Ik wil iedereen aanraden de serie van de Boeddhistische Blik ‘Van Dis en de Dalai Lama’ (let op de heerlijke volgorde van de personen in deze titel) te bekijken. Vorige week werd deel 1 uitgezonden, de komende woensdagen volgen via de NPO de andere afleveringen. Het is amusement met een serieus karakter.
Adriaan van Dis (1946) is door zijn lengte en intelligentie een man van statuur. In zijn wat lijzige stem ligt de milde ironie besloten. Hij is de juiste man- een ervaringsdeskundige, om het boeddhisme te doorgronden op zijn weg naar de Dalai Lama die hij dertig jaar geleden ook al interviewde.
Van Dis kwam vorige week terecht in het Franse Plum Village, het hoofdkwartier van de, wat in de NRC werd genoemd, mindfulnesgoeroe Thich Nhat Hanh. Het centrum trekt jaarlijks duizenden mensen. Van Dis sprak er met de hoofdnon die sinds Thich Nhat Hanh getroffen werd door een hersenbloeding de spirituele leiding over het centrum heeft. Hij wandelde al keuvelend op met de non die hem erop wees dat spreken tijdens het lopen, voor haar waarschijnlijk een vorm van meditatie, verboden is. Waarschijnlijk in het kader van: als je loopt dan loop je, als je zit dan zit je, als je praat dan praat je, maar niet tegelijk. Dat was Adriaan waarschijnlijk ontschoten. Even later stonden ze bij een kraampje met stenen en popjes, met een hoog Eftelinggehalte. Maar wel goed voor de omzet.
Van Dis dook op tijdens de loopmeditatie in het centrum en dook er ook weer uit. Misschien schrok hij net als ik van de grote groep mensen die kuddegewijs en zonder klinkende bellen om de hals over de paden en tussen de bomen in stilte en zonder dwang en tegenspraak de eersten die niet de laatsten waren volgden. Hier betalen ze 550 euro per week voor, boeddhisme is business geworden, sprak de schrijver met oog voor de realiteit. Boeddhistisch toerisme wordt dit ook wel genoemd. Al schijnt het wel zo te zijn dat sinds de dramatische ziekte van Thay de belangstelling voor Plum Village terugloopt.
Van Dis sprak ook met een jonge Nederlandse vrouw met een zeer gelukzalige uitdrukking op haar gezicht die je wel vaker tegen komt in boeddhistische kringen en vroeger bij de hippies, weet je wel. Het was haar bedoeling om een jaar in het centrum te verblijven en daarna de wereld in te trekken om het geleerde uit te dragen. Maar is het boeddhisme juist niet bedoeld om niets te leren? Ik vroeg me af of de jonge vrouw korting zou krijgen of gewoon de volle mep van 550 euro per week zou moeten betalen in hotel Plum Village. Zo kunnen je gedachten afdwalen, terwijl ik vroeger toch ook een tijdje loopmeditatie heb gedaan. Me in bochten wringend om anderen niet aan te raken want daar hou ik niet van.
Af en toe onderbrak de vrouw het gesprek met Van Dis en hief een vinger. Wat was er aan de hand? Het geklingel van een belletje weerklonk en dan werd je geacht te zwijgen en in jezelf te keren. Een tot in de finesse uitgevoerde centrale beïnvloeding van de menselijke geest. Beelden uit mijn jeugd kwamen op toen mijn vader lid was van de communistische partij waarin geen tegenspraak werd geduld. Alleen de leiding had het voor het zeggen. De partijgenoten waren monddode marionetten.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef, de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen. Houden van Donald Trump. Sommigen voederen geen vogels meer. Of gaan de redactie stalken en bedreigen.
