Vorig jaar behandelden Rob en Luuk in de serie Tweespraak de verschillen en overeenkomsten tussen psychotherapie en dzogchen. De serie wordt dit jaar onder dezelfde naam voortgezet maar de frequentie staat niet vast en de tweespraak gaat over een actueel onderwerp.

De Oostvaardersplassen is het natuurgebied dat deze winter veel in het nieuws was. Actievoerders bedreigden de boswachters, belaagden de politie en wilden het recht in eigen hand nemen. Ze maakten plannen om de grote grazers (edelherten, runderen en paarden) uit het gebied weg te halen. De actievoerders wilden niet langer aanzien dat de dieren in erbarmelijke omstandigheden zo verzwakten dat ze tenslotte moesten worden doodgeschoten. Ze beroepen zich er op dat Staatsbosbeheer gezegd heeft dat de dieren niemands eigendom zijn. Staatsbosbeheer is van mening dat de actievoerders dan toch in overtreding zijn. Het gebied is verboden voor onbevoegden.

Landbouwminister Carola Schouten heeft geen goed woord over voor de actievoerders, ‘Je blijft met je handen van boswachters af’, ‘ze voeren alleen uit wat politici bedenken’.

Inmiddels heeft meer dan de helft van de duizenden dieren de winter niet overleefd en de periode tot hun genadeschot was volgens de actievoerders ten hemel schreiend.

Wat zijn de argumenten van voor- en tegenstanders van het stuk ‘wilde natuur’ in Nederland, waar de dieren dus niet bijgevoerd worden.

Voorstanders:

• Het is wilde natuur en zo gaat het in de natuur. Er ontstaat vanzelf weer een evenwicht. De laatste winters waren relatief mild, daardoor zijn er relatief veel dieren in leven gebleven en die sterven deze winter.
• Runderen en paarden associëren we al gauw met hobbydieren, maar jaren geleden al bepaalde de rechter dat de beesten in de Oostvaardersplassen formeel de status hebben van wild dier, waarmee de mens het eigendom erover verloor.
• Wilde dieren eten zich in de zomer tonnetje rond en maken in de winter aanspraak op hun vetvoorraad. Je ziet ze dan magerder worden en worstelen om te overleven.

Tegenstanders:

• Ze wijzen er op dat het een begrensd gebied is. Het is nu een bevroren moddervlakte, met vertrapt gras, kale bomen, zonder struiken. Hierdoor sterven de dieren. De Veluwe is twintig keer zo groot. Hoewel ook daar afschot en regulatie nodig zijn, is de situatie voor de dieren daar nergens zo ernstig.
• Het probleem is ontstaan doordat het verbindingsgebied tussen de Veluwe en de Oostvaardersplassen niet is aangelegd. Dat zou een structurele oplossing geven. Nu is het een heel groot hertenkamp, wordt cynisch gezegd.
• Het hele project Oostvaardersplassen is gebaseerd op een tegenstrijdige gedachte, namelijk dat je wilde natuur met wilde dieren kunt creëren. Het blijft een menselijke creatie en waarom is bijvoeren dan vreemd?

De vraag is of we dit probleem alleen rationeel moeten willen bekijken. We beschikken nu eenmaal over morele gevoelens. We willen graag rechtvaardigheid, we voelen compassie met het lijden van mens en dier. Sommige mensen voelen meer en sneller compassie dan anderen. En de dierenactivisten voelen vast meer compassie en ze willen de dieren in nood helpen. Is dat een slechte eigenschap? Ik wil me niet voorstellen hoe deze wereld er uit zou zien zonder compassie. En zoogdieren hebben ook gevoel, ook zij proberen zichzelf en hun nageslacht in leven te houden.

Han Olff, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen verdedigt het beleid van de overheid. “Door het hoge aantal gestorven dieren is de dierenstand als het ware gereset”, stelt hij. Hij gebruikt hier een computer term. Met computers hoef je geen compassie te voelen.

Rob van Boven (1951) is psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Hij was consultant voor verschillende organisaties (drugs en verslaving counseling, vaardigheden workshops) en werkte vijftien jaar als een behandelingscoördinator in een psychiatrische instelling. Bij Rob van Boven wordt het geloof van de overlever bewust gemaakt en een juiste plaats gegeven. Het doel is om los te komen van de dwang van het geloof en bewustzijn te ontwikkelen naast deze denk- en voelpatronen. Hoe meer je van het geloof van de overlever bevrijd bent, zonder het te bestrijden, maar door het de juiste plek te geven, hoe vrijer je kan leven.

Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en heeft een drietal boeken geschreven over de door hemzelf ontwikkelde hulpverleningsmethode communitysupport. Hij is lid van de Dzogchen Community Nederland. Dzogchen is een vorm van Tibetaans boeddhisme waarbij veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van individueel bewustzijn. Bij deze traditie streeft men naar non-dualiteit van het bewustzijn. Mensen zijn zich niet alleen bewust ( je weet dat je dit leest), maar je kunt je ook bewust zijn van dit eerste bewustzijn. Dit meta-bewustzijn wordt ‘gewaarzijn’ genoemd.