Taigu – Wat de Boeddha zag

Als ik de tuin in kijk dan zie ik twijgjes die de wind doen blazen.
Als ik wandel in het park wordt er gevlogen en gezongen in een lucht die leeg blijft.

Ergens in de verte kwaakt iets een vage glimlach van vredige herkenning op mijn gezicht.

Maar zodra ik me omkeer, duurt het niet lang voordat het beeld van de Boeddha, de Verhevene, mij voor de geest komt.

Hoeveel lijden precies zag hij voordat hij ontwaakte? Hoeveel?

Er komt geen einde aan als een mens zich alle lijden van de wereld probeert voor te stellen.

Laat staan een begin van vrede.

Ontwaken in een wereld vol lijden zonder uitgang. Wie het onderspit niet delft in het samen leven, mag voortgaan samen te leven met de werkelijkheid van de dagelijkse ellende.

Is dat ontwaken niet de illusie van zelfbevrediging van moderne egoïsten die zich bij wijze van escapisme vastklampen aan de repliceerbaarheid van de ervaring van een imaginaire wijze?

Is de werkelijkheid van de dagelijkse ellende niet de wérkelijkheid van de dagelijkse ellende die uitmondt in de hoop op heil, maar niet in de zekerheid van ontwaken?

Een flard van Elie Wiesel of Albert Camus bevat meer levensechtheid dan welke sutratekst of Chinese of Japanse poëzie dan ook.

Is hij niet wijzer die in de werkelijkheid van de dagelijkse ellende ontwaakt en het daarbij durft te laten, dan degene die de yogi uit gaat hangen om aan zijn eigen ontwaken te werken?

Samsara is samsara. Geen nirvana. Geen ontwaken in vrede en compassie.

Compassie is een manier waarop wij, sociale dieren, er nog iets van proberen te maken, zonder correlaat in een kosmische werkelijkheid van rondvliegende bodhisattva’s en mystieke krachten.

Geen uitweg. Geen hoop. En kom dan nog eens terug met je boeddhisme om te vertellen wat dat te betekenen heeft.

Wie zich naast de Boeddha over heel het lijden gebogen heeft, is Arthur Schopenhauer. Die de Boeddha overigens een positieve beoordeling gaf, omdat deze zich oefende in wilsnegatie, in van de wereld afgekeerd leven in soberheid en ascese. En die met de kracht van zijn verstand en een beroep op de westerse filosofische traditie de fictie van de werkelijkheid doorzag en uitkwam bij een moraliteit van compassie als enige uitweg voor de mens.

Nu jullie weer. Studieclubs over Schopenhauer in plaats van sangha’s? Zijn filosofie is niet makkelijker maar ook niet moeilijker dan de Avatamsaka Sutra en doet een stuk meer recht aan de rol van de rede, zonder leegte en zonder een geest die Boeddha heet te zijn.

Laat je niet te veel afleiden door dode bootvluchtelingen en dode Armeniërs. Nirvana sneuvelt in de dreinende werkelijkheid van onze dagelijkse ellende. Een alcoholist is net zo wijs als een yogi, de zelfmoordenaar even hopeloos op zoek naar een uitweg uit de doolhof.

Vandaag een keer geen Namu Amida Butsu.

Taigu

P.S.: Deze tekst is een koan. Alles wat geschreven staat, klopt niet.