• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » De god kameleon

De god kameleon

17 april 2020 door André Droogers

Er zijn veel goden, maar de meest vereerde is toch de god Kameleon. Geen god past zich zo goed aan. Immers, dat is wat hem zo aantrekkelijk maakt.

Kameleon kent per definitie veel kleurschakeringen. Deze god spiegelt de persoonlijke eigenschappen en behoeften van de gelovige één op één. U bidt, wij draaien. Vrolijk type? Kameleon voor al uw vreugde. Zwaar op de hand? Kameleon zal u straffen. Altijd bezorgd? Kameleon biedt uitredding. Geslaagd in het leven? Ik heb je beloond. Te mannelijke god? Ik kan ook vrouwelijk.

Zo wordt de gelovige door het leven geholpen. Je zou haast denken dat het initiatief bij de mens ligt in plaats van bij de godheid. Logisch dat Kameleon succes heeft. Religie is vaak een Kameleon-religie. Kameleon heeft van alle godheden veruit de meeste aanhangers, wereldwijd en tot in alle eeuwigheid. Het is de enige godheid die door bijna alle gelovigen erkend wordt.

De interreligieuze dialoog is overbodig, want Kameleon-gelovigen begrijpen elkaar meteen, ongeacht wat de eigen religie verder te verkondigen heeft. Alleen de religieuze leiders denken dat er verschillen zijn en doen daar moeilijk over. Zij hebben de dialoog nodig.

Wat de god Kameleon zo effectief maakt, is dat Z/Hij niet alleen persoonlijke, maar ook maatschappelijke en culturele kenmerken weerspiegelt. Kameleon leent zich als gezaghebbende bron van de heersende moraal, hoe die er ook uit ziet. Z/Hij wil ook best de god van een land zijn, met de vorst als plaatselijke vertegenwoordiger. Kameleon bevestigt maatschappelijke standpunten, is voor of tegen oorlog of vrede, legitimeert en veroordeelt allerlei soorten genders, schrijft levensverlengende of juist verkortende ingrepen voor. Noem het maar op, Kameleon levert. Kameleon is daarom in trek bij politici. Soms zetten ze de K in de naam van hun partij. De god Kameleon zit dus niet alleen in het leven van de gelovige, maar is een voorname maatschappelijke speler.

Maar toch. Kameleon mag dan wel de vervuller van wensen en dromen zijn, teleurstelling blijft mogelijk. Niet elke wens gaat in vervulling. De ware gelovigen vinden echter altijd een manier om dat uit te leggen. Het is een beproeving, joh. Of oefen geduld. Je leert ervan. Boosheid en zelfs ongeloof behoren niettemin tot de mogelijkheden.

Is dit nu het hele verhaal? Nee, religies bestaan niet alleen uit Kameleon-achtige goden, al is die vaak de oppergod. Niet onbelangrijk is dat Kameleon in de bovenstroom meedrijft. De meeste religies hebben echter ook een onderstroom. Die loopt gemakkelijk de andere kant op. Wat in de onderstroom ontstaat en gebeurt wijkt af van het gangbare Kameleon-gebeuren.

Nog sterker: de meeste religies zijn uit die onderstroom opgedoken, uit reactie tegen het ‘U vraagt, wij draaien’ van de Kameleon-cultus. Iemand heeft een beslissende ingeving dat het ook anders kan. Zo iemand hoort er sowieso al niet echt bij, is een buitenbeentje. Maar heeft de moed om tegen de stroom in te zwemmen. Anderen beginnen mee te zwemmen. En vervolgens stappen ze aan land.

In de geschiedenis van de religies kom je zulke figuren tegen. De nieuwe leider en zijn discipelen zwerven tijden rond zonder vaste woon- of verblijfplaats. Ze zijn kritisch over de gevestigde religieuze en politieke macht. ‘Kameleon heeft het monopolie niet!’. Ze zien heel andere vergezichten en dromen heel andere werkelijkheden, menselijke en goddelijke. Hun mening steken ze niet onder stoelen of banken. Hun gedrag gaat in tegen wat normaal wordt gevonden. Een dwarse moraal is mogelijk. Sommigen worden weggejaagd of moeten hun optreden met hun leven bekopen.

Religie is door haar bestrijders wel eens een virus genoemd. Maar Kameleon heeft er inderdaad wel iets van. Een besmettelijke god. Tijd voor een lockdown?

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Geluk Tags: aanbidden, André Droogers, godheden, kameleon, Tegen de stroom

Lees ook:

  1. Succes en failliet
  2. Kerkasiel
  3. Gedroomde zingeving
  4. Het jaar 2020 – dag 351 – kameleon

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Piet Nusteleijn zegt

    18 april 2020 om 09:48

    Een scherpe analyse van het ontstaan van God. Maar een bruggetje naar de besmettelijkheid is mij te oppervlakkig.
    Mensen bedenken deze God en daarom heeft elk mens zijn eigen reuk en kleur eraan gegeven.

  2. Roni Klinkhamer zegt

    18 april 2020 om 12:44

    Fantastisch stuk, hartelijk dank.

  3. Ruud van Bokhoven zegt

    18 april 2020 om 18:18

    Een kameleon zal zijn soortgenoot niet discrimineren op zijn kleur, want even later heeft hij zelf die kleur.
    Namasté ?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
23 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
23 mrt 23
23 mrt
Stiltemeditatie Stichting Bodhisattva
23 mrt 23
23 mrt
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
23 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen tellen en noemen vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens