De omslag naar ecologisch boeren met minder dieren is haalbaar en betaalbaar en levert de maatschappij jaarlijks gemiddeld ruim 1 miljard euro op. Dat blijkt uit de maatschappelijke kosten-baten analyse van onderzoeksbureau Ecorys in opdracht van Greenpeace. De uitkomsten van de analyse zijn samengevat in het rapport ‘Betaalbaar Beter Boeren’ van de milieuorganisatie. Dit is niet alleen een oplossing voor de stikstofcrisis. Het pakt ook andere hardnekkige problemen aan die worden veroorzaakt door de intensieve veehouderij.

Betaalbaar

De analyse toont aan dat een hervorming van de intensieve veehouderij de komende 20 jaar jaarlijks gemiddeld 3,6 miljard euro kost. Onder andere door het uitkopen van boeren, het compenseren van inkomensverschillen en het herstellen van natuur. Terwijl een ecologisch landbouwsysteem met minder dieren jaarlijks gemiddeld 4,9 miljard euro oplevert. Een maatschappelijke opbrengst van ruim een miljard euro. De winst zit in het vermijden van schade aan klimaat, natuur en gezondheid.

De economen van Ecorys rekenden drie scenario’s door waaraan vermindering van ten minste 45 procent van het aantal dieren ten grondslag lag. Aanvullend is gekeken naar kosten en baten van een (gedeeltelijke) omslag naar kringloop- of ecologische landbouw. Alle scenario’s blijken ruim voordeliger voor de samenleving dan het instandhouden van de huidige intensieve landbouw die gericht is op schaalvergroting en massaproductie.

Beter voor mens, natuur en klimaat

Alle sectoren moeten bijdragen aan het oplossen van de stikstofcrisis. Voor de veehouderij is de oplossing een omslag naar ecologische landbouw met minder dieren. Naast dat dit plan goed is voor de portemonnee, is het tevens gezonder voor mens, natuur en klimaat. Nederlandse veehouderijen houden momenteel 115 miljoen dieren die samen 75,2 miljard kilo mest produceren. De maatschappij draait nu op voor de huidige klimaat-, natuur- en gezondheidskosten. Alleen al in 2018 draaide de maatschappij op voor 6,6 miljard euro, zo berekende Ecorys. Denk aan het mest- en ammoniak overschot, hoge uitstoot van broeikasgassen en fijnstof, water- en luchtverontreiniging, verlies van natuur maar ook het gevaar op besmettelijke dierziektes zoals Q-koorts en longziektes door fijnstof.

Kabinet aan zet

Een voorwaarde voor de omslag naar ecologische landbouw is dat het lonend is voor de boer. Daarvoor is het noodzakelijk dat het kabinet nú aan de slag gaat met een transitiefonds en nieuwe spelregels introduceert zodat de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product. Joris Thijssen, directeur Greenpeace: “Deze analyse moet coalitiepartijen doen beseffen dat na negen maanden aanmodderen het de hoogste tijd is om de stikstofcrisis op te lossen. Onze oproep aan dit kabinet; toon lef, snijd in de veestapel en zorg dat de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product.”

Volkert Engelsman, directeur EOSTA, Nr 1 Trouw Duurzame 100, 2017: “Deze cijfers laten overtuigend zien dat duurzame landbouw loont. Voor boer én burger. Duurzame veehouderij is niet alleen goed voor de natuur, maar ook een uitstekende business-case voor de maatschappij. Wat weerhoudt de politiek er nog van om hier de juiste beleidsconclusies uit te trekken?”