• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Joop Hoek » VERSCHIL

VERSCHIL

14 februari 2020 door André Droogers

Verschil is al zo oud als de mens. In de oersituatie onderscheidde de ene clan zich van de andere. Voor het voortbestaan waren huwelijkspartners nodig uit andere clans. Maar verder was er concurrentie in de strijd om ruimte, voedsel en macht. Zo werd de sociale omgeving ingevuld en benoemd. Wij verschillen van hen.

Religie bevorderde de interne saamhorigheid èn werkte mee aan het legitimeren van verschil. De eigen vooroudergeesten stonden tegenover die van andere clans. De eigen stamgoden verschilden weer van die van de buurvolken. Een paar periodes later in de mensengeschiedenis zijn er vijf verschillende wereldgodsdiensten die elkaar nogal eens in de weg zitten.

Familie en religie werken nog steeds zo door. Verschil zou de motor kunnen zijn van mensen die elkaar fraai aanvullen, want complementair, dankzij hun diversiteit. Maar vaker is hardnekkige ongelijkheid het effect.

Onze geïndividualiseerde samenleving is de nieuwste invulling. Zij schrijft verschil met hoofdletters. ‘Verschil moet er zijn’. ‘Jij moet het verschil maken’.

Met mijn hoogst uitzonderlijke identiteit moet ik laten zien hoe ik verschil van anderen. Reclame reikt me modellen aan. Ik word opgeroepen authentiek en oorspronkelijk te zijn. Wat trek ik aan vandaag? Wat wordt mijn volgende smartphone?

We weten langzamerhand niet goed meer hoe we met en ondanks verschillen moeten samenleven. De verzuiling was een tijdje een werkbare manier om de eigen identiteit overeind te houden en toch het land geregeerd te krijgen. Maar dat recept heeft zijn langste tijd gehad.

Huidige debatten draaien om verschillen tussen mensen, meestal met een nadruk op uitsluiting en exclusiviteit, minder vaak op verbinding en inclusiviteit.

Zo benadrukken populisten het verschil tussen de nationale identiteit en de rest van de wereld. Ze zoeken een veilige haven in stormachtige tijden. Etnische, culturele en religieuze verschillen worden daartoe uitvergroot. Ineens staan wit en christelijk tegenover gekleurd en moslim. Dat vertaalt zich weer in de opinie: vluchtelingen zijn anders dan wij en zien we daarom liever gaan, laat staan komen.

Ander voorbeeld: het neo-liberale kapitalisme heeft de inkomensverschillen intussen zo vergroot dat zelfs geheide verdedigers van het systeem zelfkritisch worden. Nu ja, één keer per jaar, in Davos.

Alles bij elkaar genomen, zit verschil van den beginne ingebakken in onze mensenmanier van denken, en onze tijd doet daar een flinke schep bovenop.

Kunnen we onszelf nog, door de verschillen heen, naar de overeenkomsten denken?

Andrej Platonov biedt hoop. Hij wijst in een van zijn korte verhalen op ‘de innige goedheid van de mens omdat hij de wereld begrijpt’.

Categorie: Columns, Geluk, Joop Hoek Tags: André Droogers, kapitaal, neo liberalisme, overeenkomst, verschil

Lees ook:

  1. Kerk-bank
  2. Bij nader inzien
  3. God ja/nee/anders
  4. De god kameleon

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
05 okt
ONLINE cursusreeks Dhammakaya meditatie
5 okt 23
07 okt
Global Kum Nye fest
7 okt 23
07 okt
Onderscheid tussen ons denken en onze zintuiglijke ervaring van deze werkelijkheid
7 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen scheidslijn en schijnlijn vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 257 – BERG
    • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
    • Boeken – Tao Te Tjing
    • Extinction Rebellion eist: sluit de gifkraan, stem tegen glyfosaat

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.