Vanuit de hele Tibetaanse boeddhistische gemeenschap waren er veel goede wensen bij de viering van Losar. De politieke leider van de Tibetanen in ballingschap premier dr. Lobsang Sangay drong in zijn nieuwjaarstoespraak er bij de jongere generatie Tibetanen op aan meer aandacht te besteden aan het Tibetaans boeddhisme en het cultuurbehoud. Hij sprak ook zijn solidariteit uit met de Tibetanen in Tibet, die hun leven hebben opgeofferd voor de Tibetaanse zaak. ‘In Tibet wordt men nog steeds zeer tragisch met enorme beperkingen geconfronteerd onder de Chinese bezetting. Daarom mogen wij al die mannen en vrouwen die hun leven gaven en zij die lijden in Chinese gevangenissen niet vergeten’. Hij spoort de Tibetanen aan om vaker Lang Leven wensgebeden voor de Dalai Lama te houden uit dankbaarheid voor zijn bijdrage aan de wereldvrede, religieuze harmonie en de vrijheidsstrijd voor Tibet. Er zal een ook een Lang Leven puja aan ZH de Dalai Lama worden aangeboden als hij dit jaar op 6 juli zijn tachtigste geboortedag viert.
Tevens vertelde de premier dat in 2016 de vierendertigste Kalachakra-initiatie door de Dalai Lama in India, Bodhgaya zal plaatsvinden.
Video nieuwjaarsspeech: http://www.thetibetpost.com/en/news/exile/4434-sikyong-pay-more-attention-to-the-unique-religion-and-culture-of-tibet Hier is een verrassend mooie nieuwjaarswens van ZH Dzongsar Samyang Khyentse: http://khyentse.org/2015/
En een woordeloze nieuwjaarsgroet van de Shambala lerares Pema Chödrön in Canada: http://gampoabbey.blogspot.ca/
ZH de 17e Karmapa Ogyen Trinley Dorje, wenst alle leraren, studenten en vrienden over de hele wereld vanuit het Tergar klooster in India, Bodhgaya, een heel gelukkig nieuwjaar.
“Dat het Jaar van de Houten Schaap vernieuwing mag brengen naar deze planeet en harmonie tussen alle wezens in onderlinge afhankelijkheid’. https://www.youtube.com/watch?v=g9NETiX5zP0&feature=youtu.be
De andere 17e Karmapa, ZH Karmapa Thaye Dorje herdacht op 19 februari in zijn tempel in New Delhi, India, ZH Kunzig Shamar Rinpoché, die vorig jaar overleed. Hij vraagt aan zijn studenten om het komend jaar samen met hem het gebed te reciteren voor een spoedige terugkeer van ZH Shamar Rinpoché.
Hier is het gebed: https://www.youtube.com/watch?v=5HSHp-ySgM0
ZE Sakyong Mipham Rinpoché gaf op 19 februari aan dat hij officieel al 20 jaar zitting heeft als Sakyong. ‘Op deze dag vieren we een nieuw jaar en een nieuwe tijd. Wat in het verleden is begonnen komt nu tot bloei. Het nieuwe jaar is een uitstekend moment om te kijken hoe we ons leven leiden. Voeg zon en stralen bij een en je hebt schittering’. Video publieke bijeenkomst:
http://shambhalaonline.org/shambhala-day-2015-year-of-the-wood-sheep/
(Na een tijdje komt Sakyong Mipham Rinpoché in beeld).
Tekst van zijn speech: http://shambhalatimes.org/2015/02/23/shambhala-day-address-year-of-the-wood-sheep/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook
‘Men moet een gelofte doen, geen externe, innerlijke en geheime vervuiling te creëren’. Dat zegt ZH the Gyalwang Drukpa in zijn videoboodschap:.
https://www.youtube.com/watch?v=AkirUjOV-hk&index=1&list=PLECr1ot-tTfMoakVeUf2txSI_0xOeMhTv
‘Een korte maar lieve nieuwjaarsgroet komt van jonge kindnonnetjes. Zij maken deel uit van The Yogini Project dat zich sterk maakt voor meisjes en vrouwen en hen financieel ondersteund om zich te kunnen wijden aan duurzame spirituele praktijkbeoefeningen in het kloosterleven.
‘Losar Tashi Delek from the Tsoknyi Nepal Nuns’: https://www.youtube.com/watch?v=dJ__iJl4eLA
Meer info: http://theyoginiproject.org/
ZH Dilgo Khyentse Yangsi Rinpoché begint het jaar met het offeren van geurende bloemblaadjes en gooit ze in de lucht tijdens de losarceremonie in de tempel van het Shechen klooster in Nepal, Baudanath.
De Tibetaanse Gemeenschap in Belgie, Schoten begon de Losarceremonie onder leiding van twee lama’s met een ‘Sangsol’, een vuurritueel. Daarna gebeden in de tempel en in de pauze de bekende Bhoe-sa/ Po-cha (zoute boterthee) en drey-/ droma dresil (zoete rijst met rozijnen ) en zoete Indiase thee (chai).
Sangsol, ook wel bekend als reukoffer, is een ritueel dat al duizenden jaren door de Tibetanen wordt beoefend. Dit gebeurt zowel individueel als collectief. Het is een nationale traditie. Tijdens de oorlog werd de Sangsol ook uitgevoerd door Tibetaanse strijders om de negatieve krachten van de Chinese invasie af te weren.
Na het gebed buiten in de tempeltuin in Schoten staat iedereen in een kring naast elkaar en wordt een beetje tsampa (gerstenmeel) in de rechterhand tussen duim en vingers gehouden. Na drie keer de arm op en neer bewogen te hebben, wordt in koor luid de wens uitgesproken: ‘Kyi Kyi So So Lhaa…Gyaloo……….!!! (Dat de goden en godinnen mogen overwinnen!). Direct daarna wordt de tsampa in de lucht gegooid. Zo geofferd aan de Drie Juwelen. Het valt vervolgens zachtjes naar beneden als een zegen van boven.
De Losarceremonie wordt elk jaar weer druk bezocht door 350-400 Tibetanen.. De tempel stroomde na twee uur propvol waardoor ook veel mensen op de gang, op de trap of in de tempeltuin zaten. In de pauze werd de traditionele Tibetaanse zoute boterthee ‘Bhoe-sa’/ ‘Po-cha’ gedronken en drey-/ droma dresil (zoete rijst met rozijnen ). ‘Chai’ is de bekende Indiase zoete thee die bij de Tibetanen in Dharamsala populairder is dan de boterthee, behalve in kloosters. Maar in Belgie zie ik opvallend vaker boterthee op tafel staan en vooral bij evenementen.
De eerwaarde Lama Zöpa rinpoché trakteerde studenten van het boeddhistisch centrum ‘Root Institute’ in India in de tempeltuin op een Losar lunch. Dit centrum is gevestigd in Bodhgaya, daar waar de Boeddha onder de Bodhiboom de verlichting heeft bereikt.
ZH Kalu Rinpoché was op 21 en 22 februari te vinden in de tempel van het boeddhistische centrum La Boulaye, in Bourgogne, Frankrijk en gaf de boeddhistische leer aan westerse studenten .
Het boeddhistisch centrum Gyuto in Californië deed het anders. Daar was je op elk moment van de nieuwjaarsdag welkom in de tempel voor een kort gebed en het aanbieden van wierook en andere offers.
In België vierde het Chokling Memorial Center een eigen feestje met 60 man in het Chinees restaurant Wok van Antwerpen. Dit restaurant is een populaire locatie onder de Tibetanen voor allerlei bijeenkomsten. Menigeen heeft daar een Tibetaans bruiloft meegemaakt in deze zaal of zoals laatst, een puja voor de zelfverbranders in Tibet. De meesten in deze groep komen oorspronkelijk uit Riwoche, Kham in Tibet. Op deze foto wordt in een kring gezongen en wensgebeden voor de wereldvrede, een Lang Leven voor ZH de Dalai Lama, welvaart, etcetera.
Tibetaanse dans- en dansperfomances: Iedere Tibetaanse bijeenkomst, protestdemonstratie, vergadering, of feestavond wordt altijd ingeluid met het Tibetaanse volkslied en zoals hier op het podium inZurich, Zwitserland.
In Minnesota in de Verenigde Staten, voert een dansgroep de Khampa Dans op.
Bekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=AS3RKBt-WoY&feature=share
Als alle gebeden, offers, optredens van artiesten voorbij zijn, is het tijd voor het publiek om te dansen. Iedereen is vrij om mee te doen met deze Tibetaanse kringdans. In Parijs was op 20 februari een bootparty georganiseerd door de Tibetaans Franse voetbalvereniging. Het was zo’n succes, dat zo’n 100 mensen de boot niet meer op mochten omdat die anders zou zinken. ’s Avond onverwachts in je dunne uitgaanskleding “buiten de boot vallen”, heeft in Frankrijk voor veel boze reacties gezorgd. Maar de volgende dag was een ander nieuwjaarsfeest gepland door de Tibetaanse Gemeenschap. Kringdansen is onder de Tibetanen populair. Deze dansstijl wordt overal en altijd op elke feest uitgevoerd. Als in een hele groep wordt gedanst, lijkt het wat op ‘line-dance’ , alleen in een kringvorm. De beweging herhalen zich, dus je kan altijd met de stroom meebewegen. En natuurlijk, westerse popmuziek is ook geliefd bij het jongere publiek en de wat oudere mensen met een ‘jonge geest’.
Dans even mee: https://www.youtube.com/watch?v=wBR2JdxePXo&feature=youtu.be
Als je toevallig op vakantie in Kathmandu was, kon je op de derde dag van Losar een optreden zien van de Hoge School voor podiumkunsten ‘Srongtsen Birikuti’ bewonderen.
Nadat iedereen een witte khata had geofferd vóór het portret van ZH de Dalai Lama, kon je genieten van een Tibetaanse traditionele operaperformance. Deze operastijl heet de ‘Lhamo’ en werd opgedragen aan de wijze man, Thangthong Gyalpo (1361 – 1485) die de ‘Vader’ van de Tibetaanse opera wordt genoemd. Gyalpo organiseerde indertijd optredens voor meisjes om zodoende fondsen te werven. Hiermee konden bruggen in Tibet worden gebouwd om zo betere verbindingen aan te kunnen leggen. Het was de eerste ‘Lhamo-performance en deze operatraditie is nog steeds te zien op feestelijke evenementen. Dans, chant en muziek wordt vaak opgevoerd met gebruikmaking van gekleurde maskers die karakters uitbeelden. Buiten Tibet wordt deze podiumkunst, in het bijzonder de ‘Lhamo’, in stand gehouden door het officiële Tibetaans Instituut voor Podiumkunsten (TIPA) in Dharmasala. De Tibetaanse premier Lobsang Sangay heeft tijdens zijn bezoek aan Antwerpen in oktober 2014, beloofd een groep artiesten naar België te sturen om de Tibetaanse podiumkunst aan Tibetanen in België te leren. Want als er geen professionele lessen wordt doorgegeven, kan ook deze oude kunstvorm met zijn mythische verhalen verloren gaan.
Amsterdam is wat dichterbij, daar werd 2 dagen (23 en 24 februari) aandacht aan Losar besteed. Op de 5e dag van de Losar, volgens de Tibetaanse kalender, was er een puja, de daarop volgende dag een party. Er waren natuurlijk performances op het podium. De feestavond werd geopend door ‘Tashi Shopa’, een openingdans uit de oude Witte Masker school van de Tibetaanse Opera. Er wordt verondersteld dat deze dans voorspoed en geluk brengt aan het publiek. Het traditionele witte masker is gemaakt van geitenbont. Het symboliseert Tangdong Jiebu, de stichter van de Tibetaanse Opera.
Bekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=jTwnmcn8Ky8
In Wenen, Oostenrijk, werd ook afscheid genomen van het oude met behulp van een Sangsol (vuurritueel). Zowel na de Sangol als op de avond werd een ‘Tashi Shopa’ uitgevoerd om het publiek met geluk en voorspoed te zegenen..
Op 21 februari bestond de Tibetaanse gemeenschap in Oostenrijk 25 jaar en zij verwelkomden hun vrienden en supporters met dans en cultuur.
Vanzelfsprekend werd stilgestaan bij de mensenrechtenschendingen in Tibet. Een televisieploeg heeft de 3e dag van Losar geregistreerd.
Bekijk de video: ‘Das Tibetanische Neujahrsfest’: ‘http://tvthek.orf.at/program/Seitenblicke/4790197/Seitenblicke/9308137/Das-Tibetanische-Neujahrsfest/9308196
Op 23 februari organiseerde het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken voor het eerst in de geschiedenis een Losarreceptie. Tibetaanse Amerikanen, diplomaten, ambtenaren, andere hoogwaardigheidsbekleders en medewerkers van diverse besturen en particuliere organisaties gevestigd in Washington DC vierde samen Losar.
Vicepresident Bhunchung Tsering van International Campaign for Tibet (ICT) ziet het als een erkenning van de Tibetaans-Amerikaanse cultuur en haar bijdrage aan de Amerikaanse samenleving. De voormalige speciaal gezant van ZH de Dalai Lama, Lodi Gyari, legde de symboliek van Losar uit en zag aan dit gebaar van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken, de steun om de verschillende religieuze en culturele waarden en de taal van de Tibetanen te behouden. Staatssecretaris Sarah Sewall, die onder andere de coördinatie voor Tibetaanse kwesties in haar portefeuille heeft, deelde haar ervaring van de contacten vorig jaar met Tibetanen in India en Nepal. De receptie werd opgeluisterd door zang, het aanbieden van Chang (Tibetaanse bier). Tibetaanse koekjes en ceremoniële offers.
Bekijk de video: https://www.facebook.com/video.php?v=810033105699143
Lees ter aanvulling eerder verschenen artikelen over Losar in het BD, geschreven door Bianca Visser:
3 maart 2014: http://boeddhijtischdagblad.nl/27201-happy-losar-tashi-delek/
6 maart 2014 http://boeddhijtischdagblad.nl/27331-eerste-dag-tibetaans-nieuwjaar-usa-en-vlaanderen/
19 februari 2015: http://boeddhijtischdagblad.nl/40658-happy-losar-2142-tibetaans-nieuwjaar/
Henk Molenaar zegt
Hartelijk dank voor dit mooie overzicht! :-)