Op 25 april wordt Gedhun Choekyi Nyima, de 11e Panchen Lama van Tibet, 29 jaar. Die dag ‘viert’ hij zijn verjaardag in gevangenschap.
Op zesjarige leeftijd werd Gedhun Choekyi Nyima ontvoerd door China. Dat gebeurde net nadat de Dalai Lama hem erkende als de 11e Panchen Lama, de tweede belangrijkste boeddhistische leider van Tibet, na de Dalai Lama. Hij wordt nu al 23 jaar vermist. China weigert tot op de dag van vandaag informatie te geven over zijn verblijfplaats en welzijn.
In Nederland houden International Campaign for Tibet (ICT), Tibetanen en supporters een dag ervoor, op dinsdag 24 april op het Plein in Den Haag een speciale wake van 13.00 tot 14.30 uur voor de verjaardag en vrijlating van de Panchen Lama. ICT zal deze middag samen met de Tibetaanse gemeenschap en de Tibet Support Groep een petitie aanbieden bij de Tweede Kamer. In de petitie vraagt ICT de Kamerleden om er bij de Nederlandse regering op aan te dringen dat China als ondertekenaar van het VN-Mensenrechtenverdrag haar verplichtingen dient na te komen en zijn fundamentele rechten te respecteren. Ook zal ICT met klem oproepen om de Panchen Lama onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten, de verblijfplaats en welzijn van de Panchen Lama bekend te maken en toegang te verlenen tot de Panchen Lama aan de VN-waarnemers.
Aan het einde van de middag zal ICT de verzamelde verjaardagwensen voor de Panchen Lama overhandigen aan de Chinese Ambassade in Den Haag.
Op 17 mei 1995, enkele dagen na zijn erkenning door de Dalai Lama als 11de Panchen Lama, ontvoerden de Chinese autoriteiten de zesjarige Panchen Lama en houden hem en zijn ouders sindsdien op een onbekende locatie vast. Ondanks talrijke verzoeken van de internationale gemeenschap verstrekt China geen informatie over zijn verblijfplaats of zijn welzijn.
Tsering Jampa, directeur International Campaign for Tibet: ‘De gedwongen verdwijning van de Panchen Lama en zijn ouders is een schokkend voorbeeld van hoe ver de Chinese regering gaat om het Tibetaanse volk te onderdrukken. Terwijl wij de 23 jaar durende verdwijning van Gedhun Choekyi Nyima markeren, verzoeken wij de internationale gemeenschap met klem om op zijn onmiddellijke vrijlating bij China aan te dringen. In het bijzonder dringen we bij de VN aan om zich opnieuw in te spannen om toestemming te krijgen van de Chinese autoriteiten om Gedhun Choekyi Nyima te bezoeken, om zo zijn gezondheid en veiligheid te bevestigen’.
De Chinese regering heeft tijdens tal van gelegenheden toegegeven dat Gedhun Choekyi Nyima wordt vastgehouden. Zijn voortdurende opsluiting werd in 2012 erkend door de VN Werkgroep inzake Gedwongen Verdwijningen in een verklaring met betrekking tot Gedhun Choekyi Nyima, bekend als de 11e Panchen Lama. ‘Hij verdween in 1995 toen hij zes jaar oud was. Hoewel de Chinese autoriteiten hebben toegegeven dat zij hem hebben opgepakt, weigerden zij continue om informatie over hem of zijn verblijfplaats te onthullen, hetgeen van zijn geval een gedwongen verdwijning maakt.”
Sinds 1995 hebben diverse regeringen toestemming gevraagd de Panchen Lama te mogen bezoeken, om zijn veiligheid en welzijn te controleren. Deze aanvragen werden door de Chinese autoriteiten geweigerd. Evenzo zijn de inspanningen van een aantal mensenrechtenmechanismen, met inbegrip van de VN-Commissie tegen Foltering, de VN-Commissie voor de Rechten van het Kind, alsmede de Speciale Rapporteur voor de Vrijheid van Godsdienst of Overtuiging, niet succesvol geweest.
Zon en maan
De Panchen Lama is de tweede meest belangrijke religieuze leider in het Tibetaanse boeddhisme en wordt vaak aangeduid als de maan en de Dalai Lama als de zon.
De Chinese autoriteiten benoemden zelf Gyaincain Norbu als de 11e Panchen Lama en drong deze op aan de Tibetaanse bevolking, maar hij slaagde er niet in om het respect en de erkenning van het Tibetaanse volk te verwerven. China wil door middel van de eigen benoemde Panchen Lama zijn illegale bezetting van Tibet legitimeren.
Pekings doel is om te herhalen wat zij met de Panchen Lama heeft gedaan. In 2007 gaf de Chinese Communistische Partij een verordening / decreet uit; namelijk artikel nummer 5, een wet die haar in staat stelt om zich rechtstreeks te mengen in Tibetaanse religieuze zaken betreffende de erkenning van reïncarnaties van boeddhistische lama’s.
Dit is een poging om politieke en sociale controle over Tibetanen uit te oefenen via religieuze instellingen, het hart van het Tibetaanse leven. Tibetanen hebben zich negatief uitgesproken over deze verordening. Nu de Dalai Lama de tachtig is gepasseerd is Peking al begonnen met het debat over zijn opvolging.
Enerzijds hoopt Peking de politieke invloed van de Dalai Lama over het Tibetaanse volk te kunnen gebruiken door middel van deze verordening zogenaamd legitiem te kunnen claimen de volgende Dalai Lama aan te wijzen. Anderzijds heeft de Dalai Lama in 2011 zijn politieke positie overgedragen aan de democratisch verkozen leider van Tibet, Lobsang Sangay,en heeft hij duidelijk gemaakt dat het Tibetaanse volk zelf zal ebslissen over het lot van de Dalai Lama ) en heeft hij duidelijk gemaakt dat het Tibetaanse volk zelf zal beslissen over instituut Dalai Lama en niet de Chinese regering.
