• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Reine Land » Taigu – De wijsheid van de wereld en het vers van berouw

Taigu – De wijsheid van de wereld en het vers van berouw

12 juli 2018 door Jules Prast

Wat een kwaad karma kun je uit onwetendheid met je mond en gedachten aanrichten, zij het misschien ook onbedoeld. Nu, hier, op deze plaats, toon ik voor dit alles mijn berouw.

Met mijn zenleraar Nico Tydeman was ik onlangs verwikkeld in een diep gesprek over zen- en reine-landboeddhisme. Voor wie zich afvragen wat er nu precies gebeurt tussen leraar en student, laat ik verklaren hoe ongelooflijk waardevol het vertrouwen is dat een leraar je kan schenken wanneer hij zegt: “Ga ermee door die twee te vermengen, dat is jouw bijdrage die licht laat schijnen op de dharma.” Geen asymmetrie, geen machtsverhouding, maar vertrouwen en communicatie van hart tot hart. Zo kan (en hoort) het ook.

Voor deze zomer staan Honens Senchakushu en Shinrans Kyogyoshinsho op het program. Honen en Shinran zijn de aartsvaders van twee reine-landscholen waarvan de wortels teruggaan tot de Japanse middeleeuwen. De Kyogyoshinsho ken ik beter dan de Senchakushu, omdat ik Shinran beter ken dan Honen. Een lezer van het Boeddhistisch Dagblad attendeerde mij er onlangs in een reactie op, dat Honen zijn plaats als leraar van Shinran ook verdient. Zo kun je elkaar via de kolommen van het Boeddhistisch Dagblad ook op ideeën brengen, en vertrouwen schenken. Ik ga binnenkort op onze veranda in Frankrijk in de luwte van de zomerzon de Senchakushu en de Kyogyoshinsho eens naast elkaar lezen en onderling vergelijken.

Religieuze smeltkern

Sinds het moment dat ik, bijna vijf jaar geleden, mijn lekengeloften heb ontvangen (in zen noemen we dit jukai), gaat er geen dag voorbij of ik denk aan het vers van berouw, dat van deze ceremonie deel uitmaakt. Het vers luidt: “Al het kwade karma, van oudsher door mij begaan, vanwege zijn beginloze begeerte, haat en onwetendheid, geboren uit mijn lichaam, mond en gedachten, nu toon ik voor dit alles mijn berouw.” Zelden heeft iets zo’n indruk op mij gemaakt; het is een begin geworden van een diepe spirituele ervaring.

Zen gaat niet alleen over meditatie of mindfulness. Dit misverstand moet ik nog wel eens ontzenuwen. In het vers van berouw kom je, naar mijn idee, de sporen tegen van het vroege boeddhisme, van de vier waarheden en het achtvoudig pad. In het vers van berouw kun je de weerklank beluisteren van de onderlinge relatie die het boeddhisme altijd heeft gezien tussen de vergiften enerzijds en, onder andere, juist inzicht, juiste spraak en juist handelen anderzijds. Dit is de omlijsting van de religieuze smeltkern waarin de wijsheidservaring ligt besloten waarop zen uit is. Meditatie en mindfulness zijn binnen dit geheel onderdelen, maar erbuiten verliezen ze hun fundamentele betekenis.

Vanuit het perspectief van het reine-landboeddhisme is zen het smalle pad der wijsheid, voor slechts weinigen te begaan. Zen benadrukt onze boeddhanatuur, maar de strenge kloosterpraktijk en de geestelijke acrobatiek die daarbij horen, maakten zen volgens het reine-landboeddhisme zo’n moeilijke weg. Honen zegt dit, Shinran zegt dit. De repercussie voor de moderne lekenbeoefening in zen is: waar halen wij eigenlijk de pretentie vandaan dat de wijsheid voorbij alle wijsheid voor ons, amateurzitters en feilbare brekebenen, bereikbaar is? Welbeschouwd kun je deze vraag over zen óók stellen op basis van zijn hoogsteigen vers van berouw. De dharma-ervaring van het een beschijnt de dharma-ervaring van het ander. Dogen en Shinran, ik ben niet de eerste die dit opmerkt, staan dichter bij elkaar dan wij vaak menen; het zijn de onderscheiden scholen en hun volgelingen die, mede uit onwetendheid, het verschil zijn gaan benadrukken.

Zesde zintuig

De wijsheid van de wereld kan de wijsheid van de spiritualiteit in de weg zitten. De geest, whatever that may be, is in het boeddhisme vaak aangezien voor een zesde zintuig; niet omdat de geest de juistheid van onze intuïtie bevestigt, maar omdat deze in staat is waar te nemen wat er in werkelijkheid niet (meer) is, van vertekende, oude herinneringen en droom-waakervaringen tot en met eenhoorns en dienovereenkomstige voorstellingen die op zelfbedrog berusten. Lees Thich Nhat Hanhs boek Understanding Our Mind, dat de visie weergeeft van de kennistheorie van Yogacara, een boeddhistische filosofische school uit India en China, die tezamen met de leer van de leegte van grote invloed is geweest op de geschiedenis van zen.

Hoe feilbaar de geest als waarnemingsorgaan is, ondervond ik onlangs in een gedachtenwisseling met een sanghagenoot over een paar foto’s die ik op het internet aantrof. Ik begaf mij op het wankele pad van de perceptie, die heel anders bleek uit te vallen dan de ervaring van de mensen die bij het maken van de foto’s aanwezig waren geweest. Wat een kwaad karma kun je uit onwetendheid met je mond en gedachten aanrichten, zij het misschien ook onbedoeld. Maar toch, onbedoeld of niet, het kwaad was te vermijden geweest wanneer je eerst de feiten checkt voordat je je mond en gedachten de vrije loop laat. Nu, hier, op deze plaats, toon ik, Taigu, ter vermijding van enig misverstand, voor dit alles mijn berouw.

Mijn rationalisatie om mond en gedachten de vrije loop te laten, vooruitlopend op de factchecking, was dat, naast de wijsheid voorbij alle wijsheid van zen, de wijsheid van de wereld ook zijn eisen mag stellen. Maar ook dit geloof ik niet meer. Er is een fijne dynamiek aan het werk tussen het conventionele en het absolute, maar het conventionele gaat voorbij terwijl het absolute blijft. De wijsheid van de wereld kan eenvoudigweg geen voorrang nemen op de wijsheid voorbij alle wijsheid, omdat het twee verschillende grootheden zijn. Ook in dit opzicht heb ik mij van mijn feilbare kant laten zien, zeg ik bij nadere reflectie, nu ik er nog eens goed op en mee gezeten heb. Opnieuw toon ik, Taigu, ter vermijding van enig misverstand, nu, hier, op deze plaats, voor dit alles mijn berouw.

Waarvan graag acte.

Namu Amida Butsu,

Taigu

Categorie: Columns, Jules Prast, Reine Land, Zen Tags: brekebenen, Niko Tydeman, Shinran, smal pad, Taigu Prast, vers van berouw, wijsheid

Lees ook:

  1. Mijn vriend Shinran
  2. Dhammasabbatical
  3. Taigu – veranderlijk en onveranderlijk
  4. Jon Kabat-Zinn is geen hedendaagse Shinran

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Jules Prast

Jules (1961) schreef van 2012 tot 2025 regelmatig voor het Boeddhistisch Dagblad en sindsdien incidenteel. Bij het Kanzeon Zen Centrum Amsterdam ontving hij in 2013 de dharmanaam Taigu (‘grote dwaas’). Behalve van zen is hij een liefhebber van Shinran en de nembutsu. Parallellen tussen christendom en boeddhisme vormen een terugkerend thema in zijn werk. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het verschil tussen apofatisch spreken en katafatisch spreken
    • Sodis – de virtuele denkster 527
    • Officiële lancering van het herintroductieproject van de Gele Komkommer
    • ‘Politiek signaal’ Veldkamp helpt Palestijnen in Gaza niet
    • B’eter Groene goddelijke salade

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.