• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Viert een boeddhist kerstmis?

Viert een boeddhist kerstmis?

15 december 2019 door André Baets

Viert een boeddhist kerstmis?

Dit is een veel gestelde vraag. Viert een (bekeerde) boeddhist de feestdagen die traditiegetrouw in zijn/haar land bestaan?

Op 25 december vieren de christenen de geboorte van Jezus, de zoon van God. Omdat er in de boeddhistische filosofie geen scheppende en heersende God erkend wordt kan je dus verwachten dat een boeddhist de geboortedag van de zoon van God, kerstmis, niet viert.

Ik ken verschillende boeddhisten die kerstmis wel vieren. Jezus wordt door hen beschouwd als een groot bodhisattva (in de mahayana traditie wordt iemand die zichzelf opoffert en zijn/haar verlichting uitstelt om anderen te helpen een ‘bodhisattva’ genoemd). In die zin kan een boeddhist de geboorte van Jezus wel vieren.

Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de historische feiten betreffende kerstmis en National Geographic kan avonden vullen met pseudo-wetenschappelijk giswerk.

In het boeddhisme gaat men meer praktisch tewerk: zowel de geboorte, verlichting als de dood van de Boeddha worden op één en dezelfde dag gevierd; namelijk op Wesak. En geen boeddhist ligt er wakker van of dit nu historisch correct is of niet.

Maar er zijn wel overeenkomsten tussen Jezus en de Boeddha. Bijvoorbeeld wat betreft de conceptie.

In het christendom is er de ‘maagdelijke geboorte’ waarbij Jezus zonder toedoen van een man uit Maria is geboren en verwekt werd door de heilige Geest (Mattheüs 1:20) en in het verhaal van de Boeddha droomde zijn toekomstige moeder Maya dat ze danste met een jonge olifant en dat deze met zijn slurf langs haar zijde bij haar binnendrong. Blijkbaar mag er bij de conceptie van spiritueel hoogstaande mensen geen seks aan te pas komen.

Ook na de geboorte is er nog een overeenkomst. Een engel komt de herders vertellen dat de Messias, de Verlosser, is geboren (Lucas 2:8-11). Bij de Boeddha doet de ziener Asita de voorspelling dat Siddhattha Gotama, de latere Boeddha, ofwel een groot werelds leider ofwel een spiritueel leraar zou worden.

Wat het einde betreft zijn er wel duidelijke verschillen. Waar de Boeddha, alvorens aan de gevolgen van een voedselvergiftiging te sterven, de gezegende ouderdom van 80 jaar bereikte haalde Jezus zelfs de pensioengerechtigde leeftijd niet en kwam door geweld om het leven.

Het uitspreken van wensen op zowel kerstmis als Wesak, is dan weer wel een punt van overeenkomst.

Toch een kanttekening bij de, in Vlaanderen, traditionele wens:

“Vrede op aarde aan alle mensen van goede wil”.

Ui t boeddhistisch standpunt, waar mededogen, gelijkmoedigheid, liefdevolle vriendelijkheid en vergeving centraal staan (de hel in het boeddhisme is geen eeuwige straf maar een tijdelijke training) zou de wens eerder moeten klinken:

“Vrede op aarde aan alle mensen van slechte wil”.

We spreken de wens uit dat deze mensen vrede kennen. Want juist zij hebben de steun en mededogen van hen die in ‘vrede’ leven nodig om hun onwetendheid betreffende de gevolgen van onheilzame daden voor zichzelf en anderen te beseffen. Je wenst toch ook niet iemand die in blakende gezondheid verkeert veel beterschap toe; een zieke wens je beterschap.

Het nieuwe jaar of als ik ooit eens vijf minuten tijd heb…

Het maken van voornemens is zowat een internationale sport. Je kan niet met enkele vrienden samen zijn of er is wel iemand die zegt dat hij zich voorgenomen heeft dit of dat te veranderen. Te stoppen met roken, vroeger op te staan, meer te sporten, minder voor de computer te zitten, meer te mediteren, enz. Er is altijd wel iemand met een goed voornemen. En daar is op zich niets mis mee. Ware het niet dat die voornemens zelden in de praktijk worden gebracht.

Nieuwjaar, het afsluiten van het oude en het begin van een nieuw jaar is de periode bij uitstek om voornemens te maken. Een frisse nieuwe start met alles erop en eraan. De nieuwjaarsbrieven van onze klein- en petekinderen puilen uit van de wensen en goede voornemens. Nu ja, vroeger toch. Waar is de tijd…: nieuwjaarsbrief voor ‘tante nonneke’ anno 1949:

” Eerwaarde tante,
Wat ben ik blijde dat het Nieuwjaar is!
Nu mag ik eens zeggen, hoe gaarne ik U zie.
Dat lief Jezuke U zegene, U een lang leven schenke en U daarna mild belone in den hemel.
Ik beloof U altijd braaf te zijn en een heel jaar mijn best te doen op school en thuis.
Uw liefhebbend neefje,

Jozef Vandromme, Westouter, 1 januari 1949″.

Bij een peiling naar de voornemens voor het nieuwe jaar staan ‘grenzen trekken’ en ‘meer tijd voor mezelf’ vooraan; goed voor samen 50%. 20% gaat voor ‘gezonder en bewuster leven’ en slechts 1% heeft als voornemen een baksteen of kind in de buik. Een kwart zegt geen specifieke voornemens te hebben. Nog een opmerkelijk antwoord: “Ik heb bij het begin van het nieuwe jaar geen tijd voor goede voornemens; de solden (uitverkoop) beginnen al”.

Waarom is het toch zo moeilijk om voornemens waar te maken?

Een voornemen is steeds gekoppeld aan een verandering van een gewoonte, een meestal hardnekkige gewoonte. En dat is het grote struikelblok. We zijn allemaal gewoontebeesten. Als er iets verandert, langzaam, voorspelbaar en gecontroleerd, dan hebben we daar minder problemen mee. Maar een radicale, onverwachte ommezwaai is moeilijk te verteren.

Als deze ommezwaai echt extreem en voor de buitenwereld duidelijk zichtbaar is, vinden we dit wel een tijdje oké. Een drastische verandering in voedingsgewoonten of een inschrijving bij de plaatselijke BASE jump club zijn kicks, iets waar we naar kunnen verlangen. Maar zoals alle kicks verwateren ook deze snel omdat er nooit volledig aan onze verwachtingen wordt voldaan. Het kost bijvoorbeeld veel moeite en inzet of er gaat veel tijd over alvorens we enig resultaat zien. En dan vermindert het enthousiasme en gaan we op zoek naar een volgende uitdaging.

Ook het tijdstip van de verandering leggen we in ons voornemen vast: nieuwjaar, onze verjaardag, de vakantieperiode, de lente … Alle datums in de toekomst zijn goed; zolang we maar niet ‘nu’ moeten beginnen.

We zijn allemaal meesters, nee grootmeesters, in het uitstellen. Plannen worden gemaakt. ‘D-day’ wordt weken, soms maanden voor ons uit geschoven.

Zo ontmoette ik eens een jonge astroloog. Hij leefde gezond op één hapering na: hij was een verstokt roker. Geen alcohol, gezonde voedingsgewoonten, op tijd naar bed… maar een kettingroker eerste klas. Toen zijn rokersverslaving op een keer ter sprake kwam was zijn antwoord: “Ik weet het, maar ik kan er nu niets aan doen want volgens mijn horoscoop staan mijn planeten momenteel niet in een geschikt figuur om met roken te stoppen”. Alle redenen, zelfs de stand van sterren en planeten, zijn goed om maar niet aan een drastische verandering te moeten beginnen.

Maar als we dan toch zo’n kampioenen zijn in het uitstellen, waarom stellen we dan het uitstellen niet uit? Dat zou pas mooi zijn. Als we nu eens in plaats van ons voornemen uit te stellen nu eens dat uitstellen, uitstellen en onverwijld beginnen met dat wat we willen veranderen, wat we willen bereiken?

De Boeddha heeft het over toewijding aan het pad en over discipline; over vastberadenheid in onze praktijk en streven naar verlichting.

In de suttas komt regelmatig volgende passage voor:

“Toen dan bereikte de eerwaarde alleen, in afzondering levend, met niet aflatende ijver en energie het onovertroffen einddoel van het heilige leven [verlichting]. Hij besefte: “Vernietigd is geboorte, geleefd is het heilige leven, gedaan is wat gedaan moest worden, er is niets meer dat tot terugkomst hier leidt.” En zo werd de eerwaarde een van de heiligen [arahat].(1)

In de Maha-Parinibbana-Sutta staan de laatste woorden van de Boeddha genoteerd: “Welaan, monniken, ik zeg jullie, wat de mens bezielt, is aan vergankelijkheid onderhevig. Streeft niet aflatend!”

De Boeddha zegt ‘streeft niet aflatend’. Hij zegt niet “als het jullie eens past of als jullie eens even tijd en zin hebben, beoefen dan de Dhamma”. Hij zegt ook niet: “neem jullie voor om op een keer in de toekomst, als het jullie uitkomt, de Dhamma te beoefenen”. Nee, de Boeddha heeft maar één laatste boodschap voor zijn volgelingen, voor ons: “Streeft niet aflatend”.

We kennen allemaal het gezegde: “De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens”.

In een Boeddhistische context zou dit gezegde zo kunnen klinken: “De weg naar wéér een volgend leven is geplaveid met goede voornemens”.

1.De Breet & Janssen De verzameling van middellange leerredes. MN 57 vers 15; MN 73 vers 26; MN 82 vers 142.De Breet & Janssen De verzameling van lange leerredes. DN 16 6.7
Dit artikel verscheen al eerder in het Boeddhistisch Dagblad.

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Andre Baets, Boeddhisme, Buddhavacana, Columns, Dharma en filosofie Tags: acht basisregels, André Baets, Boeddhisme, Kerst, Nieuwjaar, vesak, viering, voornemens

Lees ook:

  1. Viert een boeddhist kerstmis?
  2. Viert een boeddhist Kerstmis?
  3. Viert een boeddhist Kerstmis?
  4. Viert een boeddhist Kerstmis?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Ruud van Bokhoven zegt

    16 december 2019 om 18:35

    Een boeddhist heeft geen verplichtingen en maakt zijn keuze naar eigen geweten.
    Kerstdagen in dit geval kan je ook met je familie vieren zoals je het zelf wilt en in mijn geval kies ik er voor geen kerstliederen tijdens een mis in de kerk te gaan zingen, maar bezoekt graag wel kerken om hun bouw en niet om hun religie.
    Voornemens is een goede zaak, maar moet dit speciaal alleen in het begin van een nieuw jaar.
    Wat betreft vrede op aarde, dat is een zaak om daar het gehele jaar voor te strijden en niet alleen met de kerstdagen.
    Gebruik je kennis en je weet de juiste weg te vinden.
    Namasté ?

Primaire Sidebar

Door:

André Baets

Boeddhist en auteur (Kagyu, Zen en Theravada). André publiceert op zijn site Buddhavacana (woorden van de Ontwaakte) en het Boeddhistisch Dagblad sutta’s uit de Pali-Canon. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Verlichting is wat er wegvalt als alles overblijft
    • Het jaar 2022 – dag 221 – zwervendedood
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Halte Hertenkamp – Wie buigt er voor Selim…
    • Guy – Woorden

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens