• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Viert een boeddhist kerstmis?

24 december 2014 door André Baets

Viert een boeddhist kerstmis?

Dit is een veel gestelde vraag. Viert een (bekeerde) boeddhist de feestdagen die traditiegetrouw in zijn/haar land bestaan?

Op 25 december vieren de christenen de geboorte van Jezus, de zoon van God. Omdat er in de boeddhistische filosofie geen scheppende en heersende God erkend wordt kan je dus verwachten dat een boeddhist de geboortedag van de zoon van God, kerstmis, niet viert.

Ik ken verschillende boeddhisten die kerstmis wel vieren. Jezus wordt door hen beschouwd als een groot bodhisattva (in de mahayana traditie wordt iemand die zichzelf opoffert en zijn/haar verlichting uitstelt om anderen te helpen een ‘bodhisattva’ genoemd). In die zin kan een boeddhist de geboorte van Jezus wel vieren.

Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de historische feiten betreffende kerstmis en National Geographic kan avonden vullen met pseudo-wetenschappelijk giswerk.

In het boeddhisme gaat men meer praktisch tewerk: zowel de geboorte, verlichting als de dood van de Boeddha worden op één en dezelfde dag gevierd; namelijk op Wesak [25 mei 2013]. En geen boeddhist ligt er wakker van of dit nu historisch correct is of niet.

Maar er zijn wel overeenkomsten tussen Jezus en de Boeddha. Bijvoorbeeld wat betreft de conceptie.

Kerststal Wikimedia 800px-KerststalIn het christendom is er de ‘maagdelijke geboorte’ waarbij Jezus zonder toedoen van een man uit Maria is geboren en verwekt werd door de heilige Geest (Mattheüs 1:20) en in het verhaal van de Boeddha droomde zijn toekomstige moeder Maya dat ze danste met een jonge olifant en dat deze met zijn slurf langs haar zijde bij haar binnendrong. Blijkbaar mag er bij de conceptie van spiritueel hoogstaande mensen geen seks aan te pas komen.

Ook na de geboorte is er nog een overeenkomst. Een engel komt de herders vertellen dat de Messias, de Verlosser, is geboren (Lucas 2:8-11). Bij de Boeddha doet de ziener Asita de voorspelling dat Siddhattha Gotama, de latere Boeddha, ofwel een groot werelds leider ofwel een spiritueel leraar zou worden.

Wat het einde betreft zijn er wel duidelijke verschillen. Waar de Boeddha, alvorens aan de gevolgen van een voedselvergiftiging te sterven, de gezegende ouderdom van 80 jaar bereikte haalde Jezus zelfs de pensioengerechtigde leeftijd niet en kwam door geweld om het leven.

Het uitspreken van wensen op zowel kerstmis als Wesak, is dan weer wel een punt van overeenkomst.

Toch een kanttekening bij de, in Vlaanderen, traditionele wens:

“Vrede op aarde aan alle mensen van goede wil”.

Ui t boeddhistisch standpunt, waar mededogen, gelijkmoedigheid, liefdevolle vriendelijkheid en vergeving centraal staan (de hel in het boeddhisme is geen eeuwige straf maar een tijdelijke training) zou de wens eerder moeten klinken:

“Vrede op aarde aan alle mensen van slechte wil”.

We spreken de wens uit dat deze mensen vrede kennen. Want juist zij hebben de steun en mededogen van hen die in ‘vrede’ leven nodig om hun onwetendheid betreffende de gevolgen van onheilzame daden voor zichzelf en anderen te beseffen. Je wenst toch ook niet iemand die in blakende gezondheid verkeert veel beterschap toe; een zieke wens je beterschap.

Het nieuwe jaar of als ik ooit eens vijf minuten tijd heb…

Het maken van voornemens is zowat een internationale sport. Je kan niet met enkele vrienden samen zijn of er is wel iemand die zegt dat hij zich voorgenomen heeft dit of dat te veranderen. Te stoppen met roken, vroeger op te staan, meer te sporten, minder voor de computer te zitten, meer te mediteren, enz. Er is altijd wel iemand met een goed voornemen. En daar is op zich niets mis mee. Ware het niet dat die voornemens zelden in de praktijk worden gebracht.

Nieuwjaar, het afsluiten van het oude en het begin van een nieuw jaar is de periode bij uitstek om voornemens te maken. Een frisse nieuwe start met alles erop en eraan. De nieuwjaarsbrieven van onze klein- en petekinderen puilen uit van de wensen en goede voornemens. Nu ja, vroeger toch. Waar is de tijd…: nieuwjaarsbrief voor ‘tante nonneke’ anno 1949:

” Eerwaarde tante,
Wat ben ik blijde dat het Nieuwjaar is!
Nu mag ik eens zeggen, hoe gaarne ik U zie.
Dat lief Jezuke U zegene, U een lang leven schenke en U daarna mild belone in den hemel.
Ik beloof U altijd braaf te zijn en een heel jaar mijn best te doen op school en thuis.
Uw liefhebbend neefje,

Jozef Vandromme, Westouter, 1 januari 1949″.

Bij een peiling naar de voornemens voor het nieuwe jaar staan ‘grenzen trekken’ en ‘meer tijd voor mezelf’ vooraan; goed voor samen 50%. 20% gaat voor ‘gezonder en bewuster leven’ en slechts 1% heeft als voornemen een baksteen of kind in de buik. Een kwart zegt geen specifieke voornemens te hebben. Nog een opmerkelijk antwoord: “Ik heb bij het begin van het nieuwe jaar geen tijd voor goede voornemens; de solden (uitverkoop) beginnen al”.

Waarom is het toch zo moeilijk om voornemens waar te maken?

Een voornemen is steeds gekoppeld aan een verandering van een gewoonte, een meestal hardnekkige gewoonte. En dat is het grote struikelblok. We zijn allemaal gewoontebeesten. Als er iets verandert, langzaam, voorspelbaar en gecontroleerd, dan hebben we daar minder problemen mee. Maar een radicale, onverwachte ommezwaai is moeilijk te verteren.

Als deze ommezwaai echt extreem en voor de buitenwereld duidelijk zichtbaar is, vinden we dit wel een tijdje oké. Een drastische verandering in voedingsgewoonten of een inschrijving bij de plaatselijke BASE jump club zijn kicks, iets waar we naar kunnen verlangen. Maar zoals alle kicks verwateren ook deze snel omdat er nooit volledig aan onze verwachtingen wordt voldaan. Het kost bijvoorbeeld veel moeite en inzet of er gaat veel tijd over alvorens we enig resultaat zien. En dan vermindert het enthousiasme en gaan we op zoek naar een volgende uitdaging.

Ook het tijdstip van de verandering leggen we in ons voornemen vast: nieuwjaar, onze verjaardag, de vakantieperiode, de lente … Alle datums in de toekomst zijn goed; zolang we maar niet ‘nu’ moeten beginnen.

We zijn allemaal meesters, nee grootmeesters, in het uitstellen. Plannen worden gemaakt. ‘D-day’ wordt weken, soms maanden voor ons uit geschoven.

PitcherPlantsZo ontmoette ik eens een jonge astroloog. Hij leefde gezond op één hapering na: hij was een verstokt roker. Geen alcohol, gezonde voedingsgewoonten, op tijd naar bed… maar een kettingroker eerste klas. Toen zijn rokersverslaving op een keer ter sprake kwam was zijn antwoord: “Ik weet het, maar ik kan er nu niets aan doen want volgens mijn horoscoop staan mijn planeten momenteel niet in een geschikt figuur om met roken te stoppen”. Alle redenen, zelfs de stand van sterren en planeten, zijn goed om maar niet aan een drastische verandering te moeten beginnen.

Maar als we dan toch zo’n kampioenen zijn in het uitstellen, waarom stellen we dan het uitstellen niet uit? Dat zou pas mooi zijn. Als we nu eens in plaats van ons voornemen uit te stellen nu eens dat uitstellen, uitstellen en onverwijld beginnen met dat wat we willen veranderen, wat we willen bereiken?

De Boeddha heeft het over toewijding aan het pad en over discipline; over vastberadenheid in onze praktijk en streven naar verlichting.

In de suttas komt regelmatig volgende passage voor:

“Toen dan bereikte de eerwaarde alleen, in afzondering levend, met niet aflatende ijver en energie het onovertroffen einddoel van het heilige leven [verlichting]. Hij besefte: “Vernietigd is geboorte, geleefd is het heilige leven, gedaan is wat gedaan moest worden, er is niets meer dat tot terugkomst hier leidt.” En zo werd de eerwaarde een van de heiligen [arahat].(1)

In de Maha-Parinibbana-Sutta staan de laatste woorden van de Boeddha genoteerd: “Welaan, monniken, ik zeg jullie, wat de mens bezielt, is aan vergankelijkheid onderhevig. Streeft niet aflatend!” (2)

De Boeddha zegt ‘streeft niet aflatend’. Hij zegt niet “als het jullie eens past of als jullie eens even tijd en zin hebben, beoefen dan de Dhamma”. Hij zegt ook niet: “neem jullie voor om op een keer in de toekomst, als het jullie uitkomt, de Dhamma te beoefenen”. Nee, de Boeddha heeft maar één laatste boodschap voor zijn volgelingen, voor ons: “Streeft niet aflatend”.

We kennen allemaal het gezegde: “De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens”.

In een Boeddhistische context zou dit gezegde zo kunnen klinken: “De weg naar wéér een volgend leven is geplaveid met goede voornemens”.

1.De Breet & Janssen De verzameling van middellange leerredes. MN 57 vers 15; MN 73 vers 26; MN 82 vers 142.De Breet & Janssen De verzameling van lange leerredes. DN 16 6.7

Dit artikel verscheen al eerder in het Boeddhistisch Dagblad.

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Buddhavacana, Columns, Dharma en filosofie Tags: acht basisregels, André Baets, Boeddhisme, Kerst, vesak

Lees ook:

  1. Viert een boeddhist kerstmis?
  2. Vesak: Geboorte, ontwaken en dood van de Boeddha
  3. Evam me sutam, aldus heb ik gehoord…
  4. Viert een boeddhist Kerstmis?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Manu zegt

    24 december 2014 om 14:01

    even een feit de wereld uit jagen: Jezus is niet geboren zonder toedoen van een man!! De “onbevlekte ontvangenis”van Maria. Wat in de volksmond “Maria die als maagd een kind kreeg” wordt. Betekent eigenlijk dat Maria zélf geboren werd zónder de Erfzonde. Want De Messias kon alleen uit een pure maagd geboren worden, uit iemand die geen erfzonde heeft. Vanaf het Aards paradijs en het incident met bijten in de appel… Is elke mens belast met de Erfzonde. Wil iedereen dat even in zijn/ haar algemene kennis- databank opslaan

Primaire Sidebar

Door:

André Baets

Boeddhist en auteur (Kagyu, Zen en Theravada). André publiceert op zijn site Buddhavacana (woorden van de Ontwaakte) en het Boeddhistisch Dagblad sutta’s uit de Pali-Canon. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 28 februari 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • 28 februari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 1 maart 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 3 maart 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 3 maart 2021
    Weten - Niet Weten | Cursus Lotus Trilogie online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Zó ontken je het klimaatvraagstuk óók. Dat kan anders!

gastauteur - 9 februari 2021

De crisis lijkt te groot, te massief om door de massa’s goed begrepen te kunnen worden. Let wel, het staat hier goed, die massa’s mensen zijn niet dom, er is niets neerbuigends bedoeld, maar de omvang van de problemen en de belangenstrijd er omheen zijn dermate groot dat begrip en theorie moeilijk ‘populair’ te maken zijn. Alleen maar roepen dat het ‘heel erg’ is, motiveert ook niet echt. En dan nog de (on)kosten van de benodigde maatregelen, wie draait ervoor op?

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Niet-weten is geen metenschap
  • De virtuele denkster 306
  • Thailand – Magha zoompuja met 200.000 boeddhisten op scherm van 280 meter
  • Limerick van Goff
  • Boeken – rattenvangers van het onbehagen

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens