• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » De Linkerhersenhelft kent zijn plaats niet meer

De Linkerhersenhelft kent zijn plaats niet meer

30 november 2022 door Rob van Boven en Luuk Mur

Volgens psychiater en schrijver Lain McGilchrist zijn veel van de huidige problemen in de wereld het gevolg van het feit dat we steeds meer met de linkerhelft van ons brein zijn gaan denken. Dit is ten koste gegaan van onze rechterhersenhelft.

Er zijn belangrijke verschillen tussen de manier waarop de linkerhersenhelft en de rechterhersenhelft van onze hersenen aandacht besteden aan de wereld en proberen de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft wordt vooral gekenmerkt door “in-de-wereld” zijn en probeert ervaringen op holistische wijze rechtstreeks te begrijpen en werkt met empathie, terwijl de linkerhersenhelft abstract omgaat met de wereld. De linkerhersenhelft werkt vanuit een model dat het maakt om ervaringen te begrijpen. Het moet vervolgens via dat model zijn weg vinden.

Volgens McGilchrist is de linkerhersenhelft op veel gebieden minder betrouwbaar dan de rechterhersenhelft, omdat het minder feeling heeft met de werkelijkheid. Als de samenwerking in de hersenen tussen links en rechts goed is, dan zorgt rechts voor het contact met de werkelijkheid, de context, empathie en het overzicht. De rechterhemisfeer is dan ook dominant en de linker is dienstbaar aan de rechter, althans dat is de natuurlijke staat van zijn. In het Westen zijn de rollen omgedraaid van wie dominant is en wie dienstbaar.

Om het functioneren van de linker en de rechterhersenhelft te begrijpen kunnen we gebruik maken van een analogie. We kunnen de linkerhersenhelft zien als een persoon die in het centrum van een miljoenenstad is opgegroeid, zelden de stad uitkwam en komt, maar door zijn prestaties in zijn politieke partij van voorkeur het geschopt heeft tot een hoge positie bij een ministerie, in dit voorbeeld het ministerie van landbouw. Deze persoon zal door zijn gebrek aan rechtstreekse ervaring zijn toevlucht moeten nemen tot regels, schema’s, modellen en protocollen, juist omdat hij een gebrekkig contact heeft met de werkelijkheid van zijn werkdomein. Geen nood, hij of zij is erg sterk op het gebied van modellen, schema’s, protocollen, uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. Diverse communicatietrainingen hebben ervoor gezorgd dat hij verbaal iedere “plattelander” de baas is. Ook als hij geen argumenten meer heeft, weet hij elk tegengeluid, waar hij sowieso een hekel aan heeft, te overtreffen met een stortvloed aan woorden. Het is altijd dit of dat, met grote zekerheid naar voren gebracht en het woord -misschien- komt niet in zijn woordenboek voor. Door een goede samenwerking met collega’s die wel met de voeten in de klei staan of gestaan hebben, zouden de beperkingen van de ambtenaar geen probleem hoeven te zijn. Juist door de samenwerking tussen praktijkervaring en kennis van de diverse modellen kan de persoon optimaal functioneren.

Een probleem is echter dat de in protocollen en modellen gespecialiseerde linkerhersenhelft/topambtenaar bijzonder zelfvoldaan is en zich niet meer bewust is van het feit dat hij in dienst staat van de rechterhersenhelft, welke zich niet hoeft te bedienen van interpretaties van de werkelijkheid, maar de werkelijkheid zelf kent. Zonder de rechterhelft mist de linkerhelft de context, het grotere geheel, mist het overzicht, wijsheid, empathie en is het spiritueel arm.

In onze westerse samenleving is een situatie ontstaan waarbij de modellen belangrijker gevonden worden dan de werkelijkheid zelf. Anders gezegd: de ambtenaar vindt de werkelijkheid van de vakman met de praktijkervaring maar een beetje suf en dom. Als uit het model blijkt dat 15 zittingen cognitieve therapie bij iemand die last heeft van een depressie het beste is, dan is de knowhow van de psychotherapeut niet meer nodig, zelfs niet wenselijk, denkt de ambtenaar. Voor zich heeft hij de DSM V en een overzicht van de evidence based therapieën bij depressie.

Het is niet alleen bij psychotherapie zo dat modellen bepalend zijn geworden, maar bij tal van gebieden. De macht over welke boeren wel of niet mogen blijven, ligt bij de ambtenaren van het ministerie van landbouw, die modellen gebruiken om te bepalen welke boer gesaneerd moet worden. Ervaringsdeskundigen bij thuiszorginstellingen zijn ervan overtuigd dat het werk beter, menselijker en goedkoper kan, als ze zich maar niet aan allerlei onnozele regeltjes zouden moeten houden. Onze minister van defensie wist bij aanvang niet wat het verschil is tussen een majoor en een kletsmajoor.

De overheid bepaalt ook bij welke kinderen het niet meer verantwoord is dat ze opgevoed worden door hun eigen ouders. Er zijn procedures, protocollen en codes beschikbaar die de uithuisplaatsingsroute uitstippelen. Zelfs het gegeven dat kinderen die in een jeugdbescherming-instelling geplaatst worden, daar vaak getraumatiseerd raken kan de protocollen-volger niet op andere gedachten gebracht worden. Integendeel, ga als prakdeskundige een dialoog aan met een protocollenvolger en je komt in een machtsstrijd terecht waarin je kansloos bent.

Natuurlijk dit bovenstaande is een karikatuur. Waar het ons om gaat, is dat er een tendens is in onze samenleving naar steeds meer linkerhersenhelft denken en dat we steeds minder waarde hechten aan mensen die in het veld zelf werkzaam zijn. Hierdoor is er een tekort aan vakmensen ontstaan die vanuit verbondenheid en liefde werkzaam zijn. En dus moest er een taskforce opgericht worden om uit te zoeken hoe er meer vakmensen opgeleid kunnen worden. Bijzonder is dat er dat weer geen vakmensen in die taskforce zitten. De uitkomst is bij wijze van spreken een protocol over hoe je het beste een vak kunt leren, terwijl het land schreeuwt om meer vakmensen. Meesterschap in een vak leer je in de praktijk. Op het Binnenhof in Den Haag wordt gereageerd met een extra onderzoek en het opstellen van een rapport. In allerlei domeinen, zoals het onderwijs, de jeugdhulpverlening, de ouderzorg, de gehandicaptenzorg hebben bestuurders de macht gegrepen en zijn de praktijkmensen naar het tweede plan gedreven, met als gevolg een groot tekort aan leerkrachten, thuiszorgmedewerkers, tegelzetters, verpleegkundigen, psychotherapeuten, huisartsen, rietdekkers, schoenmakers en vul maar in. Waar is het op dit moment geen crisis. Het lijkt erop dat arbeidsmigranten dit land draaiende houden. We zijn wel vergeten huizen voor ze te bouwen.

Rob van Boven (1951) is psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Hij was consultant voor verschillende organisaties (drugs en verslaving counseling, vaardigheden workshops) en werkte vijftien jaar als een behandelingscoördinator in een psychiatrische instelling. Bij Rob van Boven wordt het geloof van de overlever bewust gemaakt en een juiste plaats gegeven. Het doel is om los te komen van de dwang van het geloof en bewustzijn te ontwikkelen naast deze denk- en voelpatronen. Hoe meer je van het geloof van de overlever bevrijd bent, zonder het te bestrijden, maar door het de juiste plek te geven, hoe vrijer je kan leven.
Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en heeft een drietal boeken geschreven over de door hemzelf ontwikkelde hulpverleningsmethode communitysupport. Hij is lid van de Dzogchen Community Nederland. Dzogchen is een vorm van Tibetaans boeddhisme waarbij veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van individueel bewustzijn. Bij deze traditie streeft men naar non-dualiteit van het bewustzijn. Mensen zijn zich niet alleen bewust ( je weet dat je dit leest), maar je kunt je ook bewust zijn van dit eerste bewustzijn. Dit meta-bewustzijn wordt ‘gewaarzijn’ genoemd.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Luuk Mur, Natuur, Pakhuis van Verlangen, Politiek, Rob van Boven Tags: boeren, DSM V, empathie, in de wereld zijn, in het veld werkzaam, Lain McGilchrist, linker en de rechterhersenhelft, overzicht, werkelijkheid, wijsheid, zelfvoldaan

Lees ook:

  1. Polarisatie
  2. Tien jaar Boeddhistisch Dagblad
  3. Het jaar 2019 – dag 224 – guur
  4. Een verslaving maakt meer kapot dan je lief is

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Rob van Boven en Luuk Mur

Rob van Boven (1951) is psycholoog en psychotherapeut met belangstelling voor het boeddhisme. Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en lid van de Dzogchen Community Nederland. Beide mannen gaan over boeddhistisch gerelateerde zaken in gesprek in Tweespraak. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

05 jan
Cursus Leven met Sterven
5 jan 23
30 jan
Wekelijkse Zen in Twente meditatie avond op maandag
30 jan 23
30 jan
Ecodhamma-reeks Onverschrokken
30 jan 23
31 jan
Boeddhisme en meditatie
31 jan 23
31 jan
Vipassana meditatie Rotterdam
31 jan 23
Rotterdam
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Zeshin – Dukkha
    • Guy – De spirituele vriend (P. kalyanamitta)
    • Ludo – Onthouding
    • Ardan
    • De ingang van het non-dualisme is de uitgang van het non-dualisme

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens