Prominente volgelingen openen aanval op Sogyal rinpoche

Acht prominente voormalige volgelingen uit de inner circle van de boeddhistische leraar Sogyal rinpoche beschuldigen de spirituele leider van de internationale boeddhistische organisatie Rigpa van het fysieke, emotionele, psychische en seksueel misbruik van zijn leerlingen, het honderden keren mishandelen van zijn volgelingen, met blijvend letsel en zijn ‘verkwistende, vraatzuchtige en genotzuchtige levensstijl.’

‘Uw publieke gezicht is dat van wijsheid, vriendelijkheid, humor, warmte en mededogen. Maar privé is uw handelwijze, de wijze waarop u zich achter de schermen gedraagt, uiterst zorgwekkend en verontrustend. Enkelen van ons hebben de afgelopen jaren hun zorg over dit gedrag tegenover u uitgesproken, maar u heeft daarin geen verandering gebracht’, schrijven de acht op veertien juli 2017 aan Sogyal Lakar, die ze bewust bij zijn eigen naam noemen, zonder de in het boeddhisme eervolle toevoeging rinpoche (kostbaar juweel).

Omdat Sogyal de hoogste autoriteit in de orde van Rigpa is en door anderen binnen zijn organisatie niet gecorrigeerd kan worden op zijn gedrag, is een afschrift van de brief ook gestuurd aan de Dalai Lama en Tibetaanse lama’s binnen Rigpa en ruim duizend leden van de ‘Dzogchen Mandala’, een kring van ‘gevorderde’ leerlingen. De Dalai Lama weigert tot nu toe zich openlijk over het gedrag van Sogyal rinpoche uit te spreken.

Zelf slachtoffer

De briefschrijvers stellen zelf ook slachtoffer te zijn geworden van de volgens hen misdragingen van Sogyal. De Nederlandse onderzoeker Rob Hogendoorn bracht het bestaan en de inhoud van de brief onlangs naar buiten. De Tibetaanse geestelijk leider staat bij het publiek vooral bekend als Sogyal rinpoche, co-auteur van ‘Het Tibetaanse boek van leven en sterven’.

De acht ex-volgelingen, die vele jaren Sogyal hebben gevolgd en in verschillende functies en hoedanigheden rechtstreeks met hem te maken hadden, en die ze vereerden als hun tantrische goeroe, spreken in hun brief Sogyal rechtstreeks aan op diens gedrag. Dat ze niet alleen strafbaar noemen maar waardoor ook hun geloof en vertrouwen in de ‘dharma’, de boeddhistische leer, door zijn toedoen is aangetast.

Sinds de jaren negentig wordt Sogyal beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag en mishandeling van meest jonge vrouwelijke volgelingen. Het actualiteitenprogramma Brandpunt besteedde daar vorige maand uitgebreid aandacht aan. Ook buitenlandse media berichtten daarover.

Seksuele gunsten

Volgens de ondertekenaars misbruikt Sogyal zijn positie als leraar al decennialang om jonge vrouwen te werven, die hij met dwang, dreigementen en manipulatie tot het verlenen van seksuele gunsten beweegt.

Daarbij blijft het niet, zo wordt in de brief en voetnoten gesteld: ‘Enkelen van ons zijn seksueel geïntimideerd doordat zij zich naakt moesten uitkleden, mannen en vrouwen hun geslachtsdelen moesten tonen, u oraal moesten bevredigen, betast werden, door u om foto’s van hun geslachtsdelen werden gevraagd, voor u geslachtsgemeenschap te hebben in uw bed, en het seksleven met hun partners aan u te beschrijven.’

Volgens de schrijvers dwong Sogyal diens naaste volgelingen andere leerlingen en bedienden naakt te fotograferen om daarvan collages te maken die hij aan anderen liet zien. Verder bood hij volgens hen vrouwelijke bediendes als sekspartner aan andere Tibetaanse lama’s aan.

Doofpotmodel

De schrijvers van de brief spreken van een doofpotmodel, ze waren getuige van de enorme inspanning binnen Rigpa die ervoor moest zorgen dat anderen daarover niets te weten zouden komen. De acht zeggen niet langer te geloven dat de fysieke en emotionele behandeling van leerlingen door Sogyal vormen van ‘vaardig handelen’ of ‘toornig mededogen’ zijn en voor hun bestwil waren, opdat zij van hun ‘dwangmatige patronen’ zouden worden bevrijd.

Volgens de briefschrijvers brengt het emotionele en psychische misbruik door Sogyal nog grotere schade toe dan de lijfelijke mishandelingen: ‘Naaste volgelingen en bedienden die door u te schande zijn gemaakt en werden bedreigd, zijn daardoor emotioneel ingestort. U hield ons altijd voor dat we zulke persoonlijke aandacht moesten waarderen, omdat u ons daarmee “op de verborgen gebreken” in onze persoonlijkheid wees en ons bevrijdde van “ons zelfzuchtige ego”. Dit geloven we niet meer.’

Schuldig en onbekwaam

Uit de brief wordt duidelijk dat als naaste volgelingen niet langer waren opgewassen tegen Sogyals ‘training’, een speciale ‘Rigpa Therapie’ werd aangeboden. In een een-op-een sessie vernam de therapeut eerst door met welke ‘crazy wisdom methode’ de leerling door Sogyal werd geconfronteerd, en ging na welk trauma daardoor was ontstaan.

De briefschrijvers stellen dat altijd werd weersproken dat Sogyal als leraar de bron kon zijn van het veroorzaakte trauma. ‘In plaats daarvan werd ons gezegd dat het probleem tijdens onze eigen, lange familiegeschiedenis was ontstaan. Op deze wijze werd ons onze heel tastbare en helder onderscheidende kijk op u als misbruiker ontnomen, zodat wij ons schuldig en onbekwaam voelden. De keren dat de “therapie” bij de leerling niet voldoende aansloeg om dat beeld van u bij te stellen, maakte u de therapeut te schande, omdat deze dit werk niet goed gedaan had en niet vaardig genoeg was.’

Luxueuze levensstijl

De ondertekenaars noemen het ‘onethisch’ dat hun eigen financiële bijdragen en die van anderen niet, zoals gesuggereerd wordt, zijn ingezet voor het verspreiden van de ‘dharma‘, maar voor het in stand houden van Sogyals luxueuze levensstijl: ‘Houd alstublieft op met dit valse bestaan. Schaamt u zich niet voor uw gedrag, breng het dan zelf aan het licht. Laat ook andere leerlingen zien wie u werkelijk bent, zodat zij geïnformeerd genoeg zijn om zelf te bepalen of u in hun ogen de juiste leraar bent.’

Sogyals voormalige volgelingen staan uitgebreid stil bij de wijze waarop diens gedrag het aanzien van de boeddhistische leer en leefwijze, ofwel dharma, in hun ogen heeft geschaad: ‘De tientallen jaren dat we het Tibetaans boeddhisme bij u bestudeerden en beoefenden, werd ons bijgebracht dat we u als ‘vleesgeworden juweel’ moesten beschouwen, en als de ‘bron van alle leringen en zegeningen’ van de buddhadharma. We vertrouwden u volledig. Maar toch worstelden we jarenlang met het feit dat uw handelwijze niet strookt met het onderricht.’

De schrijvers steken de hand ook in eigen boezem. Zij zeggen Sogyal te lang te hebben vertrouwd, door hem keer op keer het voordeel van de twijfel gunnen: ‘Toen wij onze zorgen met u deelden, maakte u ons te schande, en dreigde u dat onze “twijfel” u ertoe zou bewegen dat alle andere leerlingen uw onderricht te onthouden. U heeft ons ertoe aangezet degenen die zich tegen u hebben uitgesproken, in het bijzonder in Frankrijk, te belasteren. We hebben gezien hoe u de leringen “gijzelde” en van leerlingen eiste dat zij devotie zouden tonen door voortdurende “offerandes” in de vorm van geld en vrijwilligerswerk.’

De acht ondertekenaars van de brief aan Sogyal zijn Mark Standlee, voorheen directeur van ‘International Rigpa Online Courses’ en ‘Rigpa US Teaching Services’; Sangye,  boeddhistische monnik, voorheen co-directeur technologie van ‘Rigpa International’); Damcho, boeddhistische non, voorheen persoonlijke assistent van Sogyal; Matteo Pistono, voorheen bestuurslid van ‘Rigpa US’, auteur van ‘Fearless In Tibet: The Life of the Mystic of Tertön Sogyal’); Joanne Standlee, voorheen hoofd van Sogyal Lakars huishouding in de Verenigde Staten, directeur ‘Rigpa US’ en ‘Zam America’, tevens ‘Rigpa Instructor’); Graham Price, Sogyals persoonlijke bediende en chauffeur; Michael Condon, ‘Rigpa Instructor’, Sogyal Lakars persoonlijke bediende en chauffeur in de Verenigde Staten) en Gary Goldman, student.