Shambhala Amsterdam heeft deze zomer met een lening van € 70.000 Shambhala Europa van een faillissement gered. De Europese organisatie verkeerde op de rand van een bankroet. Zo stellen de Shambhalacontrollers die onlangs de sangha’s in Europa in hun onlangs uitgebrachte rapport op de hoogte brachten van de financiële status van Shambhala Europa.
Shambhala International wordt geteisterd door beschuldigingen van seksueel wangedrag. Als er door zich slachtoffer van machtsmisbruik en seksueel wangedrag voelende volgelingen van Sakyong Mipham en andere leiders binnen Shambhala International schadeclaims worden ingediend, zou dat het eind van deze boeddhistische organisatie kunnen betekenen. Hoewel de financiële situatie van Shambhala International -in het algemeen- op dit moment solide en stabiel is, deinzen Amerikaanse rechters er niet voor terug om per geval miljoenen dollars aan slachtoffers toe te kennen.
De controllers stellen met nadruk- op vragen van sanghaleden, dat van de lidmaatschapscontributie van Europese sanghaleden geen geld voor het persoonlijk onderhoud en ondersteuning van de Sakyong is gebruikt.
De internationale boeddhistische organisatie Shambhala heeft een verslag uitgebracht over de financiële situatie van Shambhala in Europa. Daarin worden de financiële ontwikkelingen in de periode 2009 t/m 2017 weergegeven. In juni 2018 was duidelijk dat de Shambhala Europa GmbH dichtbij een financiële ondergang stond. Dankzij de volgens de controllers vrijgevige en onmiddellijke ondersteuning door Shambhala Centrum Amsterdam, dat een korte-termijn-lening van € 70.000,- aanbood, was het mogelijk om een faillissement te voorkomen en enige tijd te winnen voor analyse van de financiële activiteiten in het verleden en planning voor de toekomst, schrijven de controllers. De volgende stappen waren om een budget te maken voor de rest van 2018 en het jaar 2019 daarna.
Niet gecentraliseerd
De organisatiestructuur van Shambhala is in Europa niet gecentraliseerd zoals in Noord-Amerika, maar eerder lokaal georiënteerd als gevolg van de grote variatie in wetgeving in de verschillende landen. Met uitzondering van Nederland, waar een nationale organisatie is en waar Shambhala wettelijk is georganiseerd in de vorm van een kerkgenootschap, zijn in de meeste andere gevallen centra en groepen afzonderlijk en onafhankelijk gestructureerd.
Shambhala Europa GmbH is een non-profit limited liability corporation – een non-profit organisatie met beperkte aansprakelijkheid’ – een Duitse rechtsvorm voor wat in Nederland een ANBI zou zijn, en voor 100% een dochtermaatschappij van Shambhala USA, Deze GmbH en deels eigenaar van het onroerend goed van het Franse landcentrum Dechen Chöling. Daarnaast is Shambhala Europe GmbH eigenaar van de handelsmerkregistratie voor Shambhala in veel Europese landen. Shambhala Europa geeft toestemming voor het gebruik van die handelsmerken aan Europese Shambhala Centra en groepen.
Association Shambhala Europe (Dechen Chöling) is een ‘Asssociation 1901’ die in Frankrijk is gevestigd voor het beheer van retreat Centrum Dechen chöling in de buurt van Limoges. In 2017 had het een netto bezit van € 773.000 en 43.000 overschot op de operationele kosten.
De samenstellers van het verslag merken op dat, als ze naar de jaarlijkse financiële rapportages kijken, het duidelijk wordt dat Shambhala Europa in 2009 en 2010 positieve financiële resultaten had en daarna elk jaar vanaf 2011 negatieve financiële resultaten boekten. Veel sanghaleden hebben de vraag gesteld: ‘Hoe kon dit gebeuren over zo’n lange reeks van jaren?’. De controllers zeggen het niet zeker te weten maar wijten deze constatering onder meer aan een afnemende bereidheid van sangha’s om een voor dat doel vastgestelde maandelijkse bijdrage te storten.
Al vele jaren vraagt Shambhala Europa de centra en groepen om € 10 aan Shambhala Europa per lid per maand over te maken voor de ondersteuning van de centrale dienstverlening. Deze afdracht helpt volgens de controllers om de algemene dienstverlening van Shambhala in Europa, inclusief salarissen, reiskosten, huur en overhead mogelijk te maken. Die contributies van centra en groepen betalen ook voor de maandelijkse afdracht van Shabhala aan Shambhala International (‘Shambhala Global Services’) die ook diensten levert die essentieel zijn voor het werk van alle centra en groepen over de hele wereld.
De samenstellers benadrukken dat Shambhalacentra of groepen in de praktijk niet zouden kunnen functioneren en meditatie, programma’s, en curricula zonder de essentiële voortdurende steun die Shambhala Global Services en gecentraliseerde dienstverlening in Europa. Deze dienstverlening is volgens de samenstellers van levensbelang en komt onder druk te staan als centra en groepen geen contributies overdragen aan het centrum van de mandala, waardoor de salarissen en functies van de mensen die deze diensten verlenen worden afgeknepen.
Doel nooit bereikt
Om verschillende redenen en als gevolg van de zeer verschillende omstandigheden van centra en groepen en daarnaast de zeer verschillende niveaus van gemiddelde inkomen in verschillende landen, is het doel van € 10 per maand nooit bereikt. Het is overduidelijk dat sommige centra volgens de controllers effectiever zijn dan andere in het bereiken van dat doel; andere hebben speciale regelingen met Shambhala Europa getroffen en daarnaast hebben sommige nog nooit een euro betaald, terwijl ze wel steeds hetzelfde niveau van informatie en dienstverlening krijgen als elk ander centrum of groep, stellen de controllers.
Terwijl het aantal leden gestegen is, wordt het bedrag van centrum-contributies elk jaar minder. Het totaal aan contributies vanuit centra was in 2014 € 141.000. In 2017 was het totaal aan centrum-contributies aan Shambhala Europa € 115.049 op een totaal van 1.847 leden, wat neerkomt op een gemiddelde van € 5,19 per lid per maand. Hoewel de controllers over de eerste negen maanden van 2018 een lichte verbetering zien, heeft Shambhala als gevolg van administratieve schoonmaakacties en de voortdurende crisis in Shambhala tot nu toe dit jaar 54 leden verloren.
Gebouw Keulen verkocht
Het gebouw in Keulen dat zowel dienst deed als hoofdkwartier voor Shambhala Europa als lokaal centrum voor Keulen werd in 2005 gekocht voor € 925.000. Het gebouw is in 2017 weer verkocht voor € 1.290.000. Na de verkoop zijn de resterende bankleningen (€ 668.000) en de resterende privéleningen (€ 36.000) terugbetaald, net als de makelaarskosten (€ 62.000). Het kantoor van Shambhala Europa in Berlijn is in juli 2018 gesloten, wat Shambhala Europa een besparing oplevert van ongeveer € 15.000 per jaar. Er is wel nog enige opslagruimte in huur waarin materiaal van Shambhala ligt opgeslagen dat in de toekomst nodig zal zijn.
Op het ogenblik bezit Shambhala Europa GmbH het land en de gebouwen van Dechen Chöling evenals Ziji-Huis, wat er direct naast ligt en deel uitmaakt van het landgoed.
Toen de financiën van Shambhala Europa een paar maanden geleden werden doorgelicht vormden salarissen het grootste deel van de vaste lasten en het was volgens de controllers duidelijk dat er niet genoeg inkomsten waren om die kosten te dekken. Daarom was een volgens de controllers een ‘pijnlijke achteruitgang’ in salaris noodzakelijk om zo snel mogelijk de kosten te beheersen.
In de zomer van 2018 werkten er drie mensen full time bij Shambhala Europa. De Kalapa Gezant voor Europa Christoph Schönherr, de vertegenwoordiger van de bestuurszuil Jani Glavina en de vertegenwoordiger van de opleidingszuil in Europa, Acharya Sabine Rolf. Verder waren 3 parttime personeelsleden in dienst en 2 personeelsleden met mini-baantjes (max. € 450 per maand).
De totale personeelskosten (inclusief belastingen en verzekeringen) namen toe van € 144.000 in 2009 tot € 167.000 in 2016. De controllers zeggen met zekerheid te kunnen verklaren dat ze niet het idee hebben dat er ook maar enig probleem is geweest met onbehoorlijke persoonlijke verrijking of financieel misbruik van welke aard dan ook. Op dit moment werken er drie personeelsleden in deeltijd en 2 personeelsleden met zogenoemde minibaantjes bij Shambhala Europa.
Overdracht naar Sakyong
Veel vragenstellers binnen de sangha’s van Shambhala wilden weten hoe het zit met de overdracht van Shambhala Global Services aan de Sakyong Potrang, en ook over wat de Sakyong Potrang is en waarom het een rechtspersoon is. In de Sakyong Potrang organisaties is al het non-profit werk van de Sakyong-traditie voor Shambhala gebundeld, naast andere non-profit activiteiten. Deze organisaties zijn houder van de opvolgingslijn van Sakyongs en van de teksten van de traditie, heilige plaatsen, rituele voorwerpen, handelsmerken en auteursrechten. Binnen de Sakyong Potrang vallen op het ogenblik ook stafposities die de andere Shambhala organisaties ondersteunen. De Sakyong Potrang werd oorspronkelijk opgericht in de Verenigde Staten in 2012 onder de naam Sakyong Ladrang en kreeg in 2015 een andere naam.
Er is volgens de controllers in Europa geen aparte rechtspersoon voor de Sakyong Potrang. Er is een speciale deelrekening binnen de rekeningen van Shambhala Europa. De gelden erop zijn afkomstig van tangra offerings tijdens programma’s en donaties van ‘patrons’ – bemiddelde leden die extra ondersteuning geven. De beschikbare fondsen worden gebruikt om de reis- en onderricht-gerelateerde kosten van de Sakyong te dekken als hij naar gebieden in Europa reist die onvoldoende middelen hebben, de aanschaf van rituele objecten zoasl thanka’s en de juridische kosten voor onderzoek naar de mogelijkheid om een Europese Sakyong Potrang als rechtspersoon op te richten. Deze deelrekening beheert ook de fondsen van donoren die donaties hebben gedaan om een toekomstig Kalapa Court in Europa te bouwen.
Bestaansrecht Shambhala Europa
Shambhala Europa GmbH is de juridische eigenaar van Dechen Chöling en houder van het handelsmerk Shambhala voor veel landen in Europa. Op het ogenblik lijkt er volgens de controllers geen ander alternatief dan om deze organisatie te handhaven en snel terug te brengen naar een gezonde financiële situatie. Veronika Bauer en Katrin Stelzel hebben vanaf 1 oktober 2018 de juridische verantwoordelijkheid overgenomen als Managing Directors voor Shambhala Europa.
De samenstellers van het rapport zeggen in onzekerheid te verkeren waarheen de discussies en de collectieve wijsheid van Shambhala-centra en -groepen, leden en leiders in Europa de organisatie gaan leiden. Ze hopen een nieuwe manier voor samenwerking in de verschillende regio’s te vinden en zo de kosten en moeite op centraal Europees niveau terug te brengen tot een vereist minimum.
