Henk van Kalken beschrijft zijn jonge jaren in het boek ‘De steenrode jas’. Uit huis geplaatst vanwege ernstige mishandelingen door zijn vader, komt hij terecht in kindertehuizen in Amersfoort waar fysieke en geestelijke vernederingen, mishandelingen en seksueel misbruik de situatie thuis blijken te kunnen overtreffen.
In het boek komt het jochie, Hennie, op indringende wijze tot leven in een verhaal van jarenlange vernedering en mishandeling.
De geschiedenis speelt zich af in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw. Hennie wordt in 1953, hij is bijna negen jaar, onder auspiciën van een soort ‘kinderbescherming’ in ‘huize Berkenbergje’ (*) geplaatst. Een tehuis waar zowel jongens als meisjes wonen. Later komt hij in ‘de Veldhoen’ met alleen jongens, waar het kindertrauma-regime nog ernstiger vormen blijkt te kunnen aannemen dan in het lieflijk klinkende ‘Berkenbergje’. In 1958 mag de jongen weer terug naar zijn ouderlijk huis.
Het boek is confronterend, maar zo geschreven dat je door wilt lezen. Er moet toch ergens licht zijn in deze duisternis en ellende? Het verhaal is direct geschreven, sleurt je de wereld en de ziel in van het kleine joch. De intermezzo’s in het boek en de afstandelijke humor maken het draaglijk de confrontatie met deze werkelijkheid tot het einde toe lezend vol te houden.
Wat nawerkt na het lezen zijn gevoelens en gedachten als: wat een taaiheid om dit te kunnen doorstaan! Wat een levenskracht. Wat een wonder dat Hennie zich niet in de knop laat breken en er een volwassen en liefhebbend wezen uit groeit. Een bloem blijkt ook te kunnen opgroeien en bloeien op een mestvaalt, al is dat niet gegeven aan elk medeslachtoffer van Hennie.
Vragen die niet gesteld worden (en zeer waarschijnlijk niet te beantwoorden zijn, anders dan in algemene filosofische zin): waar komt toch zoveel haat en agressie vandaan van meerdere volwassenen (man en vrouw) in het verhaal van Hennie; en waarom hebben zij die het zagen of vermoedden niet ingegrepen?
Het verhaal speelt in de vorige eeuw, kort na de Tweede Wereldoorlog. De omstandigheden zijn nu toch drastisch anders? Dit kan nu toch niet meer voorkomen? Toch?
Het boek is te bestellen via https://www.uitgeverijeigenzinnig.nl/
(*) De namen van de tehuizen zijn gefingeerd.
