De Amerikaans-Palestijnse journalist Mariam Barghouti, die werkt vanuit Ramallah op de Westelijke Jordaanoever, is in Nederland. Komende zaterdag zit ze samen met de Israëlische historicus Ilan Pappé in een panel georganiseerd door The Rights Forum. The Rights Forum interviewde haar.
Hoe moeilijk is het voor je om van Ramallah naar Nederland te komen?
Barghouti: ‘Voor mij valt het mee door mijn Amerikaanse paspoort. Ik reis via Jordanië. Dat privilege om relatief makkelijk te kunnen reizen gebruik ik om de getuigenissen van Palestijnen naar buiten te brengen. Wist je dat Palestijnen die vrijkomen uit de gevangenis reisbeperkingen krijgen opgelegd? Dat is omdat ze hun ervaringen dan minder makkelijk kunnen verspreiden.’
Welke getuigenissen wil je in Nederland delen?
‘Het meest opvallende is de intensiteit van alles wat er gebeurt. Ik denk niet dat mensen beseffen hoezeer de Israëli’s zich gesterkt voelen. Niet alleen het leger, de milities, maar Israël als geheel, als samenleving. Het is zó gewelddadig op de Westelijke Jordaanoever – het is een weerspiegeling van Gaza vóór de genocide. Het is een openluchtgevangenis en een laboratorium om hun wapens op ons te testen.’
Kunnen ze de Westelijke Jordaanoever bombarderen zoals Gaza?
‘Nee, vanwege het risico dat ze ook de nederzettingen raken. Ze hebben precisiewapens, zeker, maar vergeet niet dat de kolonisten niet alleen in nederzettingen wonen maar steeds meer de steden binnendringen. En de nederzettingen zijn zo dichtbij de Palestijnse steden dat Israël de steden niet zomaar kan bombarderen.’
Eerder dit jaar werden de vluchtelingenkampen in Tulkarem, Jenin en Nur Shams wel gebombardeerd. De mensen die tijdens de Nakba vluchtten en hun nakomelingen, moesten de kampen verlaten. Waarom deed Israël dat?
‘De vluchtelingenkampen in het noorden van de Westoever zijn altijd al de belangrijkste plekken geweest waar het verzet vandaan kwam. En dat komt weer omdat deze Palestijnen heel dicht wonen bij de grond waarvan ze in 1948 werden verdreven. Ze vechten terug, ook omdat de omstandigheden in die kampen verschrikkelijk zijn, generatie na generatie. Mensen worden gearresteerd, vooral de jonge mannen, en de jongere generatie heeft geen toegang tot onderwijs, tot werk. Zij hebben meer te winnen dan te verliezen als ze zich verzetten. En dat vermogen tot verzet wil Israël breken.
‘Maar Israël wil ook het concept “vluchteling” uitwissen. Als je geen vluchtelingenkamp hebt, kun je die mensen ook niet als vluchtelingen classificeren en ontneem je ze ook hun recht op terugkeer [naar het land waarvan ze in 1948 werden verdreven].
‘En tenslotte wil Israël natuurlijk uitbreiden. Het plan is om alle Palestijnen naar de steden te drijven, daar zijn ze nu mee bezig. En dan gaan ze doen wat ze in 1948 deden: de staat van beleg uitroepen voor de Palestijnen. Een groot deel van hen zal worden verjaagd, uitgehongerd, vermoord. Een klein deel kan blijven als arbeiders om Israëlische huizen te bouwen; zij krijgen dan Israëlisch staatsburgerschap. Israël heeft niet altijd tanks en kogels nodig, soms is papierwerk voldoende.’
Waarom greep en grijpt het Westen niet in, niet in Gaza en niet op de Westoever?
‘Belangen. Economische belangen, oliepijpleidingen, wapenindustrie. Maar het is ook Europees antisemitisme. Want Israël werd opgericht vanwege Europees antisemitisme en wat Europa de Joden en andere groepen heeft aangedaan. Wij, Palestijnen, betalen de prijs. Als Europa stopt met het steunen van Israël, zal het met zichzelf in het reine moeten komen en moeten afrekenen met zijn racisme. Dat weigert Europa. Het blijft liever zeggen: laat alle Joden naar het oosten gaan en laten we ze daar steunen en er een militaire basis van maken, in plaats van de Joden in Europa een veilige plek te bieden.’
Wat zou de internationale gemeenschap moeten doen als ze nu bij zinnen komt?
‘Ten eerste: een wapenembargo. Niet alleen het leger gebuikt de wapens die aan Israël worden geleverd maar de kolonisten ook steeds vaker, en die hebben geen hiërarchie en hoeven aan helemaal niemand verantwoordelijkheid af te leggen.
‘We hebben ook een systeem nodig waarin verantwoording wordt afgelegd. Hoe Netanyahu nog steeds wordt geaccepteerd in diplomatieke kringen, kan ik niet bevatten. En in het Westen zouden volksvertegenwoordigers moeten luisteren naar hun kiezers, die zeggen dat ze hier geen onderdeel meer van willen zijn. Volksvertegenwoordigers moeten beginnen hun taak serieus te nemen.
‘En we moeten Palestijnen steunen. En dan bedoel ik niet met humanitaire hulp want de Palestijnse zaak is geen humanitaire kwestie maar een politieke. Dus je moet politieke steun geven, en onderdeel daarvan is het versterken van het verzet. Over het gewapend verzet wordt vaak geschokt gepraat over hoe radicaal dat is, maar ze zeiden hetzelfde over de oproep tot een boycot. Dus wat wil je? Moeten we het maar gewoon ondergaan en sterven?’
Wat kan het publiek doen?
‘Veel mensen werden zich pas echt bewust van Palestina na 7 oktober. Het was een pluspunt dat die aandacht werd opgewekt. Terwijl wíj toen meteen wisten dat Israël ons allemaal zou gaan vermoorden. Het publiek is nu waar ze tien jaar geleden al hadden moeten zijn. Het publiek loopt dus achter en moet haast maken. Hoe? Word lokaal actief.
‘Tegelijkertijd is de weigering van het publiek om het beleid van hun politici te steunen, al lang duidelijk. De mensen gingen massaal de straat op, er waren studentenkampen. Dus de verantwoordelijken kunnen nooit zeggen dat ze niets deden omdat het publiek zich niet uitsprak. Realiseer je dat je vertegenwoordigers mensen zijn, die geneigd zijn te buigen onder druk. Spreek ze aan op dat niveau.’
Welke oplossing zie jij voor je? De tweestatenoplossing is niet levensvatbaar, dus een éénstaatoplossing?
‘Ik denk dat we geen Palestina zouden hebben als de Palestijnen het voor het zeggen zouden hebben, en ook geen Libanon, Jordanië, Syrië. We zouden in de Levant wonen. Dit is de Levant. We hadden hier nooit staten, die kwamen er pas met het Sykes-Picotverdrag [waarmee Europa in 1916 het Midden-Oosten verdeelde]. Natiestaten zijn nooit onderdeel van onze cultuur geweest, en grenzen zijn kapitalistische verzinsels. Wij willen terug naar lunchen in Beiroet en ‘s avonds eten in Jeruzalem. Israël staat dat in de weg. Dus we willen niet één staat of twee staten, we willen de Levant terug.’
Zouden veel Palestijnen dat steunen denk je?
‘Ze zouden er misschien niet openlijk over praten. We zijn misleid en denken dat de opties van één staat of van twee staten de enige zijn, maar de optie ‘de Levant’ is ons nooit aangedragen. Maar voer een onderzoek uit en geef mensen deze drie opties, dan ben ik er vrij zeker van dat 99% van de Palestijnen voor de Levant kiest.’
Wat gebeurt er met de Israëliërs als de Levant terug is?
‘Dat is niet mijn probleem maar jullie probleem. Wat ik wil is dat de Palestijnen terug kunnen naar huis en dat de soldaten worden berecht. Ik denk dat er niet zoiets als “Israëliërs” moet bestaan. Als er een Palestijnse jood is, helemaal prima, laat ‘m hier leven, hij is welkom. Net zoals toen de Joden vluchtten in de jaren 30 en 40 en de VS ze niet wilde hebben en Europa ze ook weigerde: de Palestijnen lieten ze binnen. Het Palestijns verzet begon toen ze zich realiseerden dat er een zionistische beweging was. We wezen de joden niet af, we wezen het zionisme af. Jood zijn is niet het probleem, christen zijn ook niet, moslim zijn ook niet. Dus vraag je me, wat moet er met de Israëliërs gebeuren: het kan me niet schelen. Wil je terug naar je huis in Europa, prima, ga. Vraag je me of joden veilig in de Levant kunnen wonen? Natuurlijk.’
Je draagt altijd je kogelvrije persvest als je werkt, toch? Dat maakt je tot een doelwit.
‘Ik draag het altijd, maar ik gebruik niet altijd mijn pers-badge op mijn auto als ik de checkpoints door moet. Als ik word vermoord, laat het dan duidelijk zijn dat ze moedwillig een journalist vermoordden. En ik moet het dragen als bescherming, het hoort bij mijn werk. Ze schieten ook op burgers dus ik kan maar beter iets dragen dat de kogels stopt.’
Overweeg je wel eens Palestina te verlaten?
‘Elke dag. Maar waarnaar toe? Naar een wereld die het oké vindt dat we worden vermoord? Naar een medeplichtige Arabische wereld? Waar ik ook ben, ik zal het juiste moeten doen voor Palestina. Ik word liever thuis vermoord.’
Geef een reactie