• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » We sterven elke dag een beetje…

We sterven elke dag een beetje…

18 december 2024 door Ernst Kleisterlee

We sterven iedere dag een beetje. En dat is maar goed ook, want zo wennen we vast aan de grote dood, die op ons wacht. Iedere verloren illusie, iedere verloren identiteit, iedere vriend en vriendin die ons verlaat, de kinderen die het huis uitgaan, de baan die we verliezen, onze ouders die ons ontvallen: partir, c’est mourir un peu.

Het klinkt misschien gek, maar al dat verlies heeft naast een heel pijnlijke ook een erg positieve kant: verliezen geeft vrijheid. Vrijheid om te ervaren dat de stroom van het leven gewoon doorgaat, vrijheid omdat de Onmisbaar Gewaande langzaamaan blijkt op te gaan in de mist van de tijd, vrijheid om opnieuw te kiezen voor wat echt belangrijk is, vrijheid van oude verplichtingen, vrijheid tot nieuwe waarden.

Levenswiel tibetaans-levenswiel-zes-wereldenVeel van de vrijwillige stervensbegeleiders die ik train vertellen over de ervaring van ‘heiligheid’ die ze bij een sterfbed hebben: die ervaring dat alle ‘gedoe’ wegvalt, een ervaring van helder zicht, een sterke ervaring van verbinding met het onzegbare, een ervaring van “Sacred outlook”, zoals we in mijn traditie zeggen. Dat kan verlies ook bewerkstelligen.

We hebben dus een heel leven om te wennen aan het sterven; laten we dat maar ‘het pad’ noemen. Hoe dichter we bij die laatste drempel komen, des te groter kan de ervaring van loslaten, van vrijheid, of van ‘doodloosheid’ zoals de Boeddha het noemde, worden. Tenminste, als je je daarin oefent. In de Vajrayana traditie waartoe ik mezelf reken worden we sterk aangemoedigd de onontkoombare realiteit van onze dood onder ogen te zien. Daarmee lopen we rechtstreeks in het spoor van de Boeddha, die zijn studenten vroeg zich het uiteen vallen van het lichaam na de dood zo gedetailleerd mogelijk voor te stellen.

Doet u dat ook eens, zou ik zeggen. Denk eens na over alles wat u al ontvallen is… Stel u eens voor, dat alles wat u nu nog lief is u komt te ontvallen… Ja, dat doet pijn, want we denken alleen in gehechtheid te bestaan. Dat lijden kunnen we leren opgeven, door steeds meer vrijheid te ervaren, en daarmee vertrouwen te ontwikkelen in de leegte, die ons gebaard heeft, en ons ook weer op zal nemen.

Dat is niet erg: dat is prachtig!

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Zorg Tags: de liefde, Ernst Kleisterlee, leven, sterven, stervensbegeleider, trainer

Lees ook:

  1. De dood als onderdeel van het leven
  2. Hospice De Liefde: Metgezellen, op weg naar de dood
  3. De kracht van machteloosheid
  4. TV – de Boeddhistische blik – loslaten in liefde

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Edwin Groeneveld zegt

    19 december 2024 om 06:05

    Ik heb veel teksten over dit onderwerp gelezen en waren allemaal waar tot ik mijn zoon verloor. Dan krijgen de woorden van vrijheid en de positieve kant van het verliezen toch een andere lading en zou je dit niet zomaar en zo stellig mogen schrijven. Heb je zelf weleens een verlies ervaren wat zo diep en pijnlijk was dat je er letterlijk ziek van bent geworden of schrijf je dit op basis van theorie en horen zeggen?

  2. Lucy zegt

    21 december 2024 om 12:55

    Dat is een hele goede vraag Edwin.
    Het scheurt en het schrijnt, dat verlies, dat maakt ons tot mens, rouwen is liefde ja en ook hartverscheurend, verwoestend en ziekmakend. Tegelijk is het waar, maar wie weet wat waar is….(?) we wandelen allemaal terug naar onze Bron waar we vandaan komen. Maar je zult je kind maar voor je uit zien wandelen en uit het zicht zien verdwijnen, heel tragisch, veel sterkte gewenst met dit verlies. Ik persoonlijk had wat moeite met de zin ‘Omdat de Onmisbaar Gewaande langzaamaan blijkt op te gaan in de mist van de tijd’. Maarja die mist trekt ook op soms. Misschien is het troostrijk voor sommigen, die vrijheid, maar wat koop je soms voor vrijheid. Vrijheid zit in iedere tel.

Primaire Sidebar

Door:

Ernst Kleisterlee

Ernst Kleisterlee schrijft over de realiteit van geboorte, ouder worden, ziekte en dood. Over de ervaring van schoonheid en van 'het heilige', een ervaring die altijd met ons meereist, ongeacht waar we ook zijn en wat we ook meemaken 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 129 – vrede en alle goeds
    • De dood van de paus
    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.