• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boekbespreking » Berg van de ziel altijd aan de andere kant van de rivier

Berg van de ziel altijd aan de andere kant van de rivier

30 maart 2015 door gastauteur

In 1987 brengt Gao Xingjian (1940) een officieel schrijversbezoek aan Frankrijk. Hij besluit om niet meer terug te keren naar China en kiest voor een leven in ballingschap in Parijs. Deze beslissing legt hem geen windeieren: In 2000 ontvangt hij de Nobelprijs Literatuur. Vóór de grote omwenteling in zijn leven verdient hij een bescheiden inkomen  van zijn inktschilderijen. Zijn theaterstukken, gedichten en verhalen waren nauwelijks gekend in het Westen. Maar alles in ’t leven is evolutie!

Tekst André de Nys.

In 1983 kreeg de schrijver te horen dat hij longkanker had.  Kort daarna bleek het een foute diagnose te zijn. Maar veel tijd om zich hierover te verheugen was er niet. Er deden immers geruchten de ronde dat er plannen waren om Gao Xingjian te verbannen naar de Chinese strafkampen omdat zijn schrijverijen beschouwd werden als “ geestelijke vervuiling ”.   De schrijver ontvlucht Peking en begint een maandenlange zwerftocht langs de Yangzi-rivier in Zuid China.

Hij gaat in zijn geboorteland op zoek naar de “ Berg van de ziel “.  Enkele jaren verzeild hij in Parijs.

Berg van de Ziel
Berg van de Ziel

De roman “ Berg van de ziel “ is veel meer dan een autobiografisch reisverslag. De queeste van de schrijver is een metafoor voor de zoektocht van de mens naar innerlijke rust en vrijheid.

Hoe blijf je als kunstenaar overeind in een samenleving waarin de Culturele Revolutie van Mao elke vaste waarde in  ’t leven vervangt door repressie, corruptie en vernietiging van de natuurlijke rijkdommen? Gao denkt antwoorden te vinden bij de nog levende culturen van de minderheden in Zuid China. Hij neemt de lezer mee naar afgelegen bergstreken waar rituelen voor de voorouders en oude volksliedjes nog een levend cultureel erfgoed zijn.

De IK persoon in het verhaal komt terecht in taoïstische en boeddhistische kloosters.

Naarmate we dieper in die mysterieuze werelden doordringen, wordt het steeds duidelijker dat de reiziger zijn zielenrust nooit zal vinden.  Waar hij ook zoekt, de berg van de ziel bevindt zich altijd aan de andere kant van de rivier.

Het boek van Gao lezen is als in een warm bad stappen en in stilte genieten van de vele contemplatieve en poëtische gedachten die in je schoot vallen.  Je wordt als lezer meegenomen in een rollercaster van korte verhalen, afwisselend verteld vanuit het standpunt van twee hoofdpersonages :  IK en JIJ.

Tijdens hun omzwervingen worden talrijke half vergane herinneringen terug tot leven gewekt.Een eenvoudige hardwerkende oom,  wordt plots een ware held. Een jeugdvriendin wordt uitgehuwelijkt.  Er wordt geflirt met zelfmoordplannen …

De “IK” hoofdpersoon ontmoet vele onderdrukte vrouwen die hun seksuele driften nauwelijks onder controle hebben.  En idem dito geldt voor talrijke opportunisten die  “Ik”  trachten mee te sleuren in corrupte praktijken die enkel dienen om het ego en de bankrekening aan te dikken.

Maar onze vluchteling engageert zich nooit.  De reiziger moet verder.  Zijn missie is de strijd aanbinden met de tragiek van de menselijke zwakten ; bezit, macht, eenzaamheid…

Meer dan eens verwijst Gao  naar de Drieklovendam op de Yangtze rivier, het megalomane project dat het leven van miljoenen mensen ingrijpend wijzigde en de aftakeling van de al zwaar geteisterde oerbossen nog bespoedigde. In natuurreservaten ontdekken we de reuzenpanda en even verder in een klif ; hangende lijkkisten en de drie hoogste TAO-zuiverheden.   Het taoïsme, het filosofisch-religieuze systeem dat stevig verankerd zit in de Chinese bodem, misschien is dat wel de Berg van de ziel?

Gao heeft onmiskenbaar een grote sympathie voor de Tao. Het is  geen toeval dat  Berg van de ziel  81 hoofdstukken telt, precies evenveel als de Tao Te Tsing van Lao Tze.   Maar de innerlijke rust van het kluizenaarsbestaan in een taoïstisch klooster ziet onze reiziger niet zitten.  Daarvoor is de roep naar de mensenwereld te sterk.

Een  belangrijk thema in het boek is de scepsis  van de schrijver tegenover alles wat algemeen aanvaard wordt en als norm wordt gesteld. En daar werden de volgelingen van  vadertje Mao meer dan waarschijnlijk niet gelukkig van!

Op het einde van de roman dwaalt de reiziger ononderbroken door de sneeuw. Als we deze metafoor aanvullen met  enkele citaten, her en der uit het boek geplukt, dan komen we kort bij de essentie die Gao ons wil meegeven.

“ De sneeuw heeft alle ideeën en betekenissen geabsorbeerd .”
“ Terwijl ik deed alsof ik het snapte, snapte ik er nog altijd niks van.  In feite begreep ik niets!”

Tenzij misschien dit:
“ De ware reiziger kent geen doel. De beste reiziger is iemand die geen doel heeft.”

De nagestreefde zielenrust blijft als een onbereikbare wortel voor de neus van de zoekende ezel bungelen. En het blijft maar sneeuwen!

Avatar Andre De NysAndré De Nys is recensent moderne- en actuele beeldende kunst voor verschillende culturele tijdschriften in Vlaanderen. Verder leidt hij Sankova, een platform voor cultuur- en stiltebeleving voor de regio Antwerpen. In zijn vrije tijd ontstaan er schilderijen en gedichten  die getuigen van zijn zoektocht naar een universele spiritualiteit.  Twee sterke figuren begeleiden hem in zijn atelier. Naast een foto van Thich Nhat Hanh hangt een vergeelde middeleeuwse ets met daarop Franciscus van Assisi. Ze vormen samen zijn bron van inspiratie … hun teksten liggen her en der verspreid tussen de tubes verf , potloden en borstels. De stilte in het atelier doet de rest.

De inktschilderijen van Gao werden samengebracht in een prachtige retrospectieve , nog tot einde mei  te zien in Brussel  www.museumvanelsene.be

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boekbespreking Tags: André De Nys, Berg van de ziel, Gao, natuurlijke rijkdommen, zielerust

Lees ook:

  1. ‘Ik voel een sereniteit die ik nooit eerder heb ervaren’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Halte Hertenkamp – Bevrijd je, de lach zal je nooit meer verlaten
  • Pleidooi voor verwondering
  • haiku
  • Geen dood, geen vrees (34) – Diep kijken
  • Verlichting is geen metenschap

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens