• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Tibetaans boeddhisme » Fred van der Zee: ‘ Thangka’s ontwerpen heeft voor mij een grote meditatieve functie’

Fred van der Zee: ‘ Thangka’s ontwerpen heeft voor mij een grote meditatieve functie’

21 januari 2014 door de redactie

Onder de artiestennaam Digital Thangka tekent Fred van der Zee boeddhistische thangka’s (Tibetaanse rolschilderingen met boeddhistische onderwerpen), gebaseerd op authentieke bronnen en tekenmethoden maar alles volledig via de digitale weg. Hij is een leerling van Andy Weber, die hem de traditionele manier van tekenen leert en de onderliggende boeddhistische iconografie.

Fred van der Zee.
Fred van der Zee.

Fred volgde een opleiding tot grafisch ontwerper aan de Academie voor Kunst en Industrie in Enschede. Daarna was hij vijftien jaar zelfstandig ontwerper. ‘Ik vond echter binnen het vakgebied geen uitdaging meer dus ben ik andere dingen gaan doen. Op dit moment ben ik business analist bij een verzekeringsmaatschappij in Nijmegen maar thangka’s tekenen is toch mijn grote liefde.’
Fred: ‘Ik ben als kunstenaar vooral op zoek naar de balans tussen de eeuwenoude traditie van het thangka schilderen en de perfectie die moderne technieken mij bieden, met als einddoel de combinatie van de kracht van beide werelden. Ik ben vooral te vinden in het Maitreya Instituut in Loenen. Daar volg ik ook boeddhistische  lessen. Op open dagen zit ik daar meestal met een aantal andere collega-schilders te tekenen. Daar hang ik ook werk op.’

‘Ik volg al zo’n vijf, zes jaar de lessen bij Andy en ben begonnen met les te nemen in de Maitreya-centra in Amsterdam en Emst. Tegenwoordig volg ik drie maal per jaar lessen in het centrum in Loenen. Dat is de voor- en najaarscursus die beiden een lang weekend duren, en de zomercursus van elf dagen. Daarnaast heb ik de mogelijkheid om ook tussendoor met hem van gedachten te wisselen over mijn werk aangezien ik digitaal werk (en dat is uiteraard makkelijk te e-mailen). Andy geeft niet alleen les in tekenen maar vooral in de iconografische betekenis van de afbeelding.’

Avalokiteshvara, tekening.
Avalokiteshvara, tekening.

De Mahayana-stroming binnen het boeddhisme spreekt Fred aan in het Tibetaans-boeddhisme, vooral de bodhisattva-gedachte die daaraan ten grondslag ligt. Thangka’s als drager van de dharma zijn overigens van Tibetaanse origine. Het tekenen van thangka’s wordt gezien als ’ten pa’: belangrijk voor het ondersteunen en uitdragen van de dharma. Fred vindt  het een mooie gedachte dat hij daar aan kan bijdragen.

Hoe gaat dat in zijn werk, dat digitaal ontwerpen? Doe je dat aan de hand van een voorbeeld of ontwerp je zelf? 

‘Eigenlijk doe ik dat op dezelfde manier als met de hand. Andy heeft voor alle figuren een grid met voorgeschreven maten en verhoudingen. Dat begin ik als eerste te tekenen. Daarover teken ik lijn voor lijn eerst het lichaam, dan de kleding en juwelen, dan de lotustroon. Ik heb natuurlijk al een aantal figuren gemaakt die dezelfde basisfiguur hebben, dus soms hoef ik die niet (helemaal) opnieuw te tekenen. Daarnaast heb ik van de juwelen en offerandes al een aardige collectie opgebouwd, dus die kopieer ik soms.
Nadat de lijnen zijn getekend, kleur ik soms de figuur al globaal in. Vaak heb ik ook al een ruwe schets van de achtergrond. Daarna is het vooral ‘shaden’ – het met kleurverlopen ruimtelijk maken van de afbeelding. Al met al doe ik over een gedetailleerde tekenen een maand of twee – als ik tenminste full time zou kunnen tekenen natuurlijk. In doorlooptijd duurt het dus langer. De stappen kan je op mijn facebook-pagina zien, waar ik een soort getekend blog bij hou. Ik ben nu met Avalokiteshvara (Chenrezig) bezig. Op onderstaande pagina kan je ook het achterliggende verhaal van de thangka lezen.’

Het is een eeuwenoude Tibetaans boeddhistische traditie, volgens eeuwenoude regels. Is door jouw techniek westerse vernieuwing in jouw werk te bespeuren? 

Avalokiteshvara in wording.
Avalokiteshvara in wording.

‘Ik volg zover mogelijk de traditionele teken- en kleur methodes maar voeg er wel een aantal zaken aan toe. Een voorbeeld hiervan is dat ik een ‘naïeve’ tekenstijl combineer met Westers perspectief en figuren. Thangka-schilders streven ook naar perfectie: met een computer kan je dat natuurlijk tot een niveau verheffen dat met de hand nooit te bereiken is. Het geeft je de mogelijkheid om eindeloos je lijnen, kleuren en transparante objecten te ’tweaken’.

Wordt het eindresultaat afgedrukt op papier of vindt er een bewerking plaats zodat het op doek wordt afgedrukt? 

‘Dat kan allemaal zonder bewerking. Ik kan zowel op papier en canvas zogenaamde giclee-prints laten maken. Dat zijn print op museumkwaliteit met een hoge definitie (fijnheid van lijnen) en kleurechtheid. Prints op canvas kunnen worden ingenaaid tot complete thangkas: zie https://www.facebook.com/DigitalThangkaGallery/photos_stream. Daar staan trouwens ook foto’s vanuit de gompa in Loenen op, waar ik de raamdecoratie heb verzorgd. Ik werk ook op een kleurgecalibreerd beeldscherm, zodat de printkleuren zo exact mogelijk overeen komen met de geprinte versie.’

Wat zegt de traditie over deze methode, het is handwerk of niet?

‘De traditie zegt niet zoveel over deze methode maar ik kan je garanderen dat het handwerk is. Door de hoge mate van perfectie duurt het tekenen meestal langer dan een thangka op de ‘oude’ manier. Overigens vindt Lama Zopa Rinpoche mijn werk mooi, maar of hij ook de spreekbuis voor de traditie is, weet ik niet.’

Wat betekent het ontwerpen van deze thangka’s voor jouw spirituele ontwikkeling, of gaat het daar niet om?

Witte Tara, ontwerp.
Witte Tara, ontwerp.

‘Ik leer niet alleen door de lessen van Andy heel veel over de dharma, maar het heeft voor mij ook een grote meditatieve functie, even afgezien dat je vaak een tekensessie begint met een daadwerkelijke meditatie. Ik stel me overigens op het standpunt dat ik liever tijd neem voor tekenen dan voor mijn eigen spirituele ontwikkeling. Thangka’s hebben zowel een functie als lesmateriaal als bij visualisatiemeditatie. Mijn leven heeft in mij een redelijk unieke combinatie opgeleverd (tekenen, computergrafiek, boeddhisme en een drang naar perfectie), die ik in dit leven graag ten dienste stel voor anderen. ’t Is altijd maar weer afwachten hoe het de volgende ronde gaat, nietwaar?’

Zijn er meer kunstenaars die op deze wijze werken?

‘Niet op dit niveau en zeker niet vanuit de Tibetaanse thangka-traditie. Ik ken één iemand die die thangka’s over tekent van een gescand voorbeeld.’

Exposeer je ook?

Witte Tara.
Witte Tara.

‘Ik heb meegedaan aan een overzichtstentoonstelling van leerlingen van Andy. Daarnaast sta ik op open dagen. Ik krijg wel vragen voor exposities maar gebrek aan tijd en geld… Maar natuurlijk heb ik een doorlopende expositie op het internet.’

Fred heeft een artiestenpagina op Facebook met een aantal albums, waarin de ontwikkeling van zijn werk te zien is: https://www.facebook.com/DigitalThangkaArtistPage/photos_albums

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: De werkplaats, Tibetaans boeddhisme Tags: AKI Enschede, Andy Weber, Boeddha in de Linie, Digital Thangka, Fred van der Zee, Loenen, Maitreya, thangka's

Lees ook:

  1. Fred van der Zee: ‘ Thangka’s ontwerpen heeft voor mij een grote meditatieve functie’
  2. Maitreya Instituut ontvangt tulku Dagri rinpoche
  3. Boeddhistische hotels floreren goed
  4. Dalai Lama krijgt door Fred van der Zee gemaakte thangka

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
02 apr
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
2 apr 23
02 apr
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
2 apr 23
02 apr
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
2 apr 23
03 apr
Dagstart met meditatie en Kum Nye yoga | Gratis proefles 3 april | Online
3 apr 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Taigu – Noem mij Jimmy

    Taigu - 30 maart 2023

    Na slechts één termijn in het Witte Huis werd de wat verlegen Democraat Jimmy Carter aan de stembus verslagen door zijn Republikeinse tegenstrever Ronald Reagan. Hij trok zich vanuit het centrum van de macht in Washington, DC terug naar Plains, in Georgia, een dorp met 700 bewoners. Daar zette hij zijn oude gebruik voort om wekelijks les te geven op de plaatselijke zondagsschool van zijn baptistische gemeente.

    Boekbespreking- De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren

    Erik Hoogcarspel - 29 maart 2023

    Het begrip ‘moraal’ is niet voor iedereen even duidelijk, dus laat ik hier eerst een definitie ervan geven. In het algemeen is ethiek het nadenken over wat je hoort te doen en waarom. Moraal is het stelsel van normen (gedragsregels) en waarden (dingen waar je om geeft) dat daarmee samenhangt. Waarom zou iemand nu zijn moraal willen verbeteren? Klaas Rozemond, filosoof, jurist en universitair hoofddocent strafrecht aan de VU, is ervan overtuigd dat hier een grote behoefte aan is.

    De dingen zijn zoals ze zijn en daar dien je bij te blijven

    gastauteur - 29 maart 2023

    Femke is moeder van een zoon van 11 jaar oud, een gevoelige jongen die al vanaf zijn zesde niet meer naar school gaat. Na zes weken in groep 3 viel hij uit. Hij is hoogbegaafd en kan vanwege zijn eigen manier van leren en onderzoeken niet aarden in een schoolse omgeving. Hij zat toen hij uitviel al in een Leonardo-klas, een onderwijsvorm voor hoogbegaafde kinderen van 4 tot 12 jaar, aldus moeder Femke, maar ook dat paste helaas niet.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • De virtuele denkster 415
    • Dick – Godsbeeld
    • Chinees tempeltoerisme: honderden jongeren trekken naar boeddhistische heiligdommen
    • Lezerspost, notenmelk, en echte kaas – maar dan plantaardig
    • Worden wat we zijn

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens