Over de grote problemen door en van het stelsel van de kapitalistische economie weet ‘Het Kapitaal’ veel te zeggen. Veel dat de discussies van vandaag kan helpen verdiepen. De vermeende eeuwigheid van het kapitalisme wordt hier grondig ter discussie gesteld.
Jasper Schaaf
Is dat nu een zinvolle Nederlandse bijdrage aan de discussie?
Om zekerheden in te bouwen pleit Gupta voor iets radicaals: het instellen van de universele grondwet, dus een wetgeving voor heel de wereld. Gupta denkt dat hiermee zwakkere vormen van ‘eerlijke afspraken’ overbodig kunnen worden, vervangen door hardere juridische vormen.
Jasper – Dialectische negatie
Een voordeel van het dialectisch model is dat het helpt breed te kijken. Van de maatschappij of bijvoorbeeld de economie kunnen veel aspecten in hun ontwikkeling worden benoemd en kan hun werking worden ingecalculeerd. Bijvoorbeeld kan in de politiek breed leren kijken nieuwe inzichten opleveren, voor de korte en langere termijn, rekening houdend met de maatschappelijke gelaagdheid.
Milieucrisis maakt samenwerking nog noodzakelijker – bosbranden
Dringt het inmiddels echt door bij de politici en andere beleidsmakers? Moeten de ingrepen versus de opwarming niet veel robuuster en op meer fronten tegelijk? En verdienen de in veel landen nu actieve groepen jongeren en ouderen die strijden voor een sterkere klimaatpolitiek niet veel meer steun? Het zijn de voorhoeden van een generatie die klimaat en milieu hoog in het vaandel hebben staan.
Een passend sociaal verhaal voor de nieuwe tijd
De gebundelde kracht die nodig is voor de grote verandering is dit keer – in Nederland – een Commissie over armoede. De Commissie Sociaal Minimum. Of liever tegen de armoede. Ingesteld door de Tweede Kamer, zeg maar de regering, althans een groot deel ervan.
Hoe zit het met de vooruitgang op de Wadden?
Op de website van de Waddenvereniging van enkele dagen geleden lees ik dat er nog steeds veel afvalwater geloosd wordt, afkomstig van ‘bijna zestig’ bedrijven. Vervuild water.
De zware grond van Palestina
De zanger Tom Waits heeft een lang lied geschreven over de weg naar de vrede voor Palestina, ‘The Road To Peace’. Hij zingt onder meer over de dood van moeder en kind door een Israëlische helikopteraanval. De bemanning zou niet geweten hebben waarop en op wie ze schoten. Vragen die helemaal actueel zijn, de moorden van vandaag, vertolkt in een lied over de moeizame weg naar de vrede. Een weg, een gemankeerde weg, nog vol met vragen, geweld en dagelijks nieuwe slachtoffers.
Op alle terreinen van het leven?
Ineens heeft de mensheid het door, de nieuwe ontwikkelingen van de computer gaan grote consequenties hebben voor alle leven, zeker dat van de mens. En daar hadden we toch niet om gevraagd? Alle schrijvende schrijvers reageren nu tegelijk. Kunstmatige intelligentie, de woorden bestaan al lang, maar de daden blijken nu verstrekkend. Alles kan, misschien niet vandaag maar dan toch morgen wel. De overrompelende snelheid van de geest uit de fles zal nog heel veel losmaken.
Jasper – Leuke wetenschap met schelpen
Er is tegenwoordig wel eens wat te doen over corrupte of nepwetenschap. Discussies die kunnen oplopen, mede omdat ideologisch verstopt allerlei bijbedoelingen worden meegesmokkeld. De wetenschap als crisisproduct, gestoeld op onzekerheid?
Jasper – Vrouwen in het Zwart in Groningen
Het internationale netwerk ‘Vrouwen in het zwart’ (ViZ) begon als beweging in Israël. In januari 1988, één maand na het uitbreken van de eerste Intifada, kwam een aantal Palestijnse en Israëlische vrouwen samen. Op het drukste kruispunt van Jeruzalem begonnen ze – in het zwart gekleed – demonstratie tegen de Israëlische bezetting van Gaza en de Westoever. De eerste stille wake was een feit.
Leve het voorzorgprincipe, én de pacifist
Pas stond het weer in de krant. Pacifisme bestaat niet meer. De pacifist is dood. Vroeger ja vroeger hadden we een Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP) en vele in de samenleving ‘loslopende’ critici van leger en militarisme. Misschien huizen daarvan nog wat restanten diep in de krochten van GroenLinks. Maar nu het zo plotseling oorlog is zie je ze niet, enkelingen daargelaten.
Jasper Schaaf – Karl Marx, tegen de doodstraf in 1853
Dat een onderwerp als de doodstraf aan bod komt verrast wellicht. Marx heeft evenwel een brede interesse in allerlei sociale en psychologische vragen. Meestal verbindt hij die met zijn politieke inzet. Zo schrijft hij in 1846 een vrij onbekend gebleven artikel over de ontstaansfactoren van zelfmoord bij vrouwen. Marx ziet hier maatschappelijke oorzaken en zoekt naar sociale oplossingen.
Wat meer ideologie alsjeblieft – en dat in 10 punten
Er is een gebrek aan vooruitdenken, het te extreem loslaten van alle ideologisch debat. Een overdreven weigering. Veel mensen zijn dan onthand: ‘Je kunt er ‘toch niets aan doen.’
De oorlog die zo dichtbij woedt
Het geweld en de terreur die spelen zijn van een omvang en gruwel die moeilijk te bevatten zijn. Dieptepunt is de enorme moordpartij in 1982 bij en in de woongebieden van Palestijnen Sabra en Shatila. Hier worden geen honderden, maar eerder duizenden bewoners gedood.
Jasper Schaaf – Nooit meer Hiroshima
– Nooit meer Hiroshima of Nagasaki waar ook in de wereld! – Al helemaal niet in Oekraïne, natuurlijk niet. Is dat reëel aan de orde dan? En waar komt deze leuze vandaan?
Jasper Schaaf – Friedrich Engels over realistische politiek
Wat is het vooruitzicht voor 2023? Het gaat er momenteel in de wereld lang niet overal prettig aan toe. Oorlog in Oekraïne, talloze vluchtelingen uit diverse streken op zoek naar onderdak, bestaansrecht en werk. Benepen reacties alom, waarbij politici zich al te vaak bereid tonen aan te haken bij het platste populisme, verpakt als ‘realisme’.
Vrede, zachtaardigheid en concentratie
Loop eens je woonplaats in op een drukke dag en denk op straat rondwandelend na over de vrede én over het geweld dat daar tegenover ook bestaat. Gewoon vandaag, in de huidige wereld met al haar crises, conflicten en egocentrisme. Genoeg hiervan te zien of te merken in de eigen omgeving, althans, dat geldt voor velen.
Friedrich Engels – kan Europa ontwapenen?
De huidige Russische politiek moet opnieuw van haar oorlogsophitsing én destructieve strijdposities ontdaan worden. Elke dode, elk oorlogsslachtoffer is er één te veel, ongeacht zijn of haar nationaliteit. Een sceptisch relativerende houding ten aanzien van de oorlog is dreigend en leidt tot ongepaste groeiende onverschilligheid en mogelijk tot de eigen ondergang.
Postmoderne logica toch maar ontmaskeren?
Jawel vrijheid, aanzien en een mooi inkomen, dat was het wel voor de nieuwbakken laag van managers die in de jaren zeventig en tachtig de collectieve sector binnentrok en tal van organisaties overmande met als hulp de digitalisering. Deze laag kreeg onvermoede financiële opbrengsten te verdelen. ‘Maar ja, als je goed werkt!?’
Het zijn allemaal onze kinderen…(en die moeten vechten)
Het leger, de heerser, de imperialist, en de wapenfabrikant, wie heeft het recht om met leven en dood te speculeren met de jongere generatie?
Groningen, de levenszekerheid als onrealistische sluitpost
Wat te denken van het idee van een vermindering van gasverbruik (bijvoorbeeld) 10% sowieso, met daarbij de nodige oefening met warmte produceren en die vasthouden op korte termijn? Bijvoorbeeld bij 10 graden vorst de wijkbewoners opvangen als was het een watersnood. Warmte en energie collectief gebruiken en niet in alle situaties individueel thuis met de kachel aan.
Jasper Schaaf – Het argument van de oorlog als anachronisme
Een momenteel veel gehoord argument: de oorlog is een anachronisme, maar er zijn politieke leiders die dat niet snappen. En er bestaat een veelgehoorde variant van hetzelfde argument: ‘iets is niet meer van deze tijd’. We weten kennelijk wat bij onze tijd behoort, en wat niet. Een soort hegelianisme van de koude grond.
Jasper Schaaf – 1 mei-viering als bijdrage aan linkse samenwerking
Iets heel simpels: kunnen mensen de maatschappij waarin zij leven veranderen? Impulsief: ja, toch. Bijna niemand gelooft echter dat je het kapitalisme kunt afschaffen. Terwijl velen helemaal niet in de weldadigheid ervan geloven. Deze paradox speelt mee als we ons afvragen wat de1 mei-viering heden ten dage nog kan betekenen. Want wat willen we eigenlijk?
Even opruimen & een pleidooi voor Vredesonderwijs
De brochure is van 1983, de jongeren van toen zijn de (jong) volwassenen van nu. Hebben zij van dergelijke brochures niet geleerd? Het lijkt er meer op dat sommige volwassenen van toen allerlei oude, sentimentele en onrealistische ideeën uit de kast pakken. Uit angst? Waarvoor? Tekortgekomen, wat dan?
