• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (3) – Angst

Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (3) – Angst

5 augustus 2025 door Jan Veenendaal

In een serie columns schrijft Jan Veenendaal aan de hand van de Hartsoetra en het boek ‘Geen dood, geen vrees’ van Thich Nhat Hanh over zijn ongeneeslijke ziekte en de bijzondere, spirituele reis die hij hierdoor maakt. Jan is lid van de ‘Orde van Interzijn’. Zijn dharmanaam is: ‘True ripening gratitude’.
Jan was een mensenmens op wie je kon rekenen. Hij bezocht onder meer gedetineerden in gevangenissen in tbs-inrichtingen. Jan overleed op 27 november 2023. We herhalen zijn serie. Deze aflevering werd eerder, op 20 november 2021 in het BD geplaatst.

Natuurlijk is er angst. Zeker in het begin. Ik wist niet wat me overkwam. Dat kwam doordat kanker niet in mijn familie voorkomt en ik nergens last van had. Om het lot te tarten vond ik het wel gepast om de uitslag van alle onderzoeken op 4 mei te horen, een goede datum om te onthouden …

En dan is het zo ver, de spreekkamer in, je hoort de uitslag, een zakelijke mededeling die je hele leven op zijn kop zet. Er zijn wat emoties, wat tranen en over tot de orde van de dag. Hoe gaan we behandelen?

Omdat ik nergens last van had gebeurde alles in een soort waas. Nog steeds is dat soms het geval want ik heb nog steeds nergens last van. Alhoewel mijn lijf vol zit met (grote) uitzaaiingen en het einde toch wel heel dichtbij schijnt te zijn heb ik alleen maar last van wat de artsen tot nu toe met me hebben gedaan; van de operatie drie jaar geleden tot de bijwerkingen van de huidige hormoonkuur, waarvan in januari pas bekend is of die wel aanslaat.

Angst is ook hierbij een slechte raadgever. Dat is heel makkelijk gezegd. Maar hoe ga je om met de momenten dat die angst er is en je wordt meegenomen door die angst. Het zijn de momenten voor een scan, na een scan, in afwachting van de uitslag. Wat gaat een voorgestelde behandeling met je doen? En als je pijn hebt, is het een bekende pijn of toch een nieuwe; zou het zo ver zijn?

Angst heb ik eigenlijk alleen maar voor pijn. Die schijnt er ook bij te horen. Erg opbeurend zijn de vragen ‘heb je (al) veel pijn’ waarbij je nog even op dat feit gewezen wordt. Dat de manifestatie van dit lichaam ophoudt komt ook zonder ziek te zijn vanzelf steeds dichterbij. Daarvoor ben ik niet bang. Ik weet dat sterven niet bestaat, alleen voortzetting. Hoe mooi is dat nu juist in de herfst te kunnen zien.

Bij ons in de voortuin staat een grote Hortensia. Sommige bladeren zijn nog helemaal groen, sommige bladeren zijn dood en liggen op de grond. De bladeren die tussen deze twee fases in zijn, zijn het interessantst. Ze verkleuren een beetje en er komen bruine vlekken in; op deze manier stel ik me ook voor wat er in mijn lichaam gebeurt. Er komen bruine vlekken en ze worden groter en na verloop van tijd zit het hele blad vol, is helemaal bruin, en valt op de grond. Is daarmee de Hortensia dood?

Nee natuurlijk want de nieuw knoppen zijn er al. Als ik mezelf met zo’n blad op de grond vergelijk vergaat de manifestatie van dit lichaam weliswaar maar dat betekent niet dat ik er niet meer ben. Thich Nhat Hanh heeft het leven als een lange horizontale streep getekend. Ergens halverwege die streep zette hij een kruisje en noemde dat geboorte en een stukje verderop (niet aan het einde van de streep) weer een kruisje en noemde dat dood. Daarmee symboliseert hij dat we al voor onze geboorte en na onze dood aanwezig zijn.

Geen dood dus en daarmee geen vrees. In het boek ‘Angst’ geeft hij talloze oefeningen die kunnen helpen zachter met onze angst om te gaan. Alle oefeningen gaan door middel van bewust ademen, waardoor we pijn en angst kunnen erkennen en omarmen. Door regelmatig oefenen, er regelmatig op mediteren, heb ik mijn angst steeds vaker en langer kunnen laten verdwijnen en dan ontstaat onbevreesdheid.

Dat gun ik iedereen van harte

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Zorg Tags: geen dood, geen vrees, sterven, Thich Nath Hanh

Lees ook:

  1. Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (5) – dankbaarheid
  2. Jan Veenendaal – geen dood, geen vrees (6) – ons ware erfgoed
  3. Geen dood, geen vrees (82)  – Tranen
  4. Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (2) – Leeg van een afzonderlijk zelf

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Jan Veenendaal

Jan Veenendaal (1951) is lid van de Leven in Aandacht sangha in de traditie van Thich Nhat Hanh waarbinnen hij lid is van de internationale Orde van Interzijn’. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 20 augustus 2025
    The wild orchid of the heart
  • 22 augustus 2025
    Boeddhistische retraite - Hoe het hart ontwaakt
  • 23 augustus 2025
    Mindfulness: de zachte leraar, die elk gevoel transformeert
  • 26 augustus 2025
    Boeddhisme en meditatie (kennismakingscursus)
  • 28 augustus 2025
    Introductie workshop ‘Leven vanuit Vrijheid’
  • 30 augustus 2025
    Open Dag Nyingma Centrum Nederland
  • 31 augustus 2025
    Open Dag - Maitreya Amsterdam
  • 1 september 2025
    Dagstart Online
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 9 augustus 2025

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Deconstructie van het godsbeeld van Pseudo-Dionysius

    Hans van Dam - 23 mei 2025

    Over het verschil tussen weten-wat-niet en niet-weten.

    De wolk van niet-weten

    Hans van Dam - 22 mei 2025

    Over beeldloze mystiek en mystiekloze beelden.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 232 – nepbetoon
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Leven in Thailand – Nobelprijs
    • Guy – dhammazaadjes – Zonder ‘zelf’ (P. anatta)
    • Zijn boodschap is eeuwenoud, maar actueler dan ooit: de Dalai Lama in Wisdom of Happiness

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.