Lidl gaat als eerste supermarkt in Nederland strenge limieten stellen voor de vervuiling van haar producten met de gevaarlijke minerale oliën MOAH en MOSH. Ook Jumbo heeft ondertussen eisen over minerale oliën opgenomen in haar inkoopvoorwaarden, al gaan die minder ver. Dit hebben beide supermarkten aan foodwatch toegezegd. Albert Heijn en Aldi hebben foodwatch laten weten nog geen beleid te hebben om minerale oliën structureel uit hun producten te weren.
MOAH wordt ervan verdacht kankerverwekkend te zijn, terwijl MOSH ervan wordt verdacht weefselschade te veroorzaken. De vervuiling komt vaak door de drukinkt in de (gerecyclede) kartonnen verpakkingen. In antwoord op Kamervragen deed de minister daarom al tweemaal een oproep aan bedrijven om hun verantwoordelijk te nemen en veilige producten te garanderen. foodwatch is blij met de doorbraak en roept Albert Heijn en Aldi op hun verantwoordelijkheid nu snel te nemen: “Stoffen als MOAH waarvan minister Schippers erkent dat ze kankerverwekkend kunnen zijn, hoor je als Albert Heijn en Aldi toch niet in je producten te willen hebben?”
Verantwoordelijkheid nemen
Negen maanden geleden startte foodwatch een campagne tegen de vervuiling van voedsel met de gevaarlijke aromatische koolwaterstoffen (MOAH) en verzadigde koolwaterstoffen (MOSH) uit minerale oliën: 120 alledaagse voedselproducten werden onderzocht op de vervuiling. Zowel producten van Albert Heijn, Jumbo, Lidl als Aldi bleken vervuild. Na negen maanden en meerdere oproepen van foodwatch en minister Schippers, gericht aan de voedingsindustrie om verantwoordelijkheid te nemen, bleek uit de recente hertest van foodwatch dat de huismerkproducten van Albert Heijn, Jumbo, ALDI en Lidl nog steeds aanzienlijk vervuild zijn. Hierop heeft foodwatch de supermarkten opnieuw aangeschreven en opgeroepen om de gezondheid van hun klanten serieus te nemen en direct maatregelen te nemen.
Harde limieten Lidl
Naar aanleiding van de oproep van foodwatch heeft Lidl nu laten weten bij de eigen merkproducten geen detecteerbare hoeveelheid MOAH meer te accepteren. Daarnaast hanteert Lidl nu een maximumlimiet van 2 mg/kg voor MOSH. foodwatch is blij met deze serieuze stappen van Lidl. Ook Jumbo liet foodwatch weten in haar inkoopvoorwaarden voor de huismerkproducten een verbod op een detecteerbare hoeveelheid MOAH op te nemen. Voor MOSH stelt Jumbo helaas helemaal geen limiet, ondanks dat Jumbo Spaghetti in een eerdere test zorgwekkende hoeveelheden MOSH bevatte. Beide supermarkten laten helaas na om structureel een functionele barrière tussen de kartonnen verpakking en het voedselproduct op te nemen. Zo’n barrière kan besmetting van veel stoffen via vervuild karton voorkomen.
Albert Heijn liet weten momenteel nog bezig te zijn met het opstellen van beleid. Aldi gebruikt de aanhoudende wetenschappelijke en politieke discussie als excuus om zelf geen structurele maatregelen toe te zeggen die haar klanten beschermen tegen MOAH en MOSH. Supermarkten die onvoldoende concrete en ambitieuze maatregelen hebben genomen, kunnen de komende tijd acties van foodwatch verwachten.
Begin dit jaar liet minister Schippers foodwatch weten voorstander te zijn van Europese wetgeving en, als deze onverhoopt lang op zich laat wachten, te overwegen eigen normen op te stellen. Afgelopen november erkende de minister al in antwoorden op Kamervragen dat “mengsels van MOAH’s inderdaad kankerverwekkend en mutageen kunnen zijn” en stelde zij dat de voedingsindustrie niet tot “een adequate beheersing” van deze vervuiling komt. Hiermee deed minister Schippers een (impliciete) oproep aan de levensmiddelenindustrie om verantwoordelijkheid te nemen: “Ik ga het gesprek met de industrie aan om te bespreken welke initiatieven er genomen zijn en welke aanvullende acties mogelijk zijn …. Het is aan de industrie om materiaalhergebruik te combineren met gelijktijdige garanties voor de voedselveiligheid.” In nieuwe antwoorden op Kamervragen afgelopen maand, riep ze het bedrijfsleven nogmaals op, en nu nóg uitdrukkelijker, om deze eigen verantwoordelijkheid te nemen: “De bedrijven zijn zelf verantwoordelijk om veilige producten op de markt te brengen en deze veiligheid met adequate beheersmaatregelen te kunnen garanderen.”
foodwatch wil dat overheid nu snel ingrijpt
Omdat veel bedrijven nog onvoldoende maatregelen nemen, dringt foodwatch er bij de overheid op aan om het gebruik van beschermende verpakkingen per direct te verplichten, en de opstelling van normen voor MOAH en MOSH te versnellen. Voor MOAH bestaat geen veilige limiet en deze stof dient dan ook niet in voedsel detecteerbaar te zijn. Voor MOSH moet een maximale limiet worden gesteld.
