• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Mindfulness » Koerts kruistocht tegen mindfulness

Koerts kruistocht tegen mindfulness

21 december 2015 door Hans Gijsen

In het dagblad Trouw verscheen op veertien december het artikel ‘Eigenlijk is mindfulness hartstikke religieus’. Koert van der Velde.

Grappig dat Koert van der Velde zo fel tekeer gaat tegen mindfulness. Koert is zelf godsdienstwetenschapper, gepromoveerd op ‘flirten met God’. Uit de beschrijving van het boek ‘Religieuze belevenissen’ (2006) maak ik op dat hij het taboe rondom religie wil doorbreken. Nederlanders hebben een rijk religieus leven. Je zou dus verwachten dat hij religie in al zijn vormen mooi vindt.

Waarom dan met het gestrekte been erin als het om mindfulness gaat? Mindfulness is volgens Koert hartstikke religieus. Waarom de behoefte om het in een religieus hokje te plaatsen? En niet zomaar, nee, hartstikke! Is het een waarschuwing?

Zijn collega journalist Michiel Hulshof van Vrij Nederland heeft en elk geval zo geïnterpreteerd. Michiel doet er nog een schepje – zeg maar gerust berg – bovenop. Hij beschrijft Koerts boek met een titel die we doorgaans bij geenstijl.nl tegen komen: Mindfulness: de opmars van de ‘hier en nu maffia’. Wow, mindfulness is niet alleen een religie, nee, er zit ook nog een ondergrondse criminele organisatie achter. Wees waakzaam en alert! Het maffia-monster kan elk moment toeslaan. En er zijn al slachtoffers gevallen (onderschrift bij een man die met ontbloot bovenlijf die in een raamopening zit te mediteren).

Redding van politie en speciale anti-terreur eenheden kun je niet verwachten, want daar is de mindfulness-maffia al in geïnfiltreerd. Wie kan ons nog redden? Koert!?

Het is prima, en zelfs noodzakelijk, om kritisch te kijken naar de ontwikkelingen op het gebied van mindfulness. Zowel vanuit boeddhistische contexten als vanuit wetenschappelijke contexten is dat een gezonde activiteit. Maar dan wel gedegen en goed onderbouwd.

Wat betreft de relatie tussen mindfulness en boeddhisme beweert Koert de grootst mogelijke onzin. Volgens hem heeft mindfulness het boeddhisme ontmanteld.

Gestript is het centrale boeddhistische idee dat het leven lijden is. Flagrant onjuist. Koert heeft zelf de vier Edele Waarheden uit het boeddhisme gestript van de andere drie, namelijk oorzaak van het lijden, eind van het lijden en de weg naar het eind van het lijden (Dhamma).

Verbod op genieten? Vasten? De Boeddha onderwees juist de middenweg. Hij kwam erachter dat extreem vasten niet tot bevrijding leidde. Zwijgen? De Boeddha onderwees juist spreken.

Mediteren? De Boeddha onderwees het Nobele Achtvoudige pad.

Koert stript er zelf vrolijk op los. Kom gerust eens langs Koert, dan spijker ik je kennis over het boeddhisme bij. En neem gelijk de hele redactie Religie en Filosofie van Trouw mee, gezellig.

Als wetenschapper zou Koert toch beter moeten weten als hij zegt: De werking is wetenschappelijk bewezen, zeggen beoefenaars. Het venijn zit hem juist in de toevoeging ‘zeggen beoefenaars‘. Heeft hij de moeite genomen om te kijken of er wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de effecten van mindfulness? Zijn er geen wetenschappers die beweren dat er effecten zijn? Zijn er geen onderzoeksresultaten? Jawel, Koert, die zijn er op vele gebieden. En er is ook een wetenschappelijk discussie ten aanzien van de deugdelijkheid (betrouwbaarheid en validiteit) van al dat wetenschappelijk onderzoek. Zo is er bijvoorbeeld meta-onderzoek dat om onderzoekstechnische redenen een groot deel van het onderzoek naar de prullenbak verwijst. Ook hier, kritiek is oké, maar dan wel onderbouwd.

En dan het wegzetten van Jon Kabat-Zinn als een clown die het ene moment zus en het andere moment zo zegt. Kabat-Zinn is begonnen met het helpen van kankerpatiënten met pijnklachten, niet door middel van medicatie – die vaak bijwerkingen heeft -, maar door het combineren van yoga-oefeningen, body-scan en meditatie. Dat bleek te werken. In navolging daarvan hebben veel mensen met fysieke en/of geestelijke problemen baat bij deze methode. Werkt het bij iedereen? Neen, maar wel een aanzienlijk deel. Vanuit een boeddhistische context zeg ik: fijn dat er een mindfulness methode is die helpt het lijden van sommige mensen te verlichten.

Onderstaand stuk is een reactie op het artikel in Trouw en niet op het boek ‘Geen gezweef!’.

 

 

 

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Mindfulness Tags: Hans Gijsen, kruistocht, lijden, middenweg, spreken, Trouw, vier edele waarheden

Lees ook:

  1. Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (4)
  2. Tonny Kurpershoek-Scherft – De goede leer
  3. De grote schoonmaak van Buddhagosha
  4. Behoor tot niets, behoor tot alles

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Erna de Mol zegt

    21 december 2015 om 13:18

    Uit eigen ervaring kan ik gerust stellen, dat het beoefenen van yoga en meditatie mij een veel rustiger en gelukkiger mens heeft gemaakt! Na een leven met nogal veel trubbels en hectiek, kwam ik hier mee in aanraking. Het gegeven om nu met meer bewuste aandacht in het leven te staan; want dat kun je écht leren dmv yoga en meditatie/mindfulness, heeft
    mij een gelukkiger en ook prettiger mens gemaakt. Dankbaar ben ik hiervoor!!

  2. Dharmapelgrim zegt

    21 december 2015 om 13:48

    Misschien heb ik de Bijbel niet goed gelezen of verstaan, maar ik kom er allerlei verwijzingen in tegen naar “mindfulness”. Het probleem is alleen – denk ik – dat het indertijd niet zo werd genoemd, en dat menigeen later kennelijk niet heeft ingezien of wil / durft / kan inzien dat bijvoorbeeld Math 6 óók “mindfulness” inhoudt. Carpe Diem! Hoe mindfull wil je het hebben?
    Ik neem de vrijheid te baat te verwijzen naar mijn eigen website: http://www.dharmapelgrim.nl/Dharmaweg/Christus-Dharma/ Rest mij op te merken dat ik zonder Yoga nooit en te nimmer zo diep in “het christelijke” zou zijn gedoken.

  3. Annie de Jong zegt

    21 december 2015 om 17:09

    Ik heb het boek inmiddels wel gelezen en haal er hele andere dingen uit. Als je een stukje schrijft met als titel “Koerts kruistocht tegen mindfulness” is het toch handig om de moeite te nemen het boek ook te lezen. Dan kom je er achter dat er van een kruistocht tegen mindfulness geen sprake is.

    • Mavis zegt

      22 december 2015 om 22:06

      Er staat onderaan dat dit artikel een reactie is op het artikel in Trouw en niet op het boek.

  4. Koert van der Velde zegt

    21 december 2015 om 23:52

    Interessant te zien hoe als er dan eens een buitenstaander langskomt die zich in de levensbeschouwelijke praktijk van mindfulnessers verdiept en tot een aantal observaties komt, deze wordt ontvangen. In plaats van er eerst kennis van te nemen, gaat Hans Gijsen net als Edel Maex gelijk in de aanval.

    Gijsen en Maex vinden dat ze kritisch mogen zijn al hebben ze geen kennis genomen van het essay waarin tal van kanten van mindfulness de revue passeren, sommige verwerpelijk, andere veelbelovend. Ik ga niet te keer, voer geen kruistocht en zie geen complot. Ik maak een half journalistieke, half wetenschappelijke scan van een beweging, waar ik in principe neutraal tegenover sta. Zonder bang te zijn te wijzen op paradoxen, zwakke plekken en dode eindjes.

    Het komt niet uit christelijke hoek, zoals sommigen reageerders veronderstellen. Wie op Gijsen en Maex afgaat, laat zich slecht leiden. Zij gebruiken alleen een artikel in de krant waaruit ze veel meer halen dan er in zit.

    Gijsen vraagt zich af waarom ik mindfulness ‘in een religieus hokje plaats’. Ik laat in Geen Gezweef! zien dat mindfulness vaak religieuzer is dan men wil toegeven. Dat is wat onvolwassen maar dat is niet erg, maar als mindfulnesstrainers onder het mom dat er wetenschappelijk bewijs voor deze methode is, zelfs werken aan verplichte mindfulness beoefening bij overheid en bedrijfsleven, vind ik dat we dit aan de kaak moeten stellen – één van de zaken die in Geen Gezweef aan de orde komen.

    Gijsen vraagt retorisch of ik de moeite heb genomen om te kijken of er wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de effecten van mindfulness? Natuurlijk, kijk gewoon in het expres dun gehouden boekje. Enkele honderden effectstudies heb ik doorgenomen. Gijsen zegt terecht dat je alleen kritisch mag zijn als je gedegen onderzoek hebt gedaan. Alleen past Hans Gijsen dat niet op zichzelf toe.

  5. Ineke Touber zegt

    22 december 2015 om 08:05

    Beste Koert, Als je artikel in Trouw – dat ik t.a.v. Mindfulness en zijn grondlegger Jon Kabat-Zinn als negatief en suggestief heb ervaren – niet jouw boek weergeeft of in andere woorden als de Trouw-lezer eerst je boek moet lezen om je artikel in Trouw op juiste wijze te kunnen duiden, dan deugt dat artikel niet. Helaas heb ik het ‘veelbelovende’ van mindfulness dat kennelijk in je boek wel ter sprake komt niet uit je krantenartikel kunnen halen. Als ik je reacties op Edel Maex en Hans Gijsen lees kan ik slechts vermoeden dat je er eigenlijk nog niet zo heel veel van snapt.

Primaire Sidebar

Door:

Hans Gijsen

is psycholoog, zangpedagoog en voorzitter van de SIM. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
24 mrt
Zen Weekend
24 mrt 23
26 mrt
Kum Nye Yoga op Zondag Serie | Online | Start 26 maart
26 mrt 23
26 mrt
Filmmiddag
26 mrt 23
26 mrt
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
26 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen punt en lichaam vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 82 – eekhoornsindestad
    • Boeken – Goed leven als aardbewoners
    • Het einde van de wereld
    • De Salla sutta – een vergelijking van twee vertalingen en overpeinzingen over vertalen in het algemeen.

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens