Zorgkantoren bevriezen pgb-schulden jongeren

Zorgkantoren van zorgverzekeraars hebben de schulden van tientallen jongeren bevroren naar aanleiding van een onderzoek van het tv-programma De Monitor (KRO-NCRV).  Verschillende tipgevers melden aan het programma dat zij op hun 18e verjaardag opeens met een schuld van een zorgkantoor werden geconfronteerd en nu geacht worden schulden van duizenden of soms zelfs tienduizenden euro’s af te betalen. Dat terwijl de schuld is ontstaan op het moment dat deze jongeren minderjarig waren en soms niet eens weet hadden van het feit dat zij een persoonsgebonden budget ontvingen.

Staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) noemt het ‘onwenselijk’: jongeren van net 18 die met een schuld worden opgezadeld vanwege hun persoonsgebonden budget (pgb). Onderzoeksprogramma De Monitor toont aan dat het toch gebeurt.

Het pgb-systeem heeft jarenlang de opzet gehad dat het budget dat werd ontvangen door de aanvrager, pas achteraf verantwoord moest worden. Op dat moment werd gekeken of het geld op een juiste manier was uitgegeven aan zorg. In het geval van een minderjarige is het de wettelijk vertegenwoordiger (vaak een van de ouders) die het persoonsgebonden budget aanvraagt, beheert en verantwoordt. Als het mis gaat bij die verantwoording, bijvoorbeeld omdat ouders hebben nagelaten goede contracten af te sluiten, dan ontstaat er een schuld. Het zorgkantoor (de instantie die de pgb-regeling uitvoert, altijd gelieerd aan een zorgverzekeraar) kan ervoor kiezen om de schuld op het kind te verhalen, zodra het kind minderjarig wordt.  Want: als ‘budgethouder’ blijft het kind uiteindelijk verantwoordelijk voor de schuld.

In strijd met kinderrechten

En dat is een vreemde zaak, stellen advocaat Gerrit Jan Pulles en Kinderombudsman Margerite Kalverboer. Bij advocaat Pulles kloppen regelmatig jongeren aan met dit probleem, maar hij kan op dit moment niets voor hen doen. ‘Deze jongeren zitten in zak en as. Ze beginnen hun volwassen leven met een schuld (komma weg) en met de zekerheid dat ze daar ook niet meer vanaf komen. Dat is heel ontwrichtend. Maar niemand neemt de verantwoordelijkheid voor dit probleem. De zorgkantoren zeggen: ‘onze handen zijn gebonden.’ De regering zegt: ‘de regelgeving zit zo in elkaar’ en de rechters zeggen: ‘we kunnen niks doen want regelgeving zit zo in elkaar’.’ Kinderombudsman Kalverboer vertelt aan De Monitor dat deze situatie in strijd is met de rechten van het kind. ‘Want het betekent dat kinderen die heel kwetsbaar zijn, en die het pgb zelf niet aangevraagd hebben, met een schuld opgezadeld worden. Daardoor komen deze toch al kwetsbare kinderen in een onmogelijk situatie terecht.’

Zorgkantoren bevriezen nu schulden van jongeren

Na de berichtgeving van De Monitor hebben inmiddels 5 zorgverzekeraars laten weten dat zij schulden van jongeren hebben bevroren. Dat ‘bevriezen’ betekent niet dat de schuld wordt kwijtgescholden, maar wel dat er voorlopig niet wordt gevorderd, totdat er een permanente oplossing is gevonden voor dit probleem. De zorgkantoren bekijken nu samen met staatssecretaris Van Rijn of de wetgeving moet worden aangepast. Opvallend genoeg bevriezen de Zorgkantoren de schulden pas als jongeren zich zélf melden bij hen. Zorgverzekeraars Nederland zegt daarover dat als er afbetaald wordt er ook wel geen probleem zal zijn.