Niets is wat het lijkt.
Meester: Wat is de essentie van zen volgens jou?
Leerling: Leegte natuurlijk. Sunyata.
Meester: Wat versta jij onder leegte?
Leerling: Dat niets is wat het lijkt.
Meester: Niets?
Leerling: Wezens niet, dingen niet, begrippen niet.
Meester: Waar lijken ze op zonder het te zijn?
Leerling: Zelfstandigheden die los van al het andere bestaan.
Meester: Wat is een wezen, ding of begrip in werkelijkheid?
Leerling: Alle andere wezens, dingen of begrippen waarvan het voor zijn bestaan afhankelijk is.
Meester: En al die andere wezens en dingen en begrippen?
Leerling: Ook.
Meester: Alles bestaat alleen maar als al het andere?
Leerling: Dat is sunyata. Ze noemen het ook wel niet-zelf, anatman, afhankelijk bestaan, pratitya samutpada…
Meester: Allemaal woorden om aan te geven dat je van niets weet wat het op zichzelf beschouwd is?
Leerling: Daar… komt het wel op neer.
Meester: Maar wel dát het is?
Leerling: Niet als zelfstandige entiteit. Niet als autonoom wezen, ding of begrip.
Meester: Eigenlijk weet je van geen enkel wezen, ding of begrip wat of dat het is?
Leerling: Precies.
Meester: Geldt dat misschien ook voor boeddhistische begrippen?
Leerling: Wat?
Meester: Of sunyata, anatman en pratitya samutpada et cetera zelf ook leeg zijn.
Leerling: O.
Meester: En zen?
Leerling: Ai.
Meester: Waar hebben we het dan nog over?
Leerling: Ik zou het ook niet weten.
Meester: Zeg dat dan meteen.
Teruglezen: Wat is afhankelijk ontstaan? 13 Synoniemen van pratitya samutpada
