• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Het jaar 2020 – dag 313 – neemgeeflijden

Het jaar 2020 – dag 313 – neemgeeflijden

9 november 2020 door Joop Ha Hoek

In een discussie tussen lezers van het Boeddhistisch Dagblad naar aanleiding van een artikel over basisinkomen hanteerde een van de reageerders het boeddhistische begrip ‘niet nemen wat je niet gegeven wordt’. Ik neem aan dat de Boeddha daarmee jatten bedoelde. Mijn eigen boeddhistische leraar had het daar ook wel eens over als de leer werd besproken. We zaten dan in een verwarmde gompa, goed gekleed, met een kop thee in de pauze.

Ongeveer twee jaar geleden werd ik voor een lunch uitgenodigd in een tuin van een huis hier in Bunkerstad. En juist die ochtend was ik strak in de leer en had me voorgenomen om geen broodje, boterham of glaasje jus d’orange te pakken van de ongetwijfeld welgevulde lunchtafel. Het moest me maar aangereikt worden, niet nemen wat me niet gegeven wordt.

En zo zat ik daar temidden van mensen die heerlijke dingen aten en dronken en vrolijk met elkaar omgingen. Niemand merkte op dat mijn handen en kaken niet in beweging kwamen, dat al het heerlijks aan mij voorbij ging en dat ik dat aanschouwde. Na een flink tijdje werd de tafel afgeruimd en vertrokken de gasten. Ik snelde uitgehongerd naar Dennis Frietpaleis om daar mijn trek te stillen. Niet dat Dennis zich aan de regel niet nemen niet geven hield. Hij gaf pas nadat ik er voor betaald had. Net als bij Appie, Super en Aldi waar ze graag geven nadat ik de portemonnee getrokken heb. Want zo werkt het in onze maatschappij. Voor mij geldt het gebod niet, ik kan kopen wat ik wil.

Ik kende in die tijd een boeddhistische leraar die ook op uitnodiging aan een dis was aangeschoven en op zijn handen zat. De heerlijkste dingen gingen zijn mond voorbij, zo ook de fantastische pudding waar hij zo van hield. Het water liep hem uit de mond, hij werd gek van de trek, maar hield zich aan zijn gelofte. Die ook een oefening in geduld was. Een andere boeddhist die ik kende deed boodschappen in een supermarkt. Als hij bij de kassa aankwam met zijn wagentje vol draaide hij weer om en zette alle boodschappen terug. Om daarna weer van voren af aan te beginnen in zijn oefening in geduld. Niet veel later is hij in een gesticht vol verwarde mensen opgenomen.

Natuurlijk heeft de Boeddha nooit bedoeld dat je jezelf moet kwellen door in dit soort gevallen niet te nemen wat niet gegeven wordt. Als je wordt uitgenodigd voor een maaltijd zit dat geven erin besloten. Het gaat om het stelen, het pikken, het jatten, andermans eigendom tot je nemen. dat niet goed is.  En dan nog. Jaren geleden vergoelijkte een rooms-katholieke bisschip dat iemand die honger lijdt best wel een brood mag stelen. Zou ik iemand aangeven die in een winkel steelt van wie ik weet dat de armoe tot de lippen is gestegen en zijn of haar kinderen zonder eten naar school gaan? Ik denk het niet. Ik zou dat gejatte voor hem/haar betalen omdat ik aan de goede kant van de streep zit.

Mijn vader nam soms ook wat hem niet gegeven werd toen hij een gezin met zes kleine kinderen had en onvoldoende loon als havenarbeider om er eten en kleren voor te kopen. Net als alle andere havenarbeiders jatte hij af en toe voedsel, bruine bonen, suiker of kleding uit de ruimen van een schip. Ja, de boeddhisten kunnen nu wel zeggen: dan had die man maar niet zoveel kinderen moeten nemen en beter zijn best moeten doen om uit die ruimen van het schip te blijven. Te streven naar het hogere. Mijn vader was het daar mee eens maar de werkelijkheid was realistischer. Hij moest zijn gezin in leven zien te houden.

Mijn vader wist dat hij stal, dat dat niet door de beugel kon, hij had een hoog normbesef, maar hij deed dat uit empathie voor zijn gezin. Daarom nam hij wat hem niet gegeven werd. In een winkel betaalde mijn moeder de volle prijs voor een zak bruine bonen, in die prijs zat de havendiefstal al verdisconteerd, zodat zij terugbetaalde wat mijn vader had veroorzaakt. Een soort karma, alles is met elkaar verbonden.

Elke dag adem ik zuurstof in, het is mij niet gegeven. Elke dag leef ik terwijl ik niet gevraagd heb om te leven. Er zijn zoveel dingen waarom ik niet gevraagd heb en die ik neem.

Ik moest vandaag denken aan soldaten, tegenwoordig vredestichters genoemd, die worden opgeleid om te doden. De trekker over te halen en het leven uit een ander mens te schieten. Ze nemen wat ze niet is gegeven. Tegenwoordig kunnen ze met hun gevoelens en emoties terecht bij dik betaalde boeddhistische geestelijke verzorgers, ik geloof dat het Nederlandse leger er inmiddels twee heeft. Hoe gek kan het zijn. Je hoeft niet in een leger, je hoeft niet iemand te vermoorden. En je hoeft die lui niet te troosten. Je hoeft geen geestelijk verzorger, aalmoezenier te zijn bij zo’n club.

Ik dacht vandaag ook aan de boeddhistische leraren die hun leerlingen seksueel en geestelijk misbruikten. Ze namen wat ze niet gegeven werd en richtten voor duizend kilo leed aan.

Dat ging er vandaag door me heen als ik aan de discussie over het basisinkomen dacht. De theorie van niet nemen wat je niet gegeven wordt.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak,  woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren.  Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Economie, Geluk, Gezondheid, Joop Hoek, Voedsel Tags: armoe, basisinkomen, diefstal, haven

Lees ook:

  1. Spaans basisinkomen moet de hongerrijen doen verdwijnen
  2. Het jaar 2020 – dag 250 – beatrixhaven
  3. Gooood-evening! boeddhisten in de Lage Landen
  4. ‘Basisinkomen als fundament voor nieuw systeem na toeslagenaffaire’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Bernadette zegt

    9 november 2020 om 19:39

    Ik ben er stil van. Dank!

  2. Ujukarin zegt

    10 november 2020 om 10:22

    Hij is weer mooi, Bunkerbroeder.

    Ja het 2e voorschrift dekt onder andere fysiek jatten. Maar ook andere vormen, bijvoorbeeld als een paria constant emotionele energie wegzuigen van vrienden/dinnen zonder er iets nuttigs voor terug te geven.
    Tja, wanneer kun je ethiek wel of niet terzijde schuiven oftewel Upaya aanroepen? Boeddha deed het soms, en anderen zeggen hem na te volgen maar soms is het gewoon een drogreden en puur onethisch.

    Dat geldt zeker ook voor ‘stelen als de werkgever je onheus behandelt door absurd lage lonen te betalen’ (zou in NL niet meer mogen spelen door de minimumlonen; of die hoger of niet moeten is een politieke discussie waar ik me buiten houd). En ook beslist voor ‘gepast geweld gebruiken als verdediging tegen groter geweld’.
    Dus nee, ik zie wel degelijk een valide en ethische rol voor het leger inclusief boeddhistische legeraalmoezeniers. In mijn 2e vaderland in Azië was er een burgeroorlog met veel wederzijdse terreur, en zonder bescherming van soldaten had ik daar écht niet veilig kunnen verblijven.
    Maar waar dan de grens ligt tussen valide zelfverdediging van de gemeenschap en zelf weer gewelddadig zijn – wederom een politieke vraag waar ik als individueel boeddhist de vingers niet aan brand…

    Karma is a bitch.

  3. Piet Nusteleijn zegt

    11 november 2020 om 13:03

    Militairen die ingezet worden voor binnenlandse ondersteuning en handhaving vind ik nog oké. Wellicht noodzakelijk en daarom nuttig.
    Deze militairen gaan behoren tot het politiekorps.
    Wanneer militairen de landsgrens overgaan krijg ik forse bedenkingen.
    Wat mij betreft worden we (weer) een gidsland. Dat kan in “de oorlog niet meer leren”, gaan we uit de NAVO, verkopen we die peperdure gevechtsvliegtuigen.
    Moeten we bang blijven voor Russen en Chinezen die ons landje willen bezetten en veroveren?
    Ik denk van niet.
    Moeten we een militaire bijdrage leveren aan Donets, loehansk, Afganistan, Mali?
    Niet meer dan een financiële bijdrage aan een internationale vredesmacht.
    Kunnen de geestelijke verzorgers ook weer wat anders gaan doen.
    Niet nemen wat je niet gegeven wordt…slaat deze reactie hierop? Toch wel..

  4. Ujukarin zegt

    11 november 2020 om 14:15

    Dat is een, zeer relevante, politieke discussie Piet en daarin kunnen we verschillende meningen hebben. Maar zowel jouw mening als de mijne zijn m.i. boeddhistisch-ethisch verdedigbaar.
    Ik ben bang dat je wel degelijk bang moet zijn voor pakweg zeepiraten, warlords en wat er meer aan gespuis ter wereld bestaat dat gaarne een machtsvacuum-zonder-leger aangrijpt. Maar dat is mijn politieke gevoel, heeft niets met boeddhisme te maken.

    With folded palms,

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Meester Minder licht zijn verlichting door
    • Het jaar 2022 – dag 220 – afwachting
    • Boeddha in de bajes – levenslang
    • Halte Hertenkamp – Door wie laat ik me gek maken? Stil water
    • Edel – Vrijheid

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens