Aboutaleb

Er is nogal wat gedoe geweest rond de uitspraken die de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb deed over salafisme. Gemeenteraadsleden en columnisten hadden kritiek op zijn uitspraak ‘Elke moslim is een beetje salafist’. Voor Aboutaleb is iedere moslim die op Mohammed wil lijken een salafist. Hij vergelijkt zo’n moslim met een christen die Jezus ten voorbeeld neemt. Een salafist is dus simpelweg een volgeling.

Oeps, en dat terwijl van hogerhand iedereen die ‘het’ salafisme verspreidt, gewantrouwd moet worden. Aboutalebs typering verschilt sterk van die van de veiligheidsdiensten. Voor hen is een salafist onverdraagzaam, gewelddadig en antidemocratisch. De critici vragen zich af hoe zo’n burgemeester nog garant kan staan voor de orde in zijn stad. Hij onderschat het gevaar van de radicale islam!

Los van wat islamologen over salafisme te melden hebben, lijkt het mij dat Aboutaleb een buitengewoon slim spel speelt. Hij beroept zich indirect op het zeer menselijke vermogen om onbeperkt, aan wat dan ook, uiteenlopende betekenissen toe te kennen, zelfs als die tegen de gevestigde ‘normale’ versie in gaan. Aboutaleb geeft, als moslim, een lesje islam-catechisatie. Daardoor ontkracht hij de smalle definitie van salafisme die de gewelddadige antidemocratische minderheid van IS-moslims hanteert. Ironie: die versmalde definitie is door de media en de veiligheidsdiensten slaafs overgenomen van die minderheid en daardoor wereldwijd ‘normaal’ geworden.

Het is veel slimmer de terminologie van de exclusieve gewelddadige salafisten te ontkrachten dan klakkeloos er van uit te gaan dat salafisme gelijk staat aan wat zij ervan maken. Aboutaleb gebruikt de menselijke betekenisgeving om ruimte te scheppen voor een andere betekenis van salafisme, die feitelijk veel normaler is.

Natuurlijk hangen betekenistoekenning en machtsprocessen samen. Wie macht heeft kaapt de betekenisgeving en proclameert wat normaal is. Dat is de macht van IS èn van de media. Maar juist daarom moet je niet in de val tuimelen wanneer een onverdraagzame groepering de eigen visie als ‘normaal’ doet voorkomen. Kapers moeten bestreden worden, ook op hun spraakgebruik. Dat deed Aboutaleb.

Kijk, dat is nou echte homeopathische verdunning.