Zes schilderingen in de collectie van Museum Volkenkunde in Leiden blijken te zijn gemaakt door de wereldberoemde Japanse prentkunstenaar Katsushika Hokusai (1760-1849). Dr. Matthi Forrer, senior researcher Japan Collections bij het Tropenmuseum, Afrika Museum en Museum Volkenkunde, maakte dit bekend tijdens een presentatie in Nagasaki.
De ontdekking doet veel stof opwaaien in Japan: verschillende landelijke televisiezenders leggen verslag en het nieuws siert de voorpagina’s van vrijwel alle nationale kranten.
De maker van de zes aquarellen was voor lange tijd onbekend, maar hoe de werken in Leiden terechtkwamen niet. Ze komen voort uit de Japan-verzameling van Philipp Franz von Siebold, die van 1823 tot 1829 als arts werkzaam was in Nagasaki en zich vervolgens in Leiden vestigde. Dr. Matthi Forrer ontdekte de identiteit van de schilder tijdens een van zijn vele bezoeken aan het Siebold Archief in Burg Brandenstein, waar een uitgebreid archief van Siebolds verzamelingen wordt bewaard. Hij stuitte daar op aantekeningen van Siebold die Hokusai als maker aanwijzen.
Wereldberoemd
Hokusai staat bekend om zijn fascinatie voor westerse schilderkunst en de toepassing daarvan in zijn eigen werk. Zijn serie houtsneeprenten ‘Zesendertig gezichten op de berg Fuji’, met als topstuk ‘De grote golf bij Kanagawa’, maakte hem wereldberoemd. Toen hij 190 jaar geleden de schenking aan Siebold deed, kon niemand vermoeden dat Hokusai wereldfaam zou verwerven. De zesde schildering, van de Eitai Brug, ging dan ook verloren nadat deze gekopieerd was voor een lithografie in Siebolds magnum opus ‘Nippon’.
De werken zijn momenteel nog niet te zien voor het publiek. Museum Volkenkunde onderzoekt momenteel de mogelijkheden om de schilderingen tentoon te stellen.
Bert Dorrestijn zegt
Bijzondere ontdekking. Ik ben een liefhebber van de japanse prenten. De manier waarop zij de verschillende drukgangen uit hout snijden en in verschillende kleuren over elkaar heen drukken is fenomenaal knap. Ik begrijp dat dit meer schilderwerkjes zijn van Hokusai. Voorlopers van zijn prentkunst. Van Gogh heeft zich ook een periode laten inspireren door de japanse prenten. Het zijn vaak mooi gestileerde beelden en het is rustgevend om er naar te kijken.