
De Boeddha aan het woord tijdens meditatie
In mindfulnesstraining actief mediteren op de woorden van de Boeddha? De tijd is rijp om de grenzen wat op te rekken. Laat de ervaring leidend zijn en neem de proef op de som. Tijdens het zitten knauwen op de condities van het lijden: wie durft?
‘In het nu verwijlen is een dwaalleer, het brengt niet de bevrijding die de Boeddha voor ogen had’
Wat is er toch met het boeddhisme dat je zo’n beetje op eigen kracht expert moet worden in de exegese van een berg van 2500 jaar teksten en tradities?
Boeddhistisch televangelisme: van Dalai Lama naar Digital Lama
Hoe talloos de levende wezens ook zijn, met het internet kun je ze allemaal bereiken. Het is wachten op een nieuwe generatie boeddhistische leraren die inhaakt op de jongste technologische mogelijkheden.
Het lied van het niet weten
Een gedicht voor een wereld die geen weet heeft van niet weten
Gedachten over vergankelijkheid…
Zal men in de zee ooit zoeken naar de resten van de verzonken stad New York, de eens zo machtige stadstaat in het oosten van het Noord-Amerikaanse continent?
Mahayana als historische aberratie?
Een beetje meer van de leer van de Boeddha zelf zou mijns inziens in geen enkele boeddhistische traditie misstaan. Een beschouwing van Jules Prast.
Shikantaza
Ga zitten en kijk. Doe niets. Wacht tot je het ziet.
De hunkering naar heil en de macht van zelfbedrog
Als je niet oppast kan boeddhisme worden vervormd in de mal van het al te menselijke wensdenken in termen van houvast waar geen houvast is. Op iedere stap loert de dreiging van zelfbedrog. Door zijn ontkenning van het bestaan van een onsterfelijke ziel (atman) heeft het boeddhisme in zijn lange wordingsgeschiedenis vaak gekampt met een ‘nihilistisch’ imago.
Dokter Zen- een toekomstsprookje?
Hij zet de muziek aan en samen zingen we de Hartsutra. Leeg, alles wat vorm heeft leeg, zelfs de basiselementen van de natuur: leeg. Als we klaar zijn, grinnikt hij: “Ja ja, moleculen, atomen, proteïnen, enzymen, neuronen, axonen: allemaal leeg. Allemaal modellen. Modern science meets ancient wisdom.”
Veertig boeken over zen en boeddhisme
Dertig jaar geleden, in 1982, kocht ik in Londen het boekje van Alan Watts, The Way of Zen. Een paar jaar terug herlas ik het. Toen ik mijn onderstrepingen en in de kantlijn gekrabbelde aantekeningen zag, realiseerde ik me dat ik er indertijd niets van begrepen had.
Dood aan de Boeddha
Dood aan de Boeddha, maar niet in letterlijke zin. Je voorstelling kan in de weg staan van de ervaring waar het om gaat – dat wordt bedoeld.
Jules Prast: ‘Zen op je ziekbed’
Hoe moet je zen beoefenen vanaf je ziekbed? De veertiende-eeuwse Japanse zenmeester Bassui kreeg deze vraag ooit per brief door een patiënt voorgelegd.“Wie is hij die ziek is?”, schreef hij terug. “Wie is hij die zen beoefent? Iemands gehele zijn is de Grote Weg. Deze Weg is naar zijn inhoud inherent rein en overstijgt alle vormen. Is er hierin enige ziekte?”
