Christel Kroezen (40) is singer-songwriter en zenstudent. Ze geeft meditatiecursussen bij zen.nl. Haar muziek is zeer geïnspireerd door het (zen)boeddhisme. Christel wil graag mensen via haar liedjes tot bezinning aanzetten en ze laten nadenken over het leven. De songteksten zijn vaak symbolisch van aard. Op haar onlangs uitgebrachte tweede cd Morning dew is ook haar versie van de Hartsutra opgenomen.
Christel woont nu vijf jaar in Arnhem. ‘Ongeveer net zo lang als ik aan zen doe. Voorheen woonde ik in Kampen. Daar ben ik op mijn 18e gaan wonen vanwege een studie aan toen nog de theaterschool. Daar leerde ik ook de grondbeginselen van het muziek maken. Genetisch had ik al aanleg, maar mijn vader, die gitaar speelde, overleed drie weken voor mijn vierde verjaardag. Op mijn 18e kocht ik mijn eerste gitaar en leerde mijzelf spelen aan de hand van het liedje Tears in heaven van Eric Clapton. Dat werkte goed want daarna kende ik ineens zoveel akkoorden dat er een wereld van liedjes voor me open ging. Voor het vak muziek moesten we een liedje schrijven en daarmee ben ik eigenlijk nooit opgehouden. Ik schrijf in het Engels omdat ik dan beter in een flow kom dan in het Nederlands. Vaak kloppen de woorden niet eens als ik ze voor het eerst zing: ik jabber maar wat, maar door die manier van werken is er juist ruimte voor alles wat naar boven moet komen. Helaas wel lastig om te onthouden, dus maak ik gebruik van een voicerecorder. Ook handig voor het onthouden van melodielijnen. Ik kan namelijk niet echt goed noten lezen dus maak ik daar ook geen gebruik van.’
Christel maakte de theaterschool niet af en werd maatschappelijk werker. Dat werk doet ze nog steeds parttime en ze werkt momenteel met jongeren in de verslavingszorg. Haar zang ontwikkelde ze verder op de vooropleiding van het conservatorium en op de academie voor lichte muziek, maar beide invalshoeken pasten niet echt bij haar, vindt ze zelf. ‘Teveel gedoe er omheen zodat de puurheid van een liedje/stem wat mij betreft juist in het gedrang zou komen.’
Tomorrow awaits
Haar eerste cd Tomorrow awaits maakte ze in 2007. Christel: ‘Het was een droom die uitkwam. In tweeëneenhalf jaar tijd kwam die cd tot stand. Ik moest steeds weer even sparen voor ik de studio in kon, maar daardoor werd het een behoorlijk aandachtsvolle cd of, zoals we in de zen zeggen, veel NEN. Altijd ben ik op zoek naar verdieping, ook voor de periode dat ik aan zen deed was dat het geval. Ik wil de mensen in het hart raken, ontroeren en het liefst helpen bij een transformatieproces, een hoogstaand doel misschien. Maar na de presentatie van mijn eerste cd hoorde ik het grootste compliment ever, iemand had het optreden louterend gevonden, fantastisch!
In het jaar erna stierf mijn beste vriend en muziekvader en mijn twee bandjes hielden op te bestaan, ik verhuisde naar Arnhem. Het was even te veel allemaal en ik raakte burnout. In die tijd begon ik aan mediatie bij zen.nl. Heel fijn want ik merkte al na een paar weken dagelijks mediteren dat ik beter kon slapen. Mijn zenleraar was ook mijn coach en daardoor kon ik grote stappen maken in mijn herstelproces. Ik kon beter zien wat mijn patronen waren en hoe deze moeilijkheden in stand hielden. Langzamerhand kreeg ik meer bewustzijn op egowerking. Intussen ging ik door met het maken van liedjes en veel van deze liedjes staan op Morning dew.
De werkwijze van zen.nl is heel praktisch en mijns inziens heel vorm- en doelgericht. Dat maakt dat ik me in de warrige periode van mijn burn out toch goed kon focussen op het herstel. De soms wat schoolse benadering van bijvoorbeeld huiswerkopdrachten werkte voor mij perfect. Ik was leergierig en nieuwsgierig en deed dan ook fanatiek mee. Mijn herstel ging daardoor snel. Na die moeilijke tijd zocht ik meer verdieping en ging sesshins doen. Nog het vaakst bij zen.nl maar ik keek ook steeds vaker een beetje in de keukens van anderen, zoals de Noorderpoort en de Zenpeacemakers. Afgelopen nieuwjaar was het ook goed toeven in Uithuizen, waar ik na een vijfdaagse sesshin een paar liedjes speelde op de bonte nieuwjaarsavond van Zen River.
Mooie balans
Zen past bij mij omdat het een mooie balans lijkt te zijn tussen vorm en leegte. Er is veel structuur en ritueel waar ik erg van kan genieten. Ik denk dat mijn muzikaliteit hier een grote rol in speelt. Ik ben onbewust toch op zoek naar harmonie, naar eenheid en dat zit absoluut in een mooi uitgevoerde theeceremonie, sutra recitatie of buigingen. Zen is ook vrij streng wat betreft het niet toegeven aan pijntjes, zoals bewegen tijdens meditatie en ook in het omgaan met egopijn. Ik merk dat dat ook goed bij me past. Het voelt vaak erg pijnlijk, zowel het fysieke als het emotionele ego, maar daarin zit ook de verlichting verscholen. Ik ben niet mijn pijn, alles is illusie. Tegenwoordig voel ik me vaak bewust onbekwaam en dat is niet een heel fijn stadium als het over ego gaat. En tegelijkertijd is het dus prachtig omdat dit stadium maakt dat ik kan leren en daarin zit wat mij betreft het geluk. Langzamerhand ontdoe ik me van de gewoonte elk moment mijn eigen gevangenis te creëren.’
Christel hoopt dat het lukt om mensen te inspireren met haar muziek, zoals met het nummer Footsteps in the snow op haar nieuwe cd Morning dew. Daarop staan, behalve de liedjes die geïnspireerd zijn op haar doorgaande zen/levenspad, ook haar versie van de hartsutra (video van een live opgenomen versie ervan) en het nummer ‘Attic‘ dat zij schreef naar aanleiding van haar scriptie die zij maakte voor het examen van zen.nl.
Christel: ‘In die scriptie stelde ik mijzelf de vraag: Hoe zou je een willekeurig publiek het ‘Niets’ kunnen laten ervaren. Mijn conclusie was dat zo’n ervaring eigenlijk een soort verlichtingservaring is en dat dit niet zo een, twee, drie te faciliteren is. Ja, door meditatie en zelfreflectie. maar door het bijwonen van een voorstelling of het luisteren naar een muziekstuk? Ik denk dat je zeker de kans kunt vergroten op een dergelijke ervaring door het publiek mee te nemen in je voorstelling en dat daarbij los komt van zijn gedachten. Dat experiment ben ik aangegaan in het nummer Attic. Het is bijvoorbeeld volledig opgenomen in een andere frequentie: 432Hz in plaats van 440Hz, bevat veel herhalingen etc. Zelf ben ik in ieder geval erg blij met de zoektocht en het resultaat en geniet er erg van.’
Meer over Zen en Zing en muziek
Deze tekst werd eerder, in januari 2015, in het BD geplaatst.
