Zoals het woord aangeeft is zelfrealisatie iets wat je niet aan anderen kunt overlaten. Het is iets wat je zélf moet doen.
Ontwaken—wakker worden—is een taak waar de beoefenaar zich persoonlijk moet van kwijten. Het is zijn levenstaak. Méér: het is zijn geboorterecht.
Zelfrealisatie of nibbana draagt niets esoterisch in zich. Esoterie is geen kenmerk van Dhamma. Zelfrealisatie staat ‘gewoon’ en uitsluitend voor de transformatie van het leven van de yogi. Een spirituele transformatie die het directe gevolg is van het verwerven van inzicht in de ware aard van de verschijnselen, fenomenen, dingen. Een verandering die —overeenkomstig de wet van Afhankelijk Ontstaan (P. paticca samuppada)—voortspruit uit een multitude van oorzaken (P. hetu’s) en voorwaarden (P. paccaya’s).
Bijgevolg is zelfrealisatie (door het cultiveren van een gunstige voedingsbodem voor de ontwikkeling van deze oorzaken en voorwaarden) een verandering die voor iedereen bereikbaar is.
Zelfrealisatie is genaakbaar op élk moment. Toegankelijk in dít leven. Voor ieder ‘die geen zand heeft op de oogleden’. Voor ieder die aandachtig (P. sati) én gelijkmoedig (P. upekkha) kijkt.
Sati + Upekkha = Vipassana.
