Het Jacques den Boer archief bestaat o.a. uit: naslagwerken, overzichten, chronologieën, correspondenties, kladversies, kopieën van relevante artikelen, enz. Alles werd door hem persoonlijk verzameld en samengesteld, met als resultaat: een unieke bron van kennis inzake de geschiedenis van het boeddhisme zoals dat zich in Nederland ontwikkelde.
Zen
Grondeloosheid
Het is de simpele vaststelling dat er geen zekerheden zijn. Er is geen zekerheid dat ik morgen nog leef. De kans bestaat dat ik al dood ben als deze tekst jou bereikt. Ik ken geen enkele andere leer die grondeloosheid op die manier als uitgangspunt neemt in plaats van het te verbloemen. Maar maak je geen zorgen. McMahan maakt in het eerste deel van zijn artikel duidelijk, dat het boeddhisme, voor wie dat wil, genoeg grond biedt om op te staan.
De ijzeren ring
Ontwaak als een leerling die voor het eerst naar school gaat,
leg een smetteloos vel wit papier op je tafel
om verslag van de dag te doen
en laat het aan het eind van de dag achter als een paar oude versleten schoenen.
Gemene genen
Wij mensen zijn pas vrij kort van ons nomadische bestaan overgeschakeld naar een sedentair en zelfs nog recenter naar een stedelijk bestaan. Volgens Vlerick staan onze genen nog in de nomadische stand. Het gevolg is dat we eigenlijk niet geschikt zijn voor het leven dat we leiden en dat we er daarom aan lijden. Boekbespreking.
De nooit beantwoorde brief van de zen-abt in Kyoto
Soms werd Van de Wetering druistig. Dan klom hij ‘s nachts over de muur van het klooster. In de nauwe stegen van Kyoto bezocht hij zekere lokalen, met saké en goedlachse meisjes.
Het mahayana boeddhisme en het eten van vlees
Jammer genoeg kent de regelgeving rondom het eten van vlees en vis in bepaalde boeddhistische landen en scholen nog maar weinig volgelingen. Tibet en Japan zijn hiervan goede voorbeelden. Het ruige landschap en harde klimaat van Tibet vormen tezamen een geldige reden om het eten van vlees daar niet volledig uit te bannen.
‘Zenvol omgaan met de ziekte van Parkinson’
Ik leer te zitten en te lopen met mijn lichaam zoals het nu is. Dat geeft mij een groter lichaamsbewustzijn. Ik leer niet op de zaken vooruit te lopen. Steeds weer teruggaan naar wat er nu is.
Beeldgedicht – zijn –
…
Leegte of de afwezigheid van het iets
Boeddhisten mogen graag discussiëren of mediteren over het begrip leegte, in het Japans en Koreaans ook wel benoemd als ‘mu’.
Nathan – Zen zonder zen
Om bewust te leven, zoals binnen het zenboeddhisme, bewust de afwas doen, bewust lopen, in bewustzijn zitten (met andere woorden: leven met aandacht), heb je daarbij dan kloosters nodig? Zentuinen? Zenmeesters? Krishnamurti zei ooit eens: ‘Je hoeft geen boeddhist te zijn of te worden om geen vlees te eten.’
Boeddha in de bajes – echt vrij?
In november 2023 overleed Jan Veenendaal, vaste columnist en schrijver voor het BD. Hij bezocht jarenlang als vrijwilliger (langgestrafte) gedetineerden in gevangenissen en justitiële inrichtingen. Als boeddhist kwam hij van zijn kussen af. De komende tijd herplaatsen we zijn teksten over zijn gesprekken en inzet voor gedetineerden – en andere teksten, die hij onder meer schreef onder het pseudoniem Jacob Nieuwersluis.
Waarom fanatiek mediteren slecht is – maar ook goed
Mijn Japanse vrouw vond het bijzonder komisch dat Nederlandse mensen een zwarte soepjurk aantrokken en dan in een achterafzaaltje voor zenmonnik speelden. “Jullie westerlingen verwarren de parafernalia van de oosterse wijsheid met die wijsheid zelf”, zei ze dan altijd. Ik denk dat ze gelijk had. Zelf had mijn vrouw zeer occulte opvattingen over boeddhisme en shinto, het animistische Japanse volksgeloof. Ze bad iedere dag voor schrijntjes in de woonkamer, maar gaf nooit een serieuze toelichting. Toen ik vroeg waarom ze iedere dag bad, zei ze: “Omdat ik bid gaat het beter met mijn carrière.”
Boeken – Welkom in de werkelijkheid
In Welkom in de werkelijkheid demonstreert Verstegen zijn eigen vermogen tot openheid en verbinding die ik, met een knipoog naar de beroemde middeleeuws-Japanse zenmeester Dōgen ‘beoefening-en-realisatie’ zou willen noemen. Hij beschrijft deze inzichten niet vanuit spirituele navelstaarderij, maar juist om andere zoekers op de zenweg te inspireren.
Een gebroken hart is een open hart – samen stil voor vrede
‘Ja, we zien het gebeuren in Gaza: een getraumatiseerd volk reageert op een ander getraumatiseerd volk. Veiligheid en rechtvaardigheid strijden om het hardst. Woede en angst roepen geweld op. En geweld is weer voedsel voor nieuwe trauma’s.’
Sumi-e en Zen: Meditatieve kunst
Sumi-e is een vorm van Japans inktschilderen ontwikkeld door zenmonniken vanaf de 12de eeuw. Deze vorm van kunst werd samen met de eerste zengeschriften meegebracht door monniken vanuit China naar Japan, waar deze vorm van schilderen werd opgenomen als beoefening in de zenkloosters. De van oorsprong Chinese schilderkunst werd tot de kern teruggebracht tot een spontane, op de concentratie en ademhaling gebaseerde kunstvorm om tot de essentie van het onderwerp te komen.
Schrijven op een fractie van een millimeter van de leegte
De anticonceptie die mij vaak hindert om een inzicht te verwoorden, is over-enthousiasme op het moment van geboorte en kritiek achteraf op het verfrommelde, roodgevlekte kind. Eerst lijkt wat ik schreef geweldig, dan banaal, een overrijpe peer die op de grond is gevallen.
Ellen Eggerdink – Er zijn, daar gaat het om
In mijn leven zijn de daklozen, de vluchtelingen en de gevangenen de groepen mensen die mij het meest sterk raken. Bij de Zen Peacemakers zie ik ze allemaal langs komen in de programma’s en werkgroepen.
Boeken – Het Grote Zen Doe Boek
Aan de hand van persoonlijke ervaringen beschrijven de auteurs hun zoektocht naar evenwicht en rust. Dit doen ze op een originele manier, herkenbaar en met enige zelfspot. De thema’s geven je het gereedschap in handen om jouw individuele proces gestalte te geven. Op elk verhaal volgt verdiepende tekst en enkele oefeningen.
De verschrikkingen in Gaza
Mededogen roept op tot actie. Maar wat kan ik doen? Wel, in de eerste plaats mij bewust zijn van die keuzemogelijkheid. En dan is het maar de vraag waar ik sta. Ik kan het conflict in Gaza niet oplossen. Ik kan alleen maar mijn verantwoordelijkheid nemen op de plek waar ik sta. Ik kan proberen goed om te gaan met de mensen rondom mij.
Ardan – hoe is het met jouw verlichting
…
Nathan – Het denken
Als we liefde in ons hart hebben, kan het denken niet overheersen. En als we zien en begrijpen dat de denker en het denken hetzelfde zijn, zal er geen sprake zijn van een innerlijke strijd. Dan pas zijn we normaal denkende- en liefdevolle wezens.
‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’
‘Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’
Jiun Hogen roshi – Vijf soorten zen
Hoe kunnen we vrij zijn van dukkha? Hoe kunnen we vrij zijn van ontevredenheid en lijden? De Boeddha leert dat hebzucht, kwaadheid en onwetendheid de wortels zijn van ons lijden. Hoe kun je ervoor zorgen dat je niet meer kwaad wordt, dat je niet meer hebzuchtig bent, dat je niet meer onwetend bent?
Zen Spirit en Zen Peacemakers Lage Landen – ‘Samen stil voor vrede’
De deelnemers gaan in stilte mediteren voor vrede en openen daarbij hun hart met velen tegelijk om met compassie en gelijkmoedigheid aanwezig te zijn bij het peilloze leed door (oorlogs)geweld dat momenteel in de wereld plaatsvindt.
